Diferencia entre revisiones de «Fisión nucleyar»
Sin resumen de edición |
m robot Añadido: es, is Modificado: lt, ur |
||
Linia 30: | Linia 30: | ||
[[en:Nuclear fission]] |
[[en:Nuclear fission]] |
||
[[eo:Fisio]] |
[[eo:Fisio]] |
||
[[es:Fisión nuclear]] |
|||
[[et:Tuumalõhustumine]] |
[[et:Tuumalõhustumine]] |
||
[[fa:شکافت هستهای]] |
[[fa:شکافت هستهای]] |
||
Linia 39: | Linia 40: | ||
[[hu:Maghasadás]] |
[[hu:Maghasadás]] |
||
[[id:Fisi nuklir]] |
[[id:Fisi nuklir]] |
||
[[is:Kjarnaklofnun]] |
|||
[[it:Fissione nucleare]] |
[[it:Fissione nucleare]] |
||
[[ja:核分裂反応]] |
[[ja:核分裂反応]] |
||
[[ko:핵분열]] |
[[ko:핵분열]] |
||
[[lt: |
[[lt:Branduolio dalijimasis]] |
||
[[ml:അണുവിഘടനം]] |
[[ml:അണുവിഘടനം]] |
||
[[nl:Kernsplijting]] |
[[nl:Kernsplijting]] |
||
Linia 61: | Linia 63: | ||
[[tr:Fisyon]] |
[[tr:Fisyon]] |
||
[[uk:Поділ ядра]] |
[[uk:Поділ ядра]] |
||
[[ur: |
[[ur:نویاتی انشقاق]] |
||
[[vi:Phản ứng phân hạch hạt nhân]] |
[[vi:Phản ứng phân hạch hạt nhân]] |
||
[[zh:核裂变]] |
[[zh:核裂变]] |
Versión d'o 11:35 18 avi 2009
En fesica e quimica, a fisión nucleyar u nucliar ye o prozeso á trabiés d'o que un nuclio atomico pesato se dibide en dos u más nuclios lixers e atros subprodutos, por un regular neutrons e fotons (istos zaguers por un regular en forma de rayos gamma). A fisión libera una cantidat sustanzial d'enerchía, tanto en forma de fotons como en forma d'enerchía zinetica. Ista enerchía yera prebiament almadazenata como enerchía d'enlaze fuerte entre os nucleons.
A fisión se puet induzir de dibersas formas. Cheneralment se bombardeya o nuclio con un neutrón d'a enerchía adecuata. Iste neutrón libre ye absorbito por o nuclio, que se torna inestable e se dibide en dibersas piezas (produtos de fisión). Istas piezas cheneralment son dos nuclios más lixers, dos u tres neutrons libres e bels fotons. A fisión nucleyar tamién se puet induzir por o bombardeyo con protons, atros nuclios, u fotons muit enercheticos. En bels elementos, a fisión nucleyar puet encluso surtir de traza espontania. A fisión nucleyar ye más fazil cuentra más pesato sía o nuclio atomico orichinal. Os elementos más abituals ta produzir fisión son l'uranio e o plutonio.
A fisión nucleyar produxe un efeuto de reazión en cadena, que ye a base d'as zentrals nucleyars e as bombas atomicas. En efeuto, a fisión d'un nuclio libera dos u más neutrons que eslampan en direzions aleatorias e trucan á los atros nuclios, que tamién se fisionan. Ya que a fisión de cada nuclio libera dos u más neutrons, e que istos produxen nuebas fisions, penendendo d'as condizions de presión e á partir d'una zierta masa critica, o prozeso remata con a fisión de toz os nuclios atomicos. En as bombas atomicas o prozeso de fisión ye incontrolato, e en as zentrals nucleyars o prozeso se controla absorbindo o eszeso de neutrons liberatos.
Mientres d'a reazión, se produxen una gran cantidat de neutrons libres e d'enerchía, asinas a suma d'as masas d'os produtos d'a fisión ye menor que a masa d'o isotopo radioautibo inizial seguntes a ecuazión d'Einstein:
- E = mc2
á on que E ye a enerchía, m ye a masa, e c ye a belozidat d'a luz en o bueito.