Diferencia entre revisiones de «Griego bizantín»
replaced: Bellas bocals pretonicas desaparexen: ''opsaria'' > ''psárya'' ‘pex’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau → Bellas bocals pretonicas desapareixen: ''opsaria'' > ''psárya'' ‘pex’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau |
Sin resumen de edición |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
⚫ | |||
{{Grafía_87}} |
|||
⚫ | |||
En o [[Imperio Román d'Orient]] o griego bizantín estió a luenga |
En o [[Imperio Román d'Orient]] o griego bizantín estió a luenga administrativa, a muga entre a romanización en latín y a romanización en griego se considera a [[linia de Jirecek]] en os Balcans y os desiertos d'a ribera d'o [[Golfo de Sidra]] entre [[Tripolitania]] y [[Cirenaica]] en Africa. Dende que [[Costantín I]] trasladó a capital administrativa d'o imperio ta ''Bizantion'' (dende ixe inte ''Constantinopolis'', y d'astí [[Costantinoble]]) o griego esdevién a luenga principal en l'administración d'o imperio, y a luenga en a que os emperadors parlarán con a chent de Palacio. Dica i habrá emperadors que no parlarán bien latín. O historiador [[Ammiano]] califica o latín d'o emperador [[Chulián]] l'"apostata" como aceptablement bueno, indicando que no lo parlaba tan bien u ascape como un emperador román anterior. |
||
Bi ha bellas |
Bi ha bellas evolucions foneticas que plegan dica o griego moderno: |
||
*En grupos de dos |
*En grupos de dos oclusivas a primera se fricativiza: ''hepta'' > ''eftá'' "siet", ''oktô'' > ''oxtó'' "[[ueito]]", ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' "[[maldau]]" (en castellán ''mal de ojo'', literalment "mal de uello"). |
||
*En as consonants |
*En as consonants preceditas de nasal, a nasal s'asimila a la consonant vinient: ''nymphê'' > ''níffi'' > ''nífi'' "novia". |
||
*O resto de grupos de dos consonants se simplifican (de fueras de en [[Rodas]], [[Khios]] |
*O resto de grupos de dos consonants se simplifican (de fueras de en [[Rodas]], [[Khios]] y [[Chipre]]): ''thalassa'' > ''thálasa'' "mar". |
||
*O sonito /l/ cambeya ta /r/ debant |
*O sonito /l/ cambeya ta /r/ debant de consonant: ''adelphos'' > ''adherfós'' ‘"hermán", ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' "maldau". |
||
*Debant de |
*Debant de vocal /i/ y /e/ cambeyan ta /y/: ''paidia'' > ''pedhyá'' "chicos", ''mêlea'' > ''milya'' "[[manzanera]]". |
||
*Bellas |
*Bellas vocals pretonicas desapareixen: ''opsaria'' > ''psárya'' "[[peix]]", ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' "maldau" |
||
Bi ha |
Bi ha influyencia lexica d'o latín: |
||
*''porta'' ("puerta") |
*''porta'' ("[[puerta]]") |
||
*''saíta'' (< sagita, "[[sayeta]]") |
*''saíta'' (< sagita, "[[sayeta]]") |
||
*''palati'' (< palatium " |
*''palati'' (< palatium "palacio") |
||
*''spiti'' (< hospitium "casa") |
*''spiti'' (< hospitium "casa") |
||
Tamién bi ha |
Tamién bi ha influyencia lexica d'os dialectos italicos d'os [[Republica de Chenova|chenoveses]], [[pisa]]ns y [[Republica de Venecia|venecians]] que comerciaban en as costas bizantinas d'a Edat Meya. Se calcula que encara en griego moderno bi ha 600 "italianismos" que s'introducioron en o periodo [[Imperio Bizantín|bizantín]], por eixemplo ''síghuros'' ("seguro"), ''servitóros'' ("sirviente"), ecetra... |
||
== Enrastres externos == |
== Enrastres externos == |
||
*[http://www.geocities.com/linguaeimperii/Greek/byzantine_es.html#lang |
*[http://www.geocities.com/linguaeimperii/Greek/byzantine_es.html#lang descripción d'o griego bizantín] |
||
[[Categoría:Idioma griego]] |
[[Categoría:Idioma griego]] |
Versión d'o 19:58 17 nov 2010
O griego bizantín ye o resultato d'a evolución d'o griego helenistico mientres o periodo bizantín. Ye a base d'o griego moderno.
En o Imperio Román d'Orient o griego bizantín estió a luenga administrativa, a muga entre a romanización en latín y a romanización en griego se considera a linia de Jirecek en os Balcans y os desiertos d'a ribera d'o Golfo de Sidra entre Tripolitania y Cirenaica en Africa. Dende que Costantín I trasladó a capital administrativa d'o imperio ta Bizantion (dende ixe inte Constantinopolis, y d'astí Costantinoble) o griego esdevién a luenga principal en l'administración d'o imperio, y a luenga en a que os emperadors parlarán con a chent de Palacio. Dica i habrá emperadors que no parlarán bien latín. O historiador Ammiano califica o latín d'o emperador Chulián l'"apostata" como aceptablement bueno, indicando que no lo parlaba tan bien u ascape como un emperador román anterior.
Bi ha bellas evolucions foneticas que plegan dica o griego moderno:
- En grupos de dos oclusivas a primera se fricativiza: hepta > eftá "siet", oktô > oxtó "ueito", ophtalmos > ftarmós "maldau" (en castellán mal de ojo, literalment "mal de uello").
- En as consonants preceditas de nasal, a nasal s'asimila a la consonant vinient: nymphê > níffi > nífi "novia".
- O resto de grupos de dos consonants se simplifican (de fueras de en Rodas, Khios y Chipre): thalassa > thálasa "mar".
- O sonito /l/ cambeya ta /r/ debant de consonant: adelphos > adherfós ‘"hermán", ophtalmos > ftarmós "maldau".
- Debant de vocal /i/ y /e/ cambeyan ta /y/: paidia > pedhyá "chicos", mêlea > milya "manzanera".
- Bellas vocals pretonicas desapareixen: opsaria > psárya "peix", ophtalmos > ftarmós "maldau"
Bi ha influyencia lexica d'o latín:
- porta ("puerta")
- saíta (< sagita, "sayeta")
- palati (< palatium "palacio")
- spiti (< hospitium "casa")
Tamién bi ha influyencia lexica d'os dialectos italicos d'os chenoveses, pisans y venecians que comerciaban en as costas bizantinas d'a Edat Meya. Se calcula que encara en griego moderno bi ha 600 "italianismos" que s'introducioron en o periodo bizantín, por eixemplo síghuros ("seguro"), servitóros ("sirviente"), ecetra...