Ir al contenido

Khoxoz

De Biquipedia
(Reendrezau dende Khoxotz)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
khoxoz
Хошууд
Rechions con comunidaz importants
China
Idiomas
Oirato
Relichión
Budismo
Pueblos relacionaus
calmucos y atros oiratos
Mapa

Os khoxoz (en mongol Хошууд, ᠬᠤᠱᠤᠳ, qoşūd) son una d'as tribus historicas d'os oiratos. Viviban en a rechión d'Urumtoi pero huei viven en Qingai en a zona d'o Kok Nur u Lago Qingai. Bellas faccions d'os khoxoz emigroron con os torguz t'as riberas d'a baixa Volga y contribuyoron a la formación d'o pueblo calmuco actual.

En tiempos de l'apocheu d'os oiratos os khoxoz emigratos ta Qingai yeran aliaus d'os choros y influiban en a politica tibetana.

En lo sieglo XVII o cinqueno grant mayestre d'os birrez amariellos trobó protección en Gushri Khan, d'a tribu Khoxot establita en Kuk Nor (Quingai). Dimpués d'una intervención armata en 1640-1641 Gushri asignó tot o Tíbet central a un Dalai Lama nombrato en 1642, pero conservando l'autoridat militar. O Dalai Lama delegó o suyo poder a un rechent. Os birrez royos son excluitos d'a vida politica y lo Dalai Lama nombra Panchen Lama a un birret amariello. O rechent consigue mantener a paz en o Tíbet dica zaguers d'o sieglo XVII.

En 1717 a elección d'un nuevo Dalai Lama, reconoixito por os Qing, provoca un conflicto entre o rechent y os khoxoz. En 1717 os Dzhungaros intervienen contra os khoxoz y prenen Lhasa, que saqueyan. En 1720 os Qing son qui prenen Lhasa y nombran a atro Dalai Lama, que en 1750 reestableix l'orden. Una comisión de l'imperio chino reorganiza o gubierno tibetán. S'estableix que un rechent gobierne mientres siga a minoría d'edat d'un Dalai Lama, que ye o cabo d'estato. L'aristocracia ye representata por ministros, dos amban, delegatos de l'emperador agüaitan.

Bibliografía

[editar | modificar o codigo]
  • Jean Sellier: Atlas de los pueblos del Asia meridional y oriental. Acento Editorial.