Diferencia entre revisiones de «Leo Tolstoy»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
EmausBot (descutir | contrebucions)
m r2.6.4) (Robot Adhibito: crh:Lev Tolstoy
Thijs!bot (descutir | contrebucions)
m r2.7.2) (Robot Adhibito: Modificato: yi:לעוו טאלסטוי
Linia 216: Linia 216:
[[vo:Lev Tolstoy]]
[[vo:Lev Tolstoy]]
[[war:Leo Tolstoy]]
[[war:Leo Tolstoy]]
[[yi:לעא טאלסטוי]]
[[yi:לעוו טאלסטוי]]
[[yo:Leo Tolstoy]]
[[yo:Leo Tolstoy]]
[[zh:列夫·托爾斯泰]]
[[zh:列夫·托爾斯泰]]

Versión d'o 12:56 23 abr 2012

Articlo d'os 1000

Plantilla:Infobox famosos

Lev Nikoláyevich Tolstói (en ruso y alfabeto cirilico Лев Николаевич Толстой), tamién conoixiu como Leo Tolstoy, naixito de Yásnaya Poliana o 28 d'agosto de 1828 (seguntes o calandario chulián, 9 de setiembre seguntes o calandario gregorián) y muerto en Astapovo o 7 de noviembre de 1910 (seguntes o calandario chulián, 20 de noviembre seguntes o calandario gregorián) estió un escritor y novelista ruso, considerato como un d'os mas grans escritors d'Occident y d'a literatura mundial. As suyas mas famosas obras son Guerra y paz y Anna Karénina, y son tenitas como o cabalto d'o Realismo).

Biografía

Leo Tolstoy naixió en a finca de Yásnaya Poliana, en a provincia de Tula, en o sino d'una familla que pertocaba a la mas antiga nobleza rusa. Su mai, a princesa María Nikoláyevna Volkonski descendeba d'os antigos prencipes de Volkonski, y su pai Nikolái Ilich Tolstói yera conte. Teneba tres chirmans y una chirmana: Sergéi, Nikolái, Dmitri y María; a naixencia d'ista zaguera li causó a muerte a la suya mai quan Leo no teneba encara dos anyadas. A suyo pai muere d'una enrestida d'aplopechía quan Tolstoy teneba diez anyadas. Os chirmans van a Kazán, a la casa d'un tío paterno, Vladímir Ivánovich Yusjov, an Tolstoy vive gran parti d'a suya choventut estudeyando en a Universidat de Kazán, encara que albandona os suyos estudios en 1847. Remata os suyos estudios en Sant Petersburgo, en a Escuela de Dreito.

Viacha a Moscú con intinción de mirar treballo u un matrimonio convenient. En aquell periodo de dandaleyos y deudas contraitas con o chuego prencipia la guerra en Turquía (Guerra de Crimea) y o suyo chirmán Nikolái, tenient d'artillería, li empenta a ir con ell a lo Caucaso, en a val d'o Térek. Quan plega a la stanitsa, Tolstoy ye desilusionato y arrepentito d'o suyo viache. Poquetz días dimpués acompanya a o suyo chirmán que debeba escoltar un comboy de malautos dica a fortaleza de Stari-Yurt. Cruzan as fuents termals de Goriachevodsk an Tolstoy, con reduma, aprofeita ta prener unos banyos termals y an conoixe a la cosaca Márenka, amorío que reapareixe en a suya novela Os cosacos.

Tolstoy no pertocaba a o Exercito, pero en unas campanyas, o comandant, prencipe Bariantinski, li fa unos desamens y dentra en una brigada d'artillería en a mesma batería que a suyo chirmán, como suboficial. Tiempo dimpués consigue premiso ta una cura redomatica en as auguas termals en Piatigorsk, an aburrito de pasar largas oras encletato en a suya cambra prencipia a escribir. O 2 de chulio de 1852 remata Infancia y escribe A engarrada d'o bosquey os recentos de Sebastópol.

Poco dimpués d'estar testigo de tantos sacrificios y heroísmo en a campanya de Sebastópol torna a la frivola vida de Sant Petersburgo, sintiendo un gran laso y inutilidat.

He adquiesto a convicción de que quasi totz yeran hombres inmorals, endinos y sin carácter, mui inferiors a o mena de presonas que yo heba conoixito en a mia vida de bohemia melitar. Y yeran goyosos y contentos, tal y como puede estar a chen cuala concencia no los acusa de cosa.
Leo Tolstoy

Adscrito a la corrient realista, miró de reflectar de maniera fiel a sociedat en a que viviba.

A novela Os cosacos (1863) cuenta as historias paralelas d'una muller ensopinata en as convencions socials y un terratenient filosofo (reflexo d'o mesmo Tolstoy) que intenta amillorar as vidas d'os suyos siervos.

Guerra y Paz ye una molimental obra an se describen cientos de distintos presonaches mientres a invasión de Napoleón.

Tolstoy tenió una important influencia en o desembolique d'o movimiento anarquista, como filosofo cristián, libertario y anarcopacifista. O teorico anarquista Pedro Kropotkin cuaternó a Leo en o suyo articlo Anarquismo d'a Enciclopedia Británica de 1911.

Lector d'o “Desobediencia civil” de l'anarquista norteamericán Henry David Thoreau, ninvió a un periodico indio un escrito tetulato “Carta a un indú” que regudió en una larga correspondencia con Mohandas Gandhi, allora en Surafrica, influindo en fundamento u pensamiento d'iste zaguero en o concepto de repunte d'a no violenta, un punto central d'a visión d'o cristianismo de Tolstoy. En septiembre de 1910, dos meses dimpués d'a suya muerte, li escribió en o sentito d'aplicar a no resistencia, ya que a practica d'a violencia no ye compatible con l'aimor como lei alazetal d'a vida, comencipio que fue capital en o desembolique posterior d'a "satyagraha" d'o indú. Tamién tenió correspondencia con George Bernard Shaw, Rainer Maria Rilke y o zar Nicolás II. O suyo epistolario forma un corpus d'unas 10.000 cartas conservatas en o Museu Tolstoy de Moscú.

Estió un d'os mayors esfensors d'o esperanto, y en as suyas zagueras anyatas y dezaga de bellas crisis se convirtió en una presona mui relichiosa y altruísta, refusó toda la suya obra anterior y creticó a las institucions eclesiasticas en “Reblicanza”, lo que prevocó a suya excomunión. Ni sisquiera una epistola mui celebre, la que o suyo amigo Iván Turguéniev en o suyo leito de muerte ta demandar-li que tornase a la literatura, fació que cambease de pareixer.

Chunto con Élisée Reclus estió precursor d'o que poco dimpués se dició “naturismo libertario”. Tolstoy, vechetarián como Reclus, escribe en o suyo postrer libro “Zagueras parabras” (1909) que vivamos segundes a lei de Cristo: amando-nos os uns a os atros, estando vechetarians y treballando a tierra con a nuestras mesmas mans. Presatina d'o suyo vechetarismo son muitas citas d'éll como:

Minchar carne ye un vestichio d'o primitivismo más gran. O trango a o vechetarismo ye a primera conseqüencia d'a ilustración.
Un hombre puet vivir y estar cerenyo sin matar animals ta minchar; por ixo, si mincha carne, prene parti en tirar-li a vida a un animal solenco ta satisfer a suya fambre. Y actuar asinas ye inmoral.

Dezaga de veyer a contradicción d'a suya vida cutiana con a suya ideyolochía, Tolstoi decide deixar os luxos y mezclar-se con os campesins de Yásnaya Poliana, an éll se crió y vivió. Pero no obligó a la suya familla a siguir-li y continó vivindo con ells en una gran parcela, an solenco iba ta adormir muitas vegadas, estando a mayor parti d'o día en o oficio de zapatero. Creya en a lugarón una escuela ta os fillos d'os campesíns y fue profesor, autor y editor d'os libros que estudiaban. Impartiba modulos de chimnasia y preferiba o chardín ta dar clase. Creyó una pedadochía libertaria qualos comencipios instruiban en o respeto a ells mesmos y a os atros.

Tolstoy prebó de renunciar a as suyas propiedatz en favor d'os pobres, anque a suya familia, en especial a suya muller Sofía Bers, lo privó. Intentando fuyir d'a suya casa morió en a gara d'Astápovo, y entre as suyas zagueras parabras son istas que contrimostran a grandaria d'a suya alma:

Bi ha dencima a tierra millóns d’ombres que pensan: ¿Por qué sotz cudiando de yo solenco?

Fue apedecato en a suya casa en Nara.

Como refitolería, o 26 d'aviento de 1941, o cheneral alemán d'o II Cuerpo d'Exercito Panzer d'a Wehrmacht, Heinz Guderian emplegó a suya finca en Yásnaya como quartel cheneral mientres o abance enta Moscú y s'habió de desactivar as trampas d'autodestrucción d'a casa y d'o mesmo fundón de Tolstoy ficatas por ordens de Stalin, antis de poder ocupar-la, salvando as restas d'a esferra.

Obras

As “Obras Completas” de Tolstoy fueron publicatas entre 1928 y 1958. Penden de 90 tomos, qualos zaguers 32 volumens recullen a correspondencia d'o conte. Ista edición no ye fiable: a censura sovietica consideró politicament incorrectas muitas partis. Ye preciso consultar os manuscritos orichinals en o Museu Tolstoi de Moscú.

  • Infancia (Детство [Détstvo]; 1852)
  • Adolescencia (Отрочество [Ótrochestvo]; 1854)
  • Choventut (Юность [Yúnost']; 1856)
  • Recentos de Sebastópol (1855-56)
  • Dos húsars (1856)
  • Felicidat conchugal (1858)
  • Os cosacos (Казаки [Kazakí]; 1863)
  • Guerra y Paz (Война и мир; [Voyná i mir]; 1865-1869)
  • Anna Karénina (Анна Каренина; 1875-1877)
  • Confesión (1882)
  • A Muerte de Iván Ilich (1886)
  • La Sonata Kreutzer (Крейцерова соната; 1889)
  • Ilesia y Estau (1891)
  • O reino de Dios ye en vusatros (1894)
  • O pai Estarchio (1898)
  • Reblicanza (Воскресение [Voskresénie]; 1899)
  • Hadyi Murad (1904) (postuma)
  • No puedo callar-me
  • Falordias populars
  • ¿Qué ye o arte?
  • Cantando por a mía vida
  • A escuela de Yasnaia Poliana

Bibliografía

  • Tolstói, Lev (Leon; Leo; Lev), graf, 1828-1910. Riera, Augusto, translator. Richet, Carlos (Charles). Placeres Crueles. Traducción de Augusto Riera. Barcelona, Maucci, 1902. 237 p.
  • Mann, Thomas. Goethe y Tolstói acerca del problema de la humanidad . — Buenos Aires : Tor.
  • Porché, François. Tolstói : retrato psicológico . — Buenos Aires : Losada, c1958 . — 317 p.
  • Tolstói, Lev Nicoláyevich. La guerra y la paz . — Barcelona : R. Sopena, 1931 . — 2 v.
  • Tolstói, Lev Nicoláyevich. Obras completas . — Madrid : Aguilar, 1955-56 . — 2 v. ; il.
  • Tolstói, Lev. Los cosacos. — Vilaür : Atalanta, 2009.

Vinclos externos

Plantilla:Destacato