Lei d'o Sector Ferroviario

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Estación d'Adif de Calatayú, en a linia 200. Que se creyase l'Adif ye una d'as consecuencias d'a Lei d'o Sector Ferroviario de 2003.

A denominación Lei d'o Sector Ferroviario (pronunciau [ˈlɛj~ˈlaj do seˈtor~sewˈtor feroˈbjaɾjo] en aragonés. En castellano Ley del Sector Ferroviario) fa rereferencia a dos leis succesivas que regulan o ferrocarril en Espanya dende 2003 dica l'actualidat:[1]

  • Lei 39/2003 d'o Sector Ferroviario, aprebada lo 17 de noviembre de 2003, que derogó as partes de l'anterior Lei d'Ordenación d'os Transportes Terrestres (LOTT) de 1987 que feban referencia a o ferrocarril, y a la suya vegada fue derogada por a siguient Lei d'o sector Ferroviario en 2015.
  • Lei 38/2015 d'o Sector Ferroviario, aprebada lo 29 de setiembre de 2015, que derogó l'anterior Lei de 2003 y ye encara en vigor.

As dos leis s'han visto modificadas por l'aprebación de Reyals Decretos y Reyals Decretos-lei, y por atras leis, entre a suya vichencia. As leis se complementan con atras normativas, como son as prescriptivas Órdens Ministerials d'o Ministerio de Fomento (Órdens FOM), pa poder-se desplegar.

Contexto[editar | modificar o codigo]

A primer Lei d'o Sector Ferroviario (2003) naixó pa transposar en a lechislación espanyola as ordinacions d'as Directivas d'o Parlamento Europeu y o Consello Europeu sobre o sector d'o ferrocarril. A Directiva 91/440/CEE d'o Consello Europeu, de 1991, ordenaba deseparar lo menos contablement a expleitación d'os servicios de transporte ferroviario contra l'administración d'a infraestructura.[2] En Espanya, a LOTT de 1987, vichent tamién pa o sector ferroviario dica alavez, consideraba que camín y vehiclo formaban una unidat d'expleitación en o ferrocarril,[2] por o cual yera en contraposición con a dita Directiva europea.

Antimás, a mas recient Directiva 2001/12/CE de Parlamento y Consello europeus, de 2001, dexichiba a os estaus miembros que ubrisen os suyos rez a la competencia, y a las interpresas y agrupacions empresarials que queresen fer servicios de transporte por ferrocarril, especialment de mercaderías.[2] D'ixa manera, a Unión se miraba de forzar a os estaus miembros que teneban monopolio de grans companyías nacionals dende a quiebra y/u desistimiento mayoritario d'as privadas en o periodo d'entre-guerras, como Espanya con RENFE, Francia con SNCF u Alemanya con DB, a que rompesen os ditos monopolios, seguindo bellas similituz con o que heba feito Reino Uniu en os anyos 1990 (que privatizó totalment os suyos ferrocarrils dende 1993, mesmo la infraestructura), y ubrisen a puerta a la futura dentrada de competidors privaus. O modelo britanico de privatización se troba huei en proceso de reversión, a consecuencia de graus accidents, neglichencias y manca d'inversions,[3] con a quiebra d'o principal administrador d'infraestructuras, Railtrack, en 2001, que suposó la restitución d'un administrador publico en 2002.[3]

Paralelament, a Directiva 95/18/CE d'o Consello Europeu, de 1995, planteyaba la necesidat de regular a concesión de Licencias d'Interpresa Ferroviaria a os operadors,[2] cuestión que no teneba transposición en o marco legal espanyol.

Finalment, a Directiva 2012/34/UE, de 2012, determinó a decisión de redactar una nueva Lei d'o Sector Ferroviario porque abordaba la creyación d'un solo espacio ferroviario europeu, os principios de transparencia y sostenibilidat en l'administración y operación ferroviaria, en a financiación d'as infraestructuras y en a contabilidat d'as interpresas ferroviarias.[4]

Obchectivos[editar | modificar o codigo]

Una dresina. Dende a primer Lei d'o Sector Ferroviario, Adif queda encargau d'o mantenimiento d'a infraestructura ferroviaria.

As dos leis ateseran entre os suyos obchectivos:[4][5]

  • A creyación d'un sistema ferroviario común en tot l'Estau espanyol.
  • Sastisfer as necesidaz d'a sociedat en l'ambito d'o transporte ferroviario, con o maximo grau d'eficacia.
  • Determinar as pautas pa coordinar as actuacions d'as diferents administracions que puedan afectar a o transporte por ferrocarril.
  • Deseparar o rechimen churidico aplicable a las infraestructuras ferroviarias contra os servicios que sobre ellas se i presta.
  • Asegurar a eficiencia d'o Rete d'acuerdo con a correcta utilización d'os recursos disponibles.
  • Preveyer un sistema d'atorgamiento de Licencias que faiga posible l'acceso d'as interpresas a lo mercau ferroviario.
  • Regular l'acceso a la infraestructura ferroviaria de forma obchectiva, transparent y no discriminatoria.

A Lei 39/2003 conteneba bels puntos que ya no i son en a 38/2015:[5]

  • Promover y regular a construcción de nuevas infraestructuras ferroviarias.
  • Regular, adintro de l'ambito d'as competencias estatals, l'acceso a la infraestructura ferroviaria. En a Lei de 2015 no i ha mención a la competencia de l'Estau.
  • Determinar os organs que forman l'Administración ferroviaria de l'Estau, y o suyo rechimen churidico.

A Lei 38/2015, contimparada, incorpora:[4]

  • Promover a competencia en a prestación de servicios de transporte ferroviario, con respecto a os principios d'obchectividat, transparencia y no discriminación.
  • Establir os criterios pa que o transporte por ferrocarril de viachers y mercaderías se faiga con eficacia, contino y en condicions idonias de seguridat.
  • Promover a prestación de servicios ferroviarios con seguridat, definindo as obligacions que en ixa materia incumben a toz os achents que operan en o Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral, y determinar as atribucions de l'autoridat nacional responsable d'a seguridat ferroviaria. Se creya l'Achencia Estatal de Seguridat Ferroviaria (AESF).
  • Regular a investigación d'os accidents y incidents ferroviarios, y as facultaz y normas de funcionamiento d'a Comisión d'investigación d'accidents ferroviarios (CIAF).

Consecuencias[editar | modificar o codigo]

Tren de Continental Rail, una d'as operadoras privadas de trens de mercaderías que dentró a competir con Renfe en 2005, a l'amparo d'a Lei 39/2003.

Dende que s'aprebó a primer Lei d'o Sector Ferroviario espanyola, o mercau ferroviario espanyol s'ha visto modificau a-saber-lo. L'1 de chinero de 2005 s'escindió l'antiga RENFE, que heba administrau as infraestructuras ferroviarias d'o país y operau toz os trens dende 1941, en dos sociedaz publicas: Adif y Renfe Operadora. Tamién, pa las zaguerías d'aquel mesmo anyo dentrón a chugar as primeras operadoras de ferrocarril privadas, anque solament en o mercau de mercaderías, sacando-le a la operadora publica Renfe os primers trens.

A Lei 39/2003 d'o Sector Ferroviario tamién definiba por primer vegada o concepto de Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral, o concepto de Capacidat d'o Rete, y o de Declaración sobre o Rete, y le atorgaba a Adif a competencia d'elaborar-la.

Se creya tamién o concepto d'interpresa ferroviaria, y se regula la concesión d'una licencia obligatoria pa poder operar en o RFICh. Pa obtener a dita licencia d'interpresa ferroviaria, entre atras cosas cal tener personal propio contractau y a solvencia financiera suficient y guaranciada pa fer-le frent a indemnizacions y sancions que se pueda derivar d'on accidents, incidents y faltas cometidas por a interpresa u o suyo personal.[5]

S'introduce en o mercau ferroviario o principio de libre competencia, en primeras nomás en o transporte de mercaderías (2005), pero dende 2020 se prevei que se faiga tamién con o transporte de viachers.

Se creya la Comisión d'Investigación d'Accidents Ferroviarios y, dende 2015, l'Achencia Estatal de Seguridat Ferroviaria, que evalúa y emite a normativa reglamentaria d'o trafego ferroviario. S'asume asinas y queda bien definidas unas competencias que enantes yeran poco concretas adintro d'a Dirección General de Ferrocarriles.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Normativa General Ferroviaria en a web de l'AESF; consultada o 9 de marzo de 2019.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 (es) Ley 39/2003, de 17 de noviembre, del Sector Ferroviario; consultada o 9 de marzo de 2019.
  3. 3,0 3,1 (es) Catástrofe ferroviaria Británica, consultau o 9 de marzo de 2019.
  4. 4,0 4,1 4,2 (es) Ley 38/2015, de 29 de setiembre, del Sector Ferroviario en o BOE de 30/09/2015; consultada o 9 de marzo de 2019.
  5. 5,0 5,1 5,2 Ley 39/2003, de 17 de noviembre, del Sector Ferroviario en o BOE de 18/11/2003; consultada o 9 de marzo de 2019.]

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]