Relatividat especial

De Biquipedia
Translate icon.svg Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000

A Teoria Especial d'a Relatividat (conoixita tamién como relatividat especial, relatividat restrinchita u RE), fue publicata por Albert Einstein o 1905 y describe a fisica d'o movimient en ausencia de campos gravitacionals. Istos conceptos fuoron presentatos anteriorment por Henri Poincaré y Hendrik Lorentz, que tamién son consideratos como iniciadors d'a teoria. Dica agora, os fisicos pensaban que a mecanica clasica d'Isaac Newton, basata en a dita relatividat de Galileo (orichen d'as equacions matematicas conoixitas como transformacions de Galileo), describiba os conceptos de velocidat y fuerza ta totz os observadors (u sistemas de referencia). Manimenos, Hendrik Lorentz y atros, heban comprebato que as equacions de Maxwell, que gubernaban o eletromagnetismo, no se comportaban d'alcuerdo con as leis de Newton quan o sistema de referencia cambeya (por eixemplo, quan se considera o mesmo problema fisico dende o punto d'anvista de dos observadors que se mueven la un respecto de l'atro). A noción de transformación d'as leis d'a fisica respecto a los observadors ye a que da nombre a la teoría, que se diz con o calificativo d'especial u restrinchita t'achustar-se a casos de sistemas en os qualos no se para cuenta en os campos gravitatorios. Una extensión d'ista teoría, que incluye os campos gravitatorios, ye a Teoria Cheneral d'a Relatividat, publicata por Einstein en 1916.