Mesozoico
| Eón[1] | Era | Millons d'anyos |
|---|---|---|
| Fanerozoico | Cenozoico | 66,0 |
| Mesozoico | 251,0 ± 0,4 | |
| Paleozoico | 542,0 ± 1,0 | |
| Proterozoico | 2500 | |
| Arcaico | 3.800 | |
| Hadeano | ca. 4.570 |
O Mesozoico u Era Mesozoica y, anque ya ye en desuso, tamién dita Era Secundaria, ye una división d'a escala temporal cheolochica d'o planeta Tierra que se concabe en o Eón Fanerozoico. Adentro d'o Fanerozoico, o Mesozoico va dimpués d'o Paleozoico y antes d'o Cenozoico.
A etimolochía d'o nombre gosa significar «vida intermeya», porque se composa de l'etimo μεσο que significa "entre", y ζώον que ye "d'os animals" u "relacionau con os animals" en referencia a la vida animal. Una atra interpretación podría estar "vida d'os animals que i son en medio".
O Mesozoico principió fa uns 251 millons d'anyos y s'acabó, de traza subita, con o evento d'extinción masiva d'o Cretacio-Paleocheno de fa 66 millons d'anyos. Duró por tanto uns 185 millons d'anyos.
Popularment tamién se conoix a o Mesozoico como a «Era d'os Dinosauros» y, dende o punto d'envista botanico, como a «Era d'as Cicadas».
Cheolochicament, no se produce garra proceso d'orochenia significativo, entre que Panchea va crebando-se a boniquet dica que os continents adoptan una disposición semellant con l'actual camín ta la fin d'o periodo. O clima por lo regular conoixió lo periodo calido contino mas largo que se'n tienga rechistros.
Divisions
[editar | modificar o codigo]O Mesozoico se divide en tres periodos: Triasico, Churasico y Cretacio.
Biolochía
[editar | modificar o codigo]
O Mesozoico ye una era de 185 millons d'anyos de duración aproximada que se troba delimitada por dos grans extincions: comienza con a extinción masiva d'o Permico-Triasico, d'embotada «A Gran Mortandat», y remataría con unatra menos letal pero millor conoixida: o limite K-Pg que causó, lo mas probable, l'impacto d'un gran asteroide.
En o campo evolutivo, o Mesozoico se caracteriza mas que mas por l'aparición, radiación evolutiva y sobreabundancia d'invertebraus como os belemnites y ammonites, dos tipos de cefalopodos con clasca que s'ha tornau os fósils guía caracteristicos de toda ixa era.
Entre os peixes, ya no i son os Placodermi que i habeba en o Paleozoico, entre que as mars y os oceans d'a Era Secundaria presentan una gran diversidat de peixes osios y condrictios que se relaciona millor con os linaches que dominan agora.
Entre os vertebraus, naixen, viven toda la suya hiostoria evolutiva y mueren linaches enteros d'animals magnificos e inesperaus, como os pterosauros, os solos «reptils verdaderament voladors» que se sepa, que fizon suyos os cielos d'o Churasico y o Cretacio. Tamién apareixen y se diversifican grans grupos de sauropsidos depredadors marins que veyerán a luz y s'extinguirán en ixa era: os ictiosauros y sauropterichios como os plesiosauros, pliosauros, y a la fin os mosasauros, se sucederán como mas grans depredadors marins d'o Mesozoico. Tamién se diversificarán atros reptils que comenzón con vida acuatica pero que, entre que dura lo Mesozoico, s'adaptan tamién a ecosistemas terrestres, como as tortugas y os arcosauros cocodrilos, que plegan a midas grandismas (Archaelon, Deinosuchus...) nunca dimpués repetidas. Entre os crocodilomorfos, que amaneixen en os rechistros a partir d'o Triasico, existió una gran variedat d'especies terrestres, correderas, con patas largas y mesmo dica herbivoras, que no s'achustaría con o estereotipo que en tenemos hue dica la fin d'o Cretacio.
Entre os arcosauros, un grupo en especial s'ha tornau a representación faunistica d'o Mesozoico en l'imachinario popular como garra atro: os dinosauros. Apareixius lo mas seguro entre o Triasico, se diversifican a saber-lo dimpués d'a extinción de finals d'o Triasico-Churasico, aprofitando toda una man de nichos ecolochicos deixaus sin cubrir por as especies d'antes. Un grupo monofiletico de dinosauros teropodos manirraptors apareixius en o Churasico sobrevive encara en l'actualidat: a clase Aves.
A mayoría de toda ixa diversidat faunistica que teneba o Mesozoico conoixería un final abrupto, que coincide tamién con a fin d'a era cheolochica, cuan se produce a extinción masiva d'o Cretacio-Paleocheno fa 66 millons d'anyos.
Se veiga tamién
[editar | modificar o codigo]Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ As colors corresponden con os codigos RGB aprobaus por a Comisión Internacional d'Estratigrafía. Disponible en o sitio d'a International Commision on Stratigraphy, en «Standard Color Codes for the Geological Time Scale».
