Roca ignia

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Una roca ignia u magmatica s'ha formato por solidificación de magma u roca fundita.

Bi n'ha de diferents composicions quimicas y mineralochicas. Dependendo d'a cantidat de silica se distingue entre rocas acidas si tienen mes d'un 70% de silica, rocas basicas si tienen un 50 % de silica, rocas intermeyas si tienen entre un 50 y un 70 % de silica, y rocas ultrabasicas si tienen una cantidat de silica clarament inferior a lo 50 %.

Os magmas basicos pueden formar-sen en o manto superior por fusión parcial, os magmas acidos pueden formar-sen por fusión d'a crosta continental y os magmas intermeyos pueden formar-sen en arias de subducción.

As rocas ignias se clasifican seguntes o puesto on han cristalizato, o que determina a velocidat de cristalización y a textura. Os dos grupos principals son rocas volcanicas y rocas plutonicas. As clasificacions tradicionals contemplaban o grupo intermeyo d'as rocas filonianas, subvolcanica u hipoabisals.

As rocas plutonicas s'han formato por solidificación lenta d'o magma en una cambra magmatica baixo a superficie terrestre, creyando un "plutón", presentando una buena cristalización con cristals de mida homochenia. L'eixemplo tipico son os granitos.

As rocas volcanicas s'han formato por solificicación rapida d'o magma en a superficie terrestre. A cristalización ye diferent. Podemos trobar cristals grans en meyo de cristals chicoz, solament cristals chicoz u no haber-ie cristalización y tener un veire volcanico. L'eixemplo tipico ye o basalto.

As rocas ignias representan aproximadament o 95 % d'a crosta terrestre, pero en a superficie terrestre a presencia d'as rocas sedimentarias fa que no afloren guaire.