Lingüistica

De Biquipedia
(Reendrezau dende Lingüista)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000

A lingüistica ye a ciencia d'o luengache.

O suyo obchectivo (seguntes Saussure u Chomsky) ye a descripción / esplanicación d'o tarabidau d'o luengache. Aspectos como a variación lingüistica, a pragmatica u a lexicografía son difuera d'o estudio lingüistico.

Chomsky fa una nueva teoría d'o luengache an que situga a lingüistica dentro d'o estudio mes amplo d'a mente humana, concretament dentro d'o mentalismo u innatismo, rama d'a psicolochía que esfiende que a luenga ye una facultat autonoma, innata.

Ista postura mentalista de Chomsky no fa pacha con posturas empiristas u materialistas como a que fa servir Labov, que creyen que o luengache no puede ser estudiau sin entender a suya prencipal función: a comunicación humana. Ista posición funcionalista metería a la lingüistica en o puesto d'o social. Asinas, fan mes important a pragmatica, o cambio y a variación lingüistica.

D'istas dos grans creyencias filosoficas y d'as suyas mezclas, naixerán cuasi todas as escuelas d'a lingüistica moderna. Tanto o mentalismo como o empirismo quieren esplanicar a naturaleza d'o luengache, miran a esplanicación, no solo a descripción d'os tarabidaus lingüisticos. Ista ye a fin d'a lingüistica.

Breu Historia d'a Lingüistica[editar | modificar o codigo]

Lingüista u poliglota[editar | modificar o codigo]

Lingüista ye una persona que s'adedica a la investigación lingüistica. Una persona que parla bellas luengas ye un poliglota

Campos y subcampos[editar | modificar o codigo]

A lingüistica estudia toz os aspectos d'a luenga y incluye sozcampos como:

Lingüistica cheneral u teoría d'a lingüistica[editar | modificar o codigo]

Estudio teorico d'o luengache que s'ocupa de metodos d'investigación y de questions comuns a las luengas.

Componens d'analís lingüistica[editar | modificar o codigo]

Pendendo d'o enfoque escolástico, os componens d'analis cambian. Per eixemplo: ta la escuela formalista son diferents que ta la escuela funcionalista, per tanto no toz istos components son estudiaus per as dos teorías, sino que la una en estudia bels, y l'atra belatros:

Fonolochía[editar | modificar o codigo]

Estudio d'os fonemas prenunciaus per una comunidat de parlants.

Fonetica[editar | modificar o codigo]

Estudio d'a realización alofonica individual de ditos fonemas. Os alofonos son sonius d'o parlache, realizacions diferents d'un mesmo fonema.

Semantica[editar | modificar o codigo]

Estudio d'o significau d'as parolas.

Sintaxi[editar | modificar o codigo]

Estudio d'o tarabidau d'o luengache.

Morfolochía[editar | modificar o codigo]

Estudio d'o tarabidau interno d'as parolas.

Pragmatica[editar | modificar o codigo]

Estudio d'o modo con que se fa servir o luengache en bellas situgacions que pueden modificar a interpretación d'o mensache.

Lexicografía[editar | modificar o codigo]

Se veiga tamién Lexicolochía

Lingüistica computacional[editar | modificar o codigo]

Estudio interdisciplinario entre a lingüistica y a informatica que s'ocupa d'o desembolique de models d'o luengache per l'uso d'a computadora.

Corpus lingüistico[editar | modificar o codigo]

Traducción y Interpretación[editar | modificar o codigo]

Estudios interdisciplinars d'a lingüistica[editar | modificar o codigo]

Temas d'estudio lingüistico[editar | modificar o codigo]

  • Parlants individuals, comunidaz de parlants y lingüistica universal
  • Descripción y prescripción.
  • Luenga parlada u luenga escrita.
  • Diacronía y sincronía.

Glosario de terminos lingüisticos[editar | modificar o codigo]

Lingüistas importans[editar | modificar o codigo]

Escuelas[editar | modificar o codigo]

Centros d'investigación lingüistica[editar | modificar o codigo]

  • CELIA Centre d'Etudes des Langues Indigènes d'Amérique
  • PROEL Promotora Española de lingüística
  • SIL (Summer Institute of Linguistics)

Luengas d'o mundo[editar | modificar o codigo]

Wikipedia:Alfabetos y escrituras d'o mundo[editar | modificar o codigo]

Familias de luengas[editar | modificar o codigo]

Organización tipo árbol d'a relación chenetica que tienen esferens luengas y esferens familias de luengas.

Lista de mapas lingüisticos nacionals[editar | modificar o codigo]

Listau per orden alfabetico de bels países an que bi ha vinclos a la descripción de diferents luengas parladas en cada país.

Listau de luengas per continens[editar | modificar o codigo]

Luengas d'o mundo organizadas per orden alfabetico en relación con os continents an se parlan ditas luengas.

ISO 639[editar | modificar o codigo]

Listau de luengas d'o mundo organizau alfabeticament en relación con os suyos respectivos acronimos en o stándard ISO 639.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]