Bruno Ganz

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Bruno Ganz
Información personal
Calendata naiximiento: 22 de marzo de 1941
Puesto naiximiento: Zúrich, Suiza.
Calendata muerte: 16 de febrero de 2019
Puesto muerte: Zúrich, Suiza
Conchuche: Sabine Ganz
Deutscher Filmpreis
Millor actor (1976)

Bruno Ganz (naixito o 22 de marzo de 1941 de Zúrich, Suiza y muerto o 16 de febrero de 2019 de Zúrich, Suiza) estió l'actor en luenga alemana mas important en o suyo tiempo, estando por ixo lo portador de l'Aniello d'Iffland. S'ha feito famoso internacionalment por as suyas interpretación de l'ánchel Damiel en Der Himmel über Berlin (literalment O cielo sobre Berlín) y por o suyo papel d'Adolf Hitler en a controvertita cinta Der Untergang (O enfonsamiento, 2004), encara que contaba ya con una previa y important carrera teatral y cinematografica.

Ha ganato o Premio David de Donatello, o d'os criticos alemans, criticos angleses, o Premio Sant Jordi, o premio d'o cine suizo, o Bambi alemán y l'Adolf Grimm.

Biografia[editar | modificar o codigo]

Fillo d'un mecanico suizo y d'una italiana. Antis de rematar o bachillerato (Mature en Suiza, a preba cheneral ta o ingreso en a universidat), Ganz ya heba decidito convertir-se en actor. Asistió a la Hochschule für Musik und Theater de Zúrich debutando en 1961 y dimpués en Göttingen.

En 1960, con 19 anyos d'edat, interpretó o suyo primer papel en a cinta Der Herr mit der Schwarzer Melone. Gustav Knuth, un d'os actors prencipals d'a cinta, creyó en as habilidaz interpretativas de Ganz. Entre 1964 y 1969 fació parti d'a colal d'o Teatro Goethe en Bremen, treballando con directors como Luc Bondy, Dieter Dorn, Peter Stein, Klaus Michael Grüber, etc. Por ixas envueltas interpretó obras como Hamlet y Macbeth de Shakespeare, Peer Gynt d'Ibsen, Kabale und Liebe de Schiller, y piezas de Goethe, Maxim Gorki, Friedrich Hölderlin, Heinrich von Kleist, Bertolt Brecht, Frank Wedekind, Eurípides, etc.

En o Festival de Cine de Berlín en 2009

Bruno Ganz estió miembro d'o grupo teatral d'o Berliner Schaubühne y en 1972 debutó en o Festival de Salzburgo dirichito por o director Claus Peymann, en as primeras representacions de Der Ignorant und der Wahnsinnige, de Thomas Bernhard. En 1976 treballó en a cinta Lumiere dirichita por Jeanne Moreau y en 1979 en Nosferatu, dirichita por Werner Herzog. A suya colaboración con Wim Wenders prencipia en 1977 con Der Amerikanische Freund continando con a internacionalment premiata Der Himmel über Berlin a on interpreta a Damiel, l'ánchel que deseya convertir-se en un humán común y a suya secuela de 1993 In weiter Ferne, so nah!. Ha treballato amás con Éric Rohmer, Mauro Bolognini, Francis Ford Coppola, Theo Angelopoulos, Rainer Kaufmann, Stephen Daldry, Volker Schlöndorff y atros importants cineastas.

En 1986 interpretó Prometeu d'Esquilo y O misantropo de Molière en teatro y en 2000, Ganz fació o papel estelar en a producción de 13 horas de Peter Stein, Fausto I y II de Goethe.[1]

Entre 1990 y 1991, metió voz a dos personaches en l'adaptación radiofonica en alemán d'a novela de Douglas Adams Life, Universe and Everything (Judiciary Pag and Prakan) producita por Südwestfunk (actualment Südwestrundfunk) y por Bayerischer Rundfunk.

En 2004, estió o primer actor de luenga alemana en interpretar a Adolf Hitler, estando protagonista d'a cinta Der Untergang d'o productor Bernd Eichinger.[2] Antis d'ista cinta, as produccions alemanas amostraban a Hitler en escenas muit curtas u d'esquena. Ta a suya memorable interpretación estió investigando cuatre meses a preparación d'o personache.[3]

Como narrador en obras simfonico-corals ha feito parti en o rechistro d'Il cant sospeso de Luigi Nono y Egmont de Beethoven con a Orquesta Filharmonica de Berlín dirichita por Claudio Abbado, en 1991 dende o Schauspielhaus berlinés. Gran amigo de l'actor, fació parti en o documental sobre o director "Claudio Abbado: Hearing the Silence" de Paul Smaczny.[4]

Vida personal[editar | modificar o codigo]

Actualment Bruno Ganz ye deseparato d'a suya muller Sabine, con qui se casó en 1965 y con qui tien un fillo, Daniel, naixito en 1972. Vive entre a suya ciudat natal, Zúrich, y as ciudaz de Venecia y Berlín.

Premios[editar | modificar o codigo]

Placa de l'actor en o Boulevard d'as estrelas de Berlín
  • 1973 - Actor de l'anyo (Schauspiel des Jahres) atorgato por a revista alemana Theater heute.
  • 1996 - Katrein-Ring.
  • 2000 - Schweizer Filmpreis.
  • 2000 - Premio David di Donatello por "Pane e tulipani".
  • 2001 - Swiss Film Prize por "Pane e tulipani".
  • 2001 - Berliner Filmpreis.
  • 2004 - Bayerischer Filmpreis, millor actor por "Der Untergang".[5]
  • 2004 - Premio Bambi por ""Der Untergang""
  • 2006 - ALFS (Crític de Londres) por "Der Untergang".
  • 2006 - Kunstpreis de la ciutat de Zürich
  • 2006 - Österreichische Ehrenzeichen für Wissenschaft und Kunst (Premio d'a Ciencia y l'Arte Austriaco)
  • 2008 - Die Europa, premio festival de Braunschweig.
  • Deutscher Darstellerpreis (Chaplin-Schuh)
  • Bundesfilmpreis
  • Hans-Reinhart-Ring der Schweizerische Gesellschaft f. Theaterkultur.
  • Officier dans l'Ordre des Arts et des Lettres de Francia.

Filmografía[editar | modificar o codigo]

En o festival de cine alemán de Tokio en 2005
  • The Reader (2008)
  • Der Baader Meinhof Komplex (2008).
  • Ein Starker Abgang (2008).
  • The Dust of Time (2007).
  • Youth Without Youth (2006), con Tim Roth y Alexandra Maria Lara, dirección de Francis Coppola.
  • No tinguis por: La vida de Joan Pau II (2005).
  • Der Untergang (2004), con Heino Ferch, Ulrich Matthes, Corinna Harfouch, Birgit Minichmayr y Juliane Köhler.
  • The Manchurian Candidate (2004), interpretando a Richard Delp.
  • Luter (2003), con Joseph Fiennes, Alfred Molina, Peter Ustinov, Uwe Ochsenknecht i Mathieu Carrière.
  • Behind Me - Bruno Ganz (2002)
  • Epsteins Nacht (2002), con Mario Adorf y Otto Tausig.
  • Johann Wolfgang von Goethe: Faust (2001),
  • Pane e tulipani (2000) de Silvio Soldini
  • Mia aioniotita kai mia mera (1998) dirección de Theo Angelopoulos.
  • Saint-Ex (1997), como o escritor y aviador Antoine de Saint-Exupéry.
  • L'Absence (1994), dirección de Peter Handke.
  • In weiter Ferne, so nah!, (1993) Dirección de Wim Wenders.
  • Brandnacht (1992), con Suzanne von Borsody y Dietmar Schönherr.
  • La Domenica Special (1991), interpretando a Vittorio, con Nicoletta Braschi y Ornella Muti.
  • 'Erfolg (Triomf, 1991), con Franziska Walser, Peter Simonischek, Mathieu Carrière, Thomas Holtzmann, Jutta Speidel y Gustl Bayrhammer.
  • Strapless, (1989), con Blair Brown y Bridget Fonda.
  • Der Himmel über Berlin (1987), dirección de Wim Wenders.
  • Krieg und Frieden (1983).
  • Die Fälschung (1981), con Hanna Schygulla, Gila von Weitershausen, y dirección de Volker Schlöndorff.
  • La Dame aux camèlies (1980) con Isabelle Huppert y Clio Goldsmith.
  • Der Erfinder (1980), interpretando a Jakob Nüssli
  • "5% de Risques (1980), interpretando David, con Jean-Pierre Cassel.
  • Retour à la ben-aimée (1979), con Isabelle Huppert.
  • Nosferatu (1979), amb Klaus Kinski, Isabelle Adjani y Roland Topor, dirección de Werner Herzog.
  • The Boys from Brazil (1978) con Gregory Peck, Laurence Olivier y Lilli Palmer.
  • Die Linkshändige Frau (1977), con Edith Clever, Michael Lonsdale, Angela Winkler, Bernhard Wickie, Bernhard *Minetti y Gérard Depardieu, y dirección de Peter Handke.
  • Der Amerikanische Freund (1977), dirección de Wim Wenders.
  • Die Wildente (1976), interpretando a Gregors, con Anne Bennent.
  • Die Marquise von O. (1976), con Edith Clever, Otto Sander, Ruth Drexel, y dirección d'Éric Rohmer.
  • Lumière (1976) de Jeanne Moreau.
  • Sommergäste (1976), con Edith Clever, Jutta Lampe, dirección de Peter Stein.
  • Chikita (1961).
  • Der Herr mit der Schwarzer Melone (1960).

Referencias[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]