Doctor Who

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
A nau TARDIS de Doctor Who.

Doctor Who ye una franquicia de ciencia ficción d'Reino Uniu producida por a BBC. Estió emitida por primera vegada en 1963 y ha ganau cuantos gualardons. O programa sigue as aventuras d'un viachero d'o tiempo alienichena conoixiu como «o Doctor», que viacheya en a suya nau espacial y temporal, clamada TARDIS, que por difuera pareixe una gabina de policía. Con os suyos companyers, explora o tiempo y o espacio, resolvendo problemas y apanyando inchusticias.

O programa amaneixe en o Libro Guinness d'os Récords como que a serie de televisión de ciencia ficción que leva mas tiempo en antena en toz.[1]

Ha estau reconoixida por as suyas historias imachinativas, efectos especials y creativos de baixo coste entre a serie orichinal y l'uso pionero d'a mosica electronica. A lo largo d'os suyos mas de cincuanta anyadas d'historia, s'ha convertiu en una serie de culto que ha influiu en cuantas cheneracions de profesionals d'a televisión britanica. Ha recibiu a reconoixencia por parte tanto d'a critica como d'o publico como un d'os millors programas britanicos. Ganó un BAFTA a la Millor Serie Dramatica en 2006, cuantos Premios Hugo y cuantos National Television Awards.

O programa ye una parti important d' a cultura popular británica, y en atros puestos ha ganau seguidors de culto. Ha influiu en cheneracions de profesionals d' a televisión britanica, muitos d' os cuals creixioron veyendo a serie.[2] O programa se desembolicó orichinalment dende 1963 dica 1989. I habió un intento falliu de revivir a producción regular en 1996 con un piloto de puerta zaguera, en forma d' una cinta pa televisión tetulada Doctor Who. O programa estió relanzau en 2005 y dende alavez ha estau produciu internament por BBC Wales en Cardiff. Doctor Who tamién ha chenerau numbrosos productos derivados, incluius cómics, cintas, novelas, dramas d' audio y a serie de televisión Torchwood (2006-2011), The Sarah Jane Adventures (2007-2011), K-9 (2009-2010), y Class (2016), y ha estau obchecto de numbrosas parodias y referencias en a cultura popular.

Prencipiando con William Hartnell, trece actors han encabezau a serie como o Doctor, y en 2017 Jodie Whittaker se convirtió en a primera muller en interpretar o paper. A transición d' un actor a l'atro ye escrita en a trama d'o programa con o concepto de recheneración en una nueva encarnación, un dispositivo de trama en o cual un Sinyor d'o Tiempo se "transforma" en un nuevo cuerpo cuan l' actual ye masiau danyau pa sanar por un regular. A interpretación de cada actor ye unica, pero todas representan etapas en a vida d'o mesmo personache y chuntas forman una sola vida con una sola narrativa. A caracteristica de viache en o tiempo d' a trama significa que diferents encarnacions d'o Doctor se troban ocasionalment.

Jodie Whittaker ye l'actual Doctor dende 2017.

Personaches[editar | modificar o codigo]

O Doctor[editar | modificar o codigo]

Inicialment, o Doctor yera embolicau en un misterio. En os primers días d'o programa, o personache yera un excentrico viachero alienichena de gran intelichencia que luchó contra l' inchusticia entre que exploraba o tiempo y l' espacio en una maquina d'o tiempo una mica confiable, a clamada TARDIS (un acronimo en anglés de Time and Relative Dimension in Space), que en particular pareix muito mas gran en l' interior que en l' exterior (una cualidat denominada "dimensionalment transcendental").

O Doctor inicialment carranyoso y liucherament siniestro rapidament se suavezó dica convertir-se en una figura mas compasiva y finalment se reveló que yera un Sinyor d'o Tiempo, que a suya raza ye d'o planeta Gallifrey, d'o cual o Doctor fuyió furtando a TARDIS.

Os productors introducioron o concepto de recheneración pa permeter afirmar un nuevo actor pa lo personache prencipal. Isto estió provocau por a mala salut d' a estrela orichinal, William Hartnell.

Numero d’encarnación Actor Anyadas
1 William Hartnell 1963–66
2 Patrick Troughton 1966–69
3 Jon Pertwee 1970–74
4 Tom Baker 1974–81
5 Peter Davison 1982–84
6 Colin Baker 1984–86
7 Sylvester McCoy 1987–89
8 Paul McGann 1996
9 Christopher Eccleston 2005
10 David Tennant 2005–10
11 Matt Smith 2010–13
12 Peter Capaldi 2014–17
13 Jodie Whittaker 2018–hue

Companyers[editar | modificar o codigo]

A figura de l' acompanyant, por un regular un ser humán, ha estau una caracteristica constant en Doctor Who dende l' inicio d'o programa en 1963. Uno d' os rols de l'acompanyant ye estar un recordatorio d'o "deber moral" d'o Doctor. Dramaticament, istos personaches proporcionan una figura con a cual l' audiencia puede identificar-se, y sirven pa promover l' historia en solicitar una exposición d'o Doctor y un periglo de fabricación pa que o Doctor lo resuelva. O Doctor gana regularment nuevos companyers y pierde viellos; a vegadas tornan enta casa u troban nuevas causas, u amors, en mundos que han visitau. Beluns han muerto mientres o transcurso d' a serie. Os companyers suelen estar extraterrestres, humans u humanoides.

Alversarios[editar | modificar o codigo]

Cuan Sydney Newman encargó a serie, especificament no quereba perpetuar o cliché d'o "mostro d' uellos saltons" tipico d' a ciencia ficción d'ixa epoca. Manimenos, os mostros yeran populars entre o publico y se convirtioron en un elemento basico de Doctor Who cuasi dende o prencipio.

Amás d'as aparicions una mica frecuents d'enemigos como os Guerrers de Chelo, os Ogron, os Rani y o Guardián Negro, tres alversarios s'han tornau particularment iconicos: os Daleks, os Cybermen y o Mayestro.

Daleks[editar | modificar o codigo]

Un Dalek.

A raza Dalek, que amaneixió por primera vegada en a segunda temporada d' a serie en 1963, son os villanos mas antigos de Doctor Who. Os Daleks son Kaleds d'o planeta Skaro, mutaus por o cientifico Davros y alochaus en blindaches mecanicos pa a suya mobilidat. As creaturas reals s'asemellan a pulpos con celebros grans y pronunciaus. As coscaranas d'as suyas armaduras tienen un solenco uello, un dispositivo semellant a un embolo que sirve como man y un arma d'enerchía endrezada. A suya prencipal debilidat ye o suyo tochín ocular; os ataques contra éls con diversas armas pueden encegar a un Dalek y tornar-lo barrenau. O suyo paper prencipal en a trama d' a serie, como comentan con frecuencia con as suyas voces metalicas reconocibles a l'inte, ye "acotolar" a toz os sers que no son Dalek. Mesmo atacan a os Sinyors d'o Tiempo en a Guerra d'o Tiempo, como s'amuestra mientres o 50 cabo d'anyo d'o programa. Siguen estando un 'monstro' recurrent adintro d' a franquicia de Doctor Who, estando a suya aparición mas recient l'episodio de 2021 `` Revolution of the Daleks ``. Davros tamién ha estau una figura recurrent dende o suyo debut en Genesis of the Daleks, encara que interpretau por diversos actors diferents.

Os Daleks estioron creyaus por l' escritor Terry Nation (que pretendeba que isen una alegoría d' os nazis) y o disenyador d' a BBC Raymond Cusick.[3] O debut d' os Daleks en a segunda temporada d'o programa, Os Daleks (1963–64), fazió muit populars tanto a os Daleks como a Doctor Who. Un Dalek amaneixió en una estampeta postal que celebraba a cultura popular britanica en 1999, fotografiau por Lord Snowdon. En `` Victory of the Daleks `` s'introdució un nuevo conchunto de Daleks que vienen en una gama de colors; a suya color denota o suyo paper adintro d'a especie.[4]

Cybermen[editar | modificar o codigo]

Un Cyberman.

Os Cybermen (homes ciberneticos) yeran orichinalment una especie de raso organica d'humanoides que s'orichinaba en o planeta melguizo d'a Tierra, Mondas, que prencipioron a implantar cada vegada mas partis artificials en os suyos cuerpos. Isto levó a que a raza se tornase fredament lochica y calculadera, cyborgs, con emocions que por un regular solenco s'amostraban cuan se requería una agresión espullata. Con a desaparición de Mondas, adquirioron Telos como a suya nueva planeta d' orichen. Siguen estando un 'monstro ' recurrent adintro d' a franquicia de Doctor Who.

A temporada de 2006 introdució una variación de raso nueva de Cybermen. Istos Cybus Cybermen estioron creyaus en un universo paralelo por o barrenau inventor John Lumic; yera intentando preservar a os humans tresplantando os suyos celebros en poderosos cuerpos metalicos, ninviando-les órdens usando una ret de telefonía mobil y inhibiendo as suyas emocions con un chip electronico.

Mayestro[editar | modificar o codigo]

Missy, l'encarnación d'o Mayestro de 2014, ye interpretada por Michelle Gomez.

O Mayestro ye l' archienemigo d'o Doctor, un Sinyor d'o Tiempo renegau que desea gubernar o universo. Concebiu como o `` Profesor Moriarty d'o Sherlock Holmes d'o Doctor ``[5], o personache amaneixió por primera vegada en 1971. Igual que con o Doctor, o paper ha estau interpretau por diversos actors, ya que o Mayestro ye tamién un Sinyor d'o Tiempo y capaz de rechenerar-se; O primer d'istos actors estió Roger Delgado, o que continó en o paper dica a suya muerte en 1973. O Mayestro estió interpretau breument por Peter Pratt y Geoffrey Beevers dica que Anthony Ainley asumió o cargo y continó interpretando a lo personache dica a pausa de Doctor Who en 1989. O Mayestro tornó en a cinta pa televisión de 1996 de Doctor Who, y estió interpretau por l' actor estausunidense Eric Roberts.

Dimpués d' o renaiximiento d' a serie en 2005, Derek Jacobi proporcionó a reintroducción d'o personache en l'episodio de 2007 `` Utopía ``. Mientres ixa historia, o paper estió asumido por John Simm, o que tornó a lo paper diversas vegadas mientres o mandato d'o deceno doctor. A partir de l'episodio de 2014 ``Dark Water``, se reveló que o Mayestro s'i heba convertido en una encarnación femenina u `` Time Lady ``, con o nombre de ``Missy`` (abreviatura de Mistress, l'equivalent femenín de ``Master``("Mayestro")). Ista encarnación ye interpretada por Michelle Gomez.

Referencias[editar | modificar o codigo]