Macizo

De Biquipedia
(Reendrezau dende Macizo montanyoso)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

En cheolochía, un macizo ye una sección d'a crosta terrestre, que ye demarcada por fallas u fisuras, en arias rocosas, u en materials solidos. En o movimiento d'a crosta, un macizo tiende a retener a suya estructura interna en estar desplazau en a suya totalidat. O termin ye usau tamién para referir-se a un grupo de montanyas

Vista panoramica d'o macizo de Mont Blanc,
eixemplo de macizo y amás a cumbre mas alta d'os Alpes.[1]

A palabra proviene d'o francés, "massif", an ye utilizada para referir-se a una gran masa montanyosa u a un grupo compacto de montanyas conectadas que forman una porción independient de tierra. Un d'os eixemplos europeus mas destacaus d'un macizo ye o Macizo Central en a rechión de Auvergne en Francia. A mesma palabra como adchectivo ya existiba en o lexico comercial aragonés d'o sieglo XV (oro macizo).[2]

Cualques macizos son feitos de rocas ignias plutonicas, ye decir, rocas que se formoron por a lenta cristalización d'o magma baixo tierra, y istas estioron devantadas por efectos tectonicos. O Macizo d'o Huascaran en a Cordillera Blanca (Perú) en ye un buen eixemplo, ya que ye feito de granito, a roca plutonica mas tipica, unatro buen eixemplo ye o macizo Illimani, que ye feito de monzonita y tonalita. A iste tipo de macizos se les clama ¨macizos plutonicos¨.

En a literatura de montanyismo y escalada, un macizo ye usau freqüentment ta denotar a masa prencipal d'una montanya individual.

En l'arquitectura, ye a parte d'una paret entre dos vanos. En a cheolochía, un conchunto de montanyas que remata en un u mas picos.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. The Sydney Morning Herald November 6, 2009.
  2. (es) LÍBANO, Ángeles y SESMA, J. Ángel, Léxico comercial en Aragón (Siglo XV). Institución Fernando el Católico, 1982.