Diferencia entre revisiones de «Caesaraugusta»
m refirme aerio |
m ortografía using AWB |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Grafía_87}} |
|||
[[Imachen:Mapa Caesaraugusta.svg|thumb|350px|Mapa de Caesaraugusta sobre l'actual [[Zaragoza]]<br> 1. [[Decumanus Maximus]]<br> 2. ''Cardus Maximus''<br> 3. Foro<br> 4. Puerto fluvial<br> 5. Termas publicas<br> 6. Teyatro<br> 7. Muralla]] |
[[Imachen:Mapa Caesaraugusta.svg|thumb|350px|Mapa de Caesaraugusta sobre l'actual [[Zaragoza]]<br> 1. [[Decumanus Maximus]]<br> 2. ''Cardus Maximus''<br> 3. Foro<br> 4. Puerto fluvial<br> 5. Termas publicas<br> 6. Teyatro<br> 7. Muralla]] |
||
'''Caesaraugusta''' ye o nombre con que yera conoxita l'actual ciudat de [[Zaragoza]] en tiempos d'os [[Imperio Román|romans]]. |
'''Caesaraugusta''' ye o nombre con que yera conoxita l'actual ciudat de [[Zaragoza]] en tiempos d'os [[Imperio Román|romans]]. |
||
Estió establita en honor d'o Emperador [[Zésar Augusto]] alto u baixo en l' |
Estió establita en honor d'o Emperador [[Zésar Augusto]] alto u baixo en l'anyo [[15 aC]] como una colonia sobre a población [[ibero|ibera]] de ''Salduie''. En ixe mesmo inte Zésar Augusto yera organizando as provincias d'[[Ispania]] dezaga d'a suya bitoria en as [[Guerras Cantabras]]. |
||
[[Imachen:Murallas romanas de Zaragoza.jpg|right|250px|thumb|Muralla de Caesaraugusta.]] |
[[Imachen:Murallas romanas de Zaragoza.jpg|right|250px|thumb|Muralla de Caesaraugusta.]] |
||
Linia 10: | Linia 9: | ||
''Colonia Caesar Augusta'' yera o nombre oficial d'a nueba ciudat, gozaba d'o pribilechio de tener o nombre completo d'o suyo fundador, qui acomandó lo suyo ''deductio'', como atras muitas fainas d'o Imperio, a lo suyo choben [[Agripa]]. |
''Colonia Caesar Augusta'' yera o nombre oficial d'a nueba ciudat, gozaba d'o pribilechio de tener o nombre completo d'o suyo fundador, qui acomandó lo suyo ''deductio'', como atras muitas fainas d'o Imperio, a lo suyo choben [[Agripa]]. |
||
En a |
En a fundación d'a ciudat, partiziporon soldatos beterans d'as lechions ''[[Legio IV Macedonica|IV Macedonica]]'', ''[[Legio VI Victrix|VI Victrix]]'' y ''[[Legio X Gemina|X Gemina]]'', lizenziatos dezaga la dura campanya contra os [[Cantabros]], con a doble intinción de guaranciar a esfensa d'o territorio y de fixar en er a presencia de [[Roma]]. Caesaraugusta teneba o tetulo de [[Colonia Inmune]], lo que feba que goza-se de determinatos pribilechios, asinas teneba dreito a cudir y yera desimita d'o pago d'impuestos. Os nuebos ziudadans estioron ascribitos a la tribu ''[[Aniense]]''. |
||
En o prozeso de |
En o prozeso de reorganización de territorios ispanos, se creyan tres provincias, ''[[Tarraconense|Tarraconensis]]'', ''[[Baetica]]'' y ''[[Lusitania|Lvsitania]]'', dividitas en conventos churidicos (distritos menors con funcions chudicials y administrativas); d'ells, o rechito por Caesaraugusta, o [[Convento Churidico Caesaraugustano]], yera lo mas amplo d'os siet en os que se dividiba la provincia Tarraconense. Caesaraugusta asumió dende o primer inte o papel de cabecera rechional, sustituindo a la colonia [[Victrix Ivlia Celsa]] (actual [[Viliella d'Ebro]]). |
||
O periodo de mayor fuga d'a ciudat (sieglos [[sieglo I|I]] |
O periodo de mayor fuga d'a ciudat (sieglos [[sieglo I|I]] y [[sieglo II|II]]) trayió muitas d'as grans obras publicas, belunas d'ellas encara pueden veyer-sen hue: o [[foro román|foro]], o puerto fluvial (que convirtió a Caesarugusta en a prencipal redistribuidera de mercancías d'a val de l'[[Ebro]]), as [[terma]]s publicas, o [[teatro]], l'[[anfiteatro]], o primer puent d'a ciudat (situato en o mesmo puesto que l'actual [[Puent de Piedra (Zaragoza)|puent de Piedra]] y que probablement yera una obra mixta de piedra y fusta). |
||
L'[[ |
L'[[augua]] también teneba un important papel en Caesaraugusta romana, tanto por a suya situación a o canto d'o [[río Ebro]] y chunto a la desembocadura d'a [[Uerva]] y o [[río Galligo|Galligo]] como por os suyos complexos sistemas de furnito y regano. Chunto a las ya ditas termas, s'han documentato asabelos [[alchub]]s, fuents y trampos de canyerías de plomo y sanamiento. |
||
Ya en o [[sieglo III]] |
Ya en o [[sieglo III]] prencipia la construcción d'una imponent [[muralla]] y l'albandono d'as grans obras publicas denotan o important proceso de crisi en o mundo román (segunda metat d'o sieglo III). |
||
Mientres o [[sieglo V]], Caesaraugusta, como tot l' |
Mientres o [[sieglo V]], Caesaraugusta, como tot l'occident román, ye adintro d'un proceso de desintegración d'o poder imperial. |
||
== Enrastres externos == |
== Enrastres externos == |
Versión d'o 19:28 28 chun 2011
Caesaraugusta ye o nombre con que yera conoxita l'actual ciudat de Zaragoza en tiempos d'os romans.
Estió establita en honor d'o Emperador Zésar Augusto alto u baixo en l'anyo 15 aC como una colonia sobre a población ibera de Salduie. En ixe mesmo inte Zésar Augusto yera organizando as provincias d'Ispania dezaga d'a suya bitoria en as Guerras Cantabras.
Colonia Caesar Augusta yera o nombre oficial d'a nueba ciudat, gozaba d'o pribilechio de tener o nombre completo d'o suyo fundador, qui acomandó lo suyo deductio, como atras muitas fainas d'o Imperio, a lo suyo choben Agripa.
En a fundación d'a ciudat, partiziporon soldatos beterans d'as lechions IV Macedonica, VI Victrix y X Gemina, lizenziatos dezaga la dura campanya contra os Cantabros, con a doble intinción de guaranciar a esfensa d'o territorio y de fixar en er a presencia de Roma. Caesaraugusta teneba o tetulo de Colonia Inmune, lo que feba que goza-se de determinatos pribilechios, asinas teneba dreito a cudir y yera desimita d'o pago d'impuestos. Os nuebos ziudadans estioron ascribitos a la tribu Aniense.
En o prozeso de reorganización de territorios ispanos, se creyan tres provincias, Tarraconensis, Baetica y Lvsitania, dividitas en conventos churidicos (distritos menors con funcions chudicials y administrativas); d'ells, o rechito por Caesaraugusta, o Convento Churidico Caesaraugustano, yera lo mas amplo d'os siet en os que se dividiba la provincia Tarraconense. Caesaraugusta asumió dende o primer inte o papel de cabecera rechional, sustituindo a la colonia Victrix Ivlia Celsa (actual Viliella d'Ebro).
O periodo de mayor fuga d'a ciudat (sieglos I y II) trayió muitas d'as grans obras publicas, belunas d'ellas encara pueden veyer-sen hue: o foro, o puerto fluvial (que convirtió a Caesarugusta en a prencipal redistribuidera de mercancías d'a val de l'Ebro), as termas publicas, o teatro, l'anfiteatro, o primer puent d'a ciudat (situato en o mesmo puesto que l'actual puent de Piedra y que probablement yera una obra mixta de piedra y fusta).
L'augua también teneba un important papel en Caesaraugusta romana, tanto por a suya situación a o canto d'o río Ebro y chunto a la desembocadura d'a Uerva y o Galligo como por os suyos complexos sistemas de furnito y regano. Chunto a las ya ditas termas, s'han documentato asabelos alchubs, fuents y trampos de canyerías de plomo y sanamiento.
Ya en o sieglo III prencipia la construcción d'una imponent muralla y l'albandono d'as grans obras publicas denotan o important proceso de crisi en o mundo román (segunda metat d'o sieglo III).
Mientres o sieglo V, Caesaraugusta, como tot l'occident román, ye adintro d'un proceso de desintegración d'o poder imperial.