Descusión:Dialectos de l'aragonés

Contenido de la página no disponible en otros idiomas.
De Biquipedia

No quiero cambear o tetulo de l'articlo, pero si de a plantilla, creigo que ye millor bariedaz de l'aragonés, y con o tiempo fer lo mesmo que emos feito en o catalán, fer plantillas con os nibels de concrezión.--EBRO 09:49, 17 chulio 2007 (UTC)

(Pa Willtrom). Te dizié que a plantilla en a que fébanos o mapa yera erronea, y yera d'Ubieto Arteta, (enemigo de a reconoxedura de l'aragonés). Emos de fer mapas más esautos en l'esdebenidero con a plantilla de os terminos munizipals y con diferens graus de concrezión. Drentro de poquez días te nimbiaré o mapa base.

As bariedaz de o Prepirineu en prinzipio son difizils de prezisar en un mapa, pero si no s'intenta no se tiene. Por exemplo lo de Samianigo ye chaqués y no sarrablés, y esto no se beye si no se miran mapas y localizazions de lugars. Con un mapa de terminos munizipals y sabendo on son os lugars poblatos y despoblatos, pueden fer-se delimitazions aprosimatas entre o Chaqués, Sarrablés, Sobrepuertano, Biescano, charrars de o Sobrabe, Ribagorza, etz...

As bariedaz de o Semontano no merexe a pena separar-las tanto como se fa en o mapa d'Ubieto Arteta, (ya te'n dizié). Si se fa un mapa de bariedaz de semontanés ye millor en un mapa a parte, fendo referenzia a o semontanés, porque as diferenzias no son de a mesma mida que as diferenzias que puedas tener entre un cheso y un ansotano, y dan una idea de hiperfragmentazión mayor de la que ya esiste en a realidat.

Sin d'embargo podemos abanzar aprobeitando lo poco que ye bien en ella: os charrars de bal. Estaría bien si tenésenos un mapa de o Belsetán, y atra semana un mapa de o Tensino, (sin esferenziar o pandicuto) n'ixe mesmo mapa, y asinas, china chana.--EBRO 11:03, 19 chulio 2007 (UTC),

4 bariedaz?[modificar o codigo]

Sé que ye ixa propuesta d'as 4 bariedaz, que me se fa que ranca d'a gramatica de Nagore, ye a que ha imperato á muitos puestos. Yo no sé si reyalment cal beyer-la como cosa definitiba, més cuan tantos años en abe ya, d'ixo. En altros puestos he leyito una propuesta de 3 bariedaz (ozidental, zentral e oriental), equibalent á's tres condatos d'antes més, en a que o meridional no estareba altra cosa que a castellanizazión d'a tierra plana. Claro que alabez tamién se podereba pensar que l'oriental puet estar o resultato de catalanizazión d'ixa zona. Ye difízil, a berdat, fer-ne una clasificazión, per o estato precario d'a luenga, ya que as isoglosas, prenzipal ferramienta ta istas cosas, son inestables. Yo creigo que l'aragonés, encara que no el pareixca, conserbaba una unidat prou important no fa guaire més d'un sieclo, e que o catalán per un canto e o castellán per l'altro l'han ito escarrando a suya personalidat. De tota manera, n'a mía opinión, una dibisión que be de benir d'antico ye a d'o nabarroaragonés per un canto (entendito como bariedat de Nabarra e d'o Biello Aragón), e a d'o ribagorzano per l'altro (que probablement arribás dica ta l'alto Pallars en un prenzipio). Es parlars que se trobasen en meyo se decantareban ta la un u ta l'altro, o río Ara fendo d'important dibisoria. Asinas, a balle Tena més influyita per l'ozidental e o Sobrarbe més influyito per lo ribagorzano. Tot isto no ye pas fázil, pero en fin, ta dar credito á cualsiquier propuesta de bariedaz caldreba deixar prou claras as isoglosas que s'emplegan.

--Estrolicador 10:37, 20 chulio 2007 (UTC)

Lo de 4 bariedaz ye nomás que un model, y como toz os models, una simplificazión. Sin dembargo tiene balor didautico, y ye bien que s'amuestre en biquipedia. Ye berdat que a bariedat meridional representa a castellanización, pero tamién representa, por o que fa a os carauters estreitamén aragoneses, una representazión de lo más omochenio u cheneral, y o puesto que nimbia más cambeo linguístico ta as bals, que son más arcaizáns. Lo d'achustar os dialeutos a territorios istoricos ye apasionán, pero difizil. En asturian u basco esiste bella coinzidenzia con antigos terrenos tribals, pero os rasgos que esferenzian os dialeutos no se remontan más luén que a baxa edat meya, u son más modernos, y no se remontan a o sustrato: son efeuto d'areyas cheograficas de güei y que funzionon tamién antismás de forma paralela deseparando pueblos u etnias. En aragonés yo lo que creigo ye que en a edat meya l'alto Aragón se charraba más bien como en l'aragonés zentral más conserbador de güei, y que dende a periferia, han ito estendiendose os rasgos que carauterizan güei as bariedaz ozidental, meridional y oriental. A sonorizazion de as xordas interbocalicas ya se beye en as Dezimas de Castillón, (S XI), y ye independién de a sonorización en aragonés ozidental y meridional, (meligo). Ixe carauter pudo pasar dimpués a o Fobano y o Chistabín. Tiengo informazions que indican que l'aragonés plegaba ta a Ribagorza oriental y o Pallars. L'aragonés de a Ribagorza y arredol en o pasato tamién tenerba carauters catalans, lochicos por estar un areya de transizión, pero con o tiempo creigo que o bentallo d'isoglosas migró ta l'uest, fendo o ribagorzano d'aspeuto más catalán, (Bi ha rasgos comuns con o catalán antigos y rasgos comuns con o catalán más modernos). Este tema lo desembolicamos en o grupo msn tierras de l'Ebro

http://groups.msn.com/TierrasdelEbro/lenguas.msnw http://groups.msn.com/TierrasdelEbro/lenguas.msnw?action=get_message&mview=0&ID_Message=100&LastModified=4675618165701624290

--EBRO 10:58, 20 chulio 2007 (UTC)

Mmm, en belas cosas no coinzido d'el tot, á biyer si tiengo una micona tiempo e me meto á discutir en ixe grupo, que me pareix á saber qué interesant. :) --Estrolicador 14:52, 20 chulio 2007 (UTC)

Zerro y Sarrato[modificar o codigo]

Estoy viendo que en el área occidental del aragonés se usaba ya zerro en 828: et hinc usque ad casa Corven et a la Pardina de Castellón et usque ad cerro, et inde ad Herraza Patera, et inde usque ad Beral. Siendo que el significado de serrato para Maria Luísa Fort Cañellas es parecido al de cerro (monte, colina, a mi serrato me suena a otra cosa), y ya que veo que hay más serratos/serraus en el Sobrarbe y Ribagorza, en conexión con el catalán serrat, se me ocurre que puede ser otro caso de dualidad occidental-oriental.--EBRO 17:22 23 may 2008 (UTC)[responder]

Tenemos descrito l'aragonés de Ballibasa?[modificar o codigo]

Quereba fer una chicota descripzión a partir d'o libro "tradición oral y habla de Ballibasa". No lo trobo, pero pregunto por si se considerase dintro d'atra bariedat más ampla. I quedan más bariedaz sin d'articlo propio? --Juan Pablo 07:21 7 ago 2008 (UTC)[responder]

No, no lo tenemos. Cuando hice los artículos de dialectos del aragonés en esa zona me encontré que en la enciclopedia aragonesa hablaban del aragonés d'o Sarrablo y en Rolde del aragonés d'a Tierra de Biescas. Algunas cosas que ponían allí las escribí aquí en dos artículos separados. Hice un artículo sobre el aragonés del Sobrepuerto para describir unas características diferenciales con respecto al aragonés de Biescas. Yo no se si es muy diferente el Aragonés de Ballibasa del aragonés de ro Sarrablo, refiriéndonos al Sarrablo original, sin embargo puede estar bien escribir un artículo específico sobre el aragonés de Ballibasa, para poner lo que se conoce del aragonés de allí.--EBRO 09:36 7 ago 2008 (UTC)[responder]
Un buen treballo sobre l'aragonés de Ballibasa en http://www.aragob.es/edycul/patrimo/etno/yebra/portada

Francho 10:06 7 ago 2008 (UTC)[responder]