William Dennis Elcock

William Dennis Elcock (Reino Unito, 1910 - † Londres, Anglaterra, 7 d'octubre de 1960) (que soleba sinyar os suyos escritos como W. D. Elcock) estió un filologo romanista y profesor universitario britanico, especializau en o estudio d'as luengas latinas y romances de Francia y o Perineu (encluítos qualques estudeos sobre l'aragonés). Exerció como cabeza d'o departamento de luenga francesa en a Westfield College de Londres y catedratico de filolochía romanica y literatura francesa meyeval en a Universidat de Londres, dende 1947 dica a suya muerte. Partecipó en a Segunda Guerra Mundial en ran de tinent en o exercito britanico..

Os suyos estudeos sobre a literatura clasica francesa l'empuchoron a interesar-se por l'occitano y belaltras luengas vernaclas d'a republica francesa. Introdució en l'ambito academico d'a filolochía romanica en o Reino Unito os conceptos de contriparación morfolochica y etimolochica, fendo evidents os puntos en común y as esferencias que existen d'entre as diferents parlas d'a parte d'a Romania que estudeó. En ixe sentíu, fué un investigador intensivo en o campo d'a conservación y sonorización d'as consonants oclusivas xordas en o gascón y en l'aragonés, como tamién de belaltros fenomenos foneticos carateristicos d'as romances d'á redol d'o Perineu.

Obtenió a graduación en a Universidat de Manchester en 1932 y se licenció en Letras por a Universidat d'Edimburgo en 1934. En a segunda metat d'os anyos 30 fayó qualques viaches por o sud de Francia y o norte d'Espanya, interesando-se por dos luengas romances por as que heba ganau intrés en as anyadas que estió estudiant universitario: o gascón y l'aragonés. O suyo treballo d'investigación estió muit sistematico y exhaustivo si se compara con belaltros filologos d'o suyo tiempo, fendo recopilacions de formas homologas d'un mesmo termino en 15 u dica 25 localidatz diferents en cada baixant d'o Perineu ta dimpués descutir-las y quitar conclusions sobre as diferencias, a sobén aduyando-se con a representación grafica en mapas d'os puestos a on que i heba recopilau cada termino ta poder acotar as rechions cheograficas en as que s'extendeba cada rasgo fonetico que heba quiesto estudiar.

Por os suyos treballos se sabe que Elcock conoixeba bien y heba leito as publicacions de Jean-Joseph Saroïhandy y que yera familiraizau con os treballos más recients d'o suyo contemporanio Gerhard Rohlfs, aprofeitando a suya propia estanza en bells lugars que estes dos autors heban vesitau en os suyos treballos de campo ta aprefundir y perfeccionar os mostreyos que fayoron con nuevos qüestionarios y entrevistas con informants que o francés y l'alemán ya i heban conoixíu. En Nerín (val de Vio, Sobrarbe) entrevista a la nuera d'un informant de Saroïhandy, casada en a casa d'o maríu pus l'amo viello ya i faltaba, y se sorprende con que mientres que en as notas de Saroïhandy se mostra un aragonés muit puro, o solo paso d'una cheneración (20 anyos alto u baixo) entre a estanza d'o francés y la d'éll en a mesma casa ya i ye deixau paso a una parla mayoritariament castellana, estando as expresions de l'amo viello que o propio filologo britanico les amuestra refusadas «por bastas» en boca d'a suya nuera.

En l'Alto Aragón, Elcock cretica qualques conclusions de Rohlfs sobre a etimolochía de bellas parolas, que l'alemán atribuiba a lo vasco (Baskische Reliktwörter im Pyrenäengebiet, 1927) pero que Elcock planteya que podesen estar de radices más diversas, como celticas u mesmo dica latinas encriptadas por una fonetica de fuerte sostrato vasco, como ye la que en cheneral constata que ye prencipal en os suyos estudeos tanto en o gascón como en l'aragonés. En iste sentíu, Elcock rompe con a clasica pretensión de muitos filologos que os toponimos aragoneses y gascons d'explicación deficil son quasi totz dimanaus d'o vasco, y introduz una nueva visión sobre l'asunto en sucherindo más que probables etimolochías indoeuropeguas (latinas, celticas, etc) ta muitos macro y microtoponimos d'o norte d'a rechión (Vachimanya < Vallis Magna; ...), amprando ta postular-lo criterios bien simples que en os tiempos d'él encara no yeran si que material d'hipotesis pero que en l'atualidat se tienen por confirmaus (p. ex. A tendencia a tornar -ch- as -ll- d'o latín en dialectos constitutivos como lo tensino; caso d'o toponimo «Vachimanya»). A toponimia de l'Alto Aragón estió l'obchecto de dos d'as suyas obras tardanas: «Toponimia menor del Alto Aragón» (1949) y «Placenames in the valley of Tena (Aragon)» (1953).

En 1938 expublicó en París «De quelques affinités phonétiques entre l'aragonais et le béarnais» (Sobre aqualques finidatz foneticas entre l'aragonés y o bearnés), libro en o que analiza exhaustivament os fenomens foneticos que heba decumentaus a un y a l'altro costau d'o Perineu con qüestionarios y treballos de campo en os anyos previos a l'esclatido d'a Guerra Cevil, trazando muitas relazions de fenomenos que no se troban si que en estas dos luengas de tot lo que ye a Romania y que son singularment compartius d'entre la un y l'altro idioma. A editorial aragonesa Xordica publicó a traducción de María Esther Castrejón a l'espanyol d'ixe libro, en 2005.

Tamién son tradueitos, en iste caso enta l'aragonés, tres articlos sobre ista luenga, y poblicatos en a revista Luenga e fablas: «Un grupo semantico en o romanze alpino» (1998) y «O enigma d'o fardacho en aragonés» (2007), as dos por Francho Nagore y «O prefixo re- en a toponimia pirinenca» (2006), por Óscar Latas.

Obras

1. (fr) «De quelques affinités phonétiques entre l'aragonais et le béarnais» (1938)
2. (en) «The enigma of the Lizard in aragonese dialect» (1940) [Traducción en aragonés: Luenga & fablas, 11 (2007), pp. 137–147]
3. (es) «Toponimia menor en el Alto Aragón» (1949)
4. (en) «The evolution of -LL- in the aragonese dialect» (1953) [Traducción en castellano: AFA, XII-XIII (1961-62), pp. 299–320]
5. (en) «Placenames in the valley of Tena (Aragon)» (1953)
6. (fr) «Le préfixe re- dans la toponymie pyrénéene» (1954) [Traducción en aragonés: Luenga & fablas, 10 (2006), pp. 83–85]
7. (en) «The Romance Languages» (1960)

Se veiga tamién

• Jean-Joseph Saroïhandy
• Alwin Kuhn
• Gerhard Rohlfs

Enrastres externos

• (es) W.D. Elcock en a GEA.