Peste negra

De Biquipedia
(Reendrezau dende Pestilencia)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Icono d'aviso medico
Icono d'aviso medico
Advertencia: Biquipedia no ye un consultorio medico.
Si creye que aprecisa d'aduya, por favor consulte con un profesional d'a salut.
Mapa a on puede veyer-se a distribución d'a Peste Negra por o continent europeu a meyatos d'o sieglo XIV

A peste negra (tamién conoixita como a muerte negra) estió una epidemia de peste, que alleró Europa y Asia en a metat d'o sieglo XIV (1347-1351), y se calcula que prevocó a muerte d'alto u baixo un tercio d'a población europea. L'apelativo negra con que os coetanios clamaban a la malautía viene d'o feito de que os afectatos presentaban tacas foscas en a piel como consecuencia d'hemorrachias sozcutanias. A peste ye causata por a bacteria Yersinia pestis que s'aplega por as pulgas con l'aduya d'a rata negra (Rattus rattus). En a Edat Meya pensaban que ista malautía la levaban os gatos y prencipioron a acotolar-los. A cosa encara estió pior ya que os gatos se minchaban as ratas, y cuan matoron os gatos, o numero de ratas augmentó y tamién o numero d'afectatos por la malautía. A mayoría d'investigadors atribuyen a Peste Negra a un brote de Peste Bubonica anque en l'actualitat, bels espertos cuestionan o modo de transmisión d'a epidemia.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]