Cesária Évora

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Cesária Évora
Cesáira Évora en Mindelo, a suya tierra natal.
Información personal
Nombre	Cesária Évora
Embotada	Reina d'a morna, A diva d'os piez descalzos.
Naixió	27 d'agosto de 1941, São Vicente, Cabo Verde
Murió	17 d'aviento de 2011, São Vicente, Cabo Verde , 70 anyos.
Información musical
Orichen	{{{Orichen}}}
Estilo
Ocupancia	{{{Ocupancia}}}
Instrumentos	Voz
Tiempo	1963 - 2010
Discograficas
Relacionau con	{{{Artistas_relacionaus}}}
Pachina web	http://www.cesaria-evora.com

Cesária Évora (Mindelo, São Vicente, Cabo Verde, 27 d'agosto de 1941 – São Vicente, 17 d'aviento de 2011) estió una cantaire caboverdiana conoixida con a embotada d'a reina d'a morna. Tamién yera conoixida como «a diva d'os piez descalzos», a causa d'o suyo costumbre de presentar descalza sobre os escenarios, en solidaridat con os sin teito y as mullers y ninos pobres d'o suyo país.

Biografía[editar | modificar o codigo]

Cise, como yera conoixida por os amigos, prencipió a cantar y a fer actuacions os domingos en a plaza prencipal d'a suya ciudat, acompanyada por o suyo chirmán Lela, a o saxofón. Pero a suya vida ye intrinsecament ligada a o barrio de Lombo, en as immediacions d'o cuartel de l'exercito portugués, an cantó con compositors como Gregório Gonçalves. A os 16 anyos, Cesária prencipió a cantar en tabiernas y hotels y, con l'aduya de cualques musicos locals, ganó mayor notoriedat en Cabo Verde, estando proclamada a "Reina d'a Morna"

A os vinte anyos fue convidada a treballar como cantaire t'o Conchelo - companyía de pesca creyada por capital local y portugués -, recibindo diners conforme a las actuacions que feba. En 1975, anyo en que Cabo Verde adquirió a independencia, Cesária , frustrada por cuestions personals y financieras, aliados a la dificultat economica y politica d'o choven país, deixó de cantar ta sustentar a suya familia. Entre iste periodo, que se prolongó por diez anyos, Cesária habió de luitar contra l'alcoholismo. Igualment, Cesária clamó a ixe periodo de tiempo, os suyos Dark Years (en aragonés, Anyos Foscos).

Animada por Bana (cantaire y interpresario cabo-verdiano que viviba en Portugal), Cesária Évora tornó a cantar, actuando en Portugal. En Cabo Verde un francés clamau José da Silva la persuadió d'ir a París y allí acabó por gravar un nuevo album en 1988 "a diva aux pied nus" (a diva d'os piez descalzos) - que ye como se presenta en os palcos. Iste album estió aclamado por a critica, levando-la a encetar a gravación de l'album "Miss Perfumau" en 1992. Dende alavez fixó a suya residencia en a capital francesa. Cesária se tornó una estrela internacional a os 47 anyos d'edat.

O blues cabo-verdiano de Cesária Évora por un regular fabla d'a larga y amarga historia d'isolamiento d'o país y d'o comercio de esclaus, asinas como d'a emigración ya que se diz que o numero de cabo-verdianos que vive en l'exterior ye mas gran que a población total d'o país.

A voz afinada de Cesária Évora, acompanyada d'instrumentos que dan un toque melancolico, resalta l'emocional en a suya musica, y os oyents que no entienden a suya luenga aconsiguen percibir as emocions en as suyas cancions.

En 2004 ganó o premio Grammy a o Millor álbum contemporanio de world music por Voz d'amor.

En 2007 o president de Francia Jacques Chirac le atorga a medalla d'a legión d'honor.

Dimpués de cuantas complicacions de salut, incluindo una operación a corazón ubierto en 2010, a cantaire anunció a suya retirada d'a musica, cancelando os conciertos que teneba previstos, o 23 de setiembre de 2011.^[1]

Cesária Évora morió o 17 d'aviento de 2011, a os 70 anyos, en o Hespital Baptista de Sousa, en Mindelo, an se trobaba internada con un cuadro d'insuficiencia respiratoria y edema pulmonar.^[2]