Diferencia entre revisiones de «Chenocidio armenio»
m Bot: Cambeyo grafia (Historia de Turquía) |
m robot Modificado: bs:Ermenski genocid; cambios triviales |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Grafía_87}} |
{{Grafía_87}} |
||
[[Imachen:Armenian Genocide Map-en.svg|thumb|right|400px|Mapa d'o chenozidio armenio de [[1915]]]] |
[[Imachen:Armenian Genocide Map-en.svg|thumb|right|400px|Mapa d'o chenozidio armenio de [[1915]]]] |
||
Se conox como '''chenozidio armenio''' ye o conchunto de [[mortalera (delito)| |
Se conox como '''chenozidio armenio''' ye o conchunto de [[mortalera (delito)|mortaleras]] d'armenios que han feito os suyos bizins [[kurdos]], [[turcos]] e [[azerís]]. Encara que o lumero de bitimas supera amplament o millón, bels gobiernos como o [[Turquía|turco]] u lo [[Israyel|israelí]] no lo reconoxen. |
||
As fuents armenias parlan de tres fases en o chenozidio: |
As fuents armenias parlan de tres fases en o chenozidio: |
||
*A primera fase estió cuan o zaguer [[soldán]] otomán [[Abdul Hamid]], que nimbió a los [[hamidiye]] kurdos e se calcula que morioron 300.000 armenios. |
* A primera fase estió cuan o zaguer [[soldán]] otomán [[Abdul Hamid]], que nimbió a los [[hamidiye]] kurdos e se calcula que morioron 300.000 armenios. |
||
*A segunda fase estió cuan a I Guerra Mundial baxo o mandato d'o gobierno d'os [[Chobens Turcos]], encara que s'estima que a mayor parte d'as mortaleras estioron obra d'os guerrillers [[kurdos]]. Se calcula que as bitimas estioron entre 600.000 e 800.000. Tipicament mataban a los ombres en as casas e deportaban a las mullers e ninas, a las que feban andar dica ta desiertos d'o sur, e si no moriban de camín u yeran raptatas de camín, remataban morindo de [[fambre]] e [[sete]]. Tamién i eba [[campos de conzentrazión]] on moriban os armenios por maltratos u de fambre, como un que liberoron os franzeses en o suyo abanze por [[Siria]]. |
* A segunda fase estió cuan a I Guerra Mundial baxo o mandato d'o gobierno d'os [[Chobens Turcos]], encara que s'estima que a mayor parte d'as mortaleras estioron obra d'os guerrillers [[kurdos]]. Se calcula que as bitimas estioron entre 600.000 e 800.000. Tipicament mataban a los ombres en as casas e deportaban a las mullers e ninas, a las que feban andar dica ta desiertos d'o sur, e si no moriban de camín u yeran raptatas de camín, remataban morindo de [[fambre]] e [[sete]]. Tamién i eba [[campos de conzentrazión]] on moriban os armenios por maltratos u de fambre, como un que liberoron os franzeses en o suyo abanze por [[Siria]]. |
||
*A terzera fase ye menos documentata, os armenios encara denunziaban o chenozidio en as primeras decadas de mandato de [[Mustafa Kemal]], cuan [[Anatolia]] Oriental quedó sin poblazión armenia, por refuchiar-se en l'Armenia oriental. |
* A terzera fase ye menos documentata, os armenios encara denunziaban o chenozidio en as primeras decadas de mandato de [[Mustafa Kemal]], cuan [[Anatolia]] Oriental quedó sin poblazión armenia, por refuchiar-se en l'Armenia oriental. |
||
En os tiempos d'as dos zagueras fases tamién os azerís feban mortaleras, encara que en menor mida, por tener menos meyos, e tamién i abió muitos zebils armenios muertos cuan a guerra con [[Cheorchia]]. |
En os tiempos d'as dos zagueras fases tamién os azerís feban mortaleras, encara que en menor mida, por tener menos meyos, e tamién i abió muitos zebils armenios muertos cuan a guerra con [[Cheorchia]]. |
||
Linia 18: | Linia 18: | ||
== Consecuenzias d'o chenozidio == |
== Consecuenzias d'o chenozidio == |
||
O chenozidio armenio quedó sin castigo internazional, e os terroristas armenios se prenioron a chustizia por a man suya. O chenozidio armenio inspiró a los [[antisemitismo| |
O chenozidio armenio quedó sin castigo internazional, e os terroristas armenios se prenioron a chustizia por a man suya. O chenozidio armenio inspiró a los [[antisemitismo|antisemitas]] alemans que fer con a minoría chodiga. [[Hitler]] mesmo dizió a famosa frase "qui se’n alcuerda agora d’os armenios". Alemaña e as potenzias de l’exe que colaboraban en o chenozidio chodigo creyeban que a soluzión final cuan a Guerra yera una oportunidat d’acotolar a minoría chodiga e que dimpués no i abría garra consecuenzia e dengún no se'n alcordaría. |
||
A diferenzia ye que a diaspora chodiga ye muito més poderosa que a diaspora armenia, (e disposa d'o control de meyos de comunizazión e de formas d'arte como a industria zinematografica de Holliwood). D'esta traza o chenozidio armenio ye un chenodizio olbidato mientres que o chenozidio chodigo ye encara ye recordato (y o recuerdo s’esbiella con peliculas que bei o gran publico como "A lista de Shlindler" o "O pianista", ezt..., a diferenzia d'as pocas peliculas que fan menzión a lo chenozidio armenio) |
A diferenzia ye que a diaspora chodiga ye muito més poderosa que a diaspora armenia, (e disposa d'o control de meyos de comunizazión e de formas d'arte como a industria zinematografica de Holliwood). D'esta traza o chenozidio armenio ye un chenodizio olbidato mientres que o chenozidio chodigo ye encara ye recordato (y o recuerdo s’esbiella con peliculas que bei o gran publico como "A lista de Shlindler" o "O pianista", ezt..., a diferenzia d'as pocas peliculas que fan menzión a lo chenozidio armenio) |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
== Bibliografía == |
== Bibliografía == |
||
*[[Jean Sellier]] e [[André Sellier]]. ATLAS DE LOS PUEBLOS DE ORIENTE. Acento Editorial. |
* [[Jean Sellier]] e [[André Sellier]]. ATLAS DE LOS PUEBLOS DE ORIENTE. Acento Editorial. |
||
[[Categoría:Chenozidios]] |
[[Categoría:Chenozidios]] |
||
Linia 36: | Linia 36: | ||
[[be:Армянскі генацыд]] |
[[be:Армянскі генацыд]] |
||
[[bg:Арменски геноцид]] |
[[bg:Арменски геноцид]] |
||
[[bs: |
[[bs:Ermenski genocid]] |
||
[[ca:Genocidi armeni]] |
[[ca:Genocidi armeni]] |
||
[[cs:Arménská genocida]] |
[[cs:Arménská genocida]] |
Versión d'o 07:01 29 abr 2010
Se conox como chenozidio armenio ye o conchunto de mortaleras d'armenios que han feito os suyos bizins kurdos, turcos e azerís. Encara que o lumero de bitimas supera amplament o millón, bels gobiernos como o turco u lo israelí no lo reconoxen.
As fuents armenias parlan de tres fases en o chenozidio:
- A primera fase estió cuan o zaguer soldán otomán Abdul Hamid, que nimbió a los hamidiye kurdos e se calcula que morioron 300.000 armenios.
- A segunda fase estió cuan a I Guerra Mundial baxo o mandato d'o gobierno d'os Chobens Turcos, encara que s'estima que a mayor parte d'as mortaleras estioron obra d'os guerrillers kurdos. Se calcula que as bitimas estioron entre 600.000 e 800.000. Tipicament mataban a los ombres en as casas e deportaban a las mullers e ninas, a las que feban andar dica ta desiertos d'o sur, e si no moriban de camín u yeran raptatas de camín, remataban morindo de fambre e sete. Tamién i eba campos de conzentrazión on moriban os armenios por maltratos u de fambre, como un que liberoron os franzeses en o suyo abanze por Siria.
- A terzera fase ye menos documentata, os armenios encara denunziaban o chenozidio en as primeras decadas de mandato de Mustafa Kemal, cuan Anatolia Oriental quedó sin poblazión armenia, por refuchiar-se en l'Armenia oriental.
En os tiempos d'as dos zagueras fases tamién os azerís feban mortaleras, encara que en menor mida, por tener menos meyos, e tamién i abió muitos zebils armenios muertos cuan a guerra con Cheorchia.
Negazión d'o chenozidio
A negazión u azeutazión d'o chenozidio s'argumenta d'alcuerdo con qui tien a responsabilidat d'os escayeximientos.
Os turcos consideran que en una situazión de guerra, o gobierno d'os chobens turcos eba de desplazar a poblazions que a priori yeran faborables a Rusia e que en ixa mesma situazión de guerra ixa operazión esdebinió una trachedia umanitaria. Niegan que estase un chenozidio ordenato dende o estato, (feito discutible). Tamién argumentan que en Anatolia Oriental morioron més musulmans turcos e kurdos que armenios, (feito discutible porque os armenios no yera prou lumerosos, ni teneban prou poder, ni yeran prou organizatos como para matar tantos musulmans como armenios, a més que en a rechión de Kars i eba encara muita poblazión musulmana dimpués d'a guerra, (os musulmans yeran una terzera parte d'a poblazión en l’Armenia independient d'entreguerras).
O gobierno israelí no reconoxe o chenozidio armenio con o falso argumento que no fue ordenato dende as autoridaz estatals e que no yera organizato. Dezaga d'esto ye o deseyo d'Israyel de mantener buenas relazions con Turquía, e tener a esclusiba d'un gran chenozidio pa mantener as suyas reibindicazions territorials en Orient Meyo. Bels nazionalistas armenios dizen que os chodigos domnaz ocuporon o puesto d'a burguesía armenia en Turquía.
Consecuenzias d'o chenozidio
O chenozidio armenio quedó sin castigo internazional, e os terroristas armenios se prenioron a chustizia por a man suya. O chenozidio armenio inspiró a los antisemitas alemans que fer con a minoría chodiga. Hitler mesmo dizió a famosa frase "qui se’n alcuerda agora d’os armenios". Alemaña e as potenzias de l’exe que colaboraban en o chenozidio chodigo creyeban que a soluzión final cuan a Guerra yera una oportunidat d’acotolar a minoría chodiga e que dimpués no i abría garra consecuenzia e dengún no se'n alcordaría.
A diferenzia ye que a diaspora chodiga ye muito més poderosa que a diaspora armenia, (e disposa d'o control de meyos de comunizazión e de formas d'arte como a industria zinematografica de Holliwood). D'esta traza o chenozidio armenio ye un chenodizio olbidato mientres que o chenozidio chodigo ye encara ye recordato (y o recuerdo s’esbiella con peliculas que bei o gran publico como "A lista de Shlindler" o "O pianista", ezt..., a diferenzia d'as pocas peliculas que fan menzión a lo chenozidio armenio)
En 1987 o Parlamento Europeu declaró que a negazión d'o gobierno turco yera un obstaclo pa l'adesión de Turquía a la CEE. En Turquía ye proibito parlar d'o chenozidio en publico. O escritor Hrant Dink d'a reduzita comunidat armenia d'Estambul denunzió o chenozidio, fue chuzgato en diferents ocasions por ixo, e fue asesinato por un terrorista turco, que fue bisto por muitos turcos como un erue.
Bibliografía
- Jean Sellier e André Sellier. ATLAS DE LOS PUEBLOS DE ORIENTE. Acento Editorial.