Dionís

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Antiga estatua romana d'o tipo Madrid-Varese de Dionís descansando sobre una herma (c. 150 d. de C., Museo d'o Prado, Madrit).

Dionís (en griego antigo Διώνυσος Diônysos u Διόνυσος Dionysos) ye, en a mitolochía clasica, o dios d'o vin, inspirador d'a locura ritual y o extasi, y un personache important d'a mitolochía griega. Encara que os orichens cheograficos d'o suyo culto son desconoixius, cuasi todas as trachedias le presentan como «forano».[1]

Fue tamién conoixiu como Baco (en griego antigo Βακχος Bakkhos[2] y o extasi que induciba, bakcheia. Ye o dios patrón de l'agricultura y o teatro. Tamién ye conoixiu como o "Libertador" (Eleuterio), liberando a un d'a suya forma normal, por meyo d'a locura, o extasis u o vin.[3] A misión divina de Dionís yera mezclar a musica de l'aulós y rematar as preocupacions.[4]

Os investigadors han discutiu a relación de Dionís con o «culto d'as almas» y a suya capacidat ta presidir a comunicación entre os vivos y os muertos.[5]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Encyclopædia Britannica.
  2. En Grecia «tanto o devoto como o dios se diz Baco.» (, Walter (1985), Greek religion, 162, Cambridge: Harvard University Press. ISBN 9780674362802. Sinyalando, ta l'encetau, a Eurípides, As bacantes 491, y t'o dios, que solament ye «Dionís», Sófocles, Edipo rei 211 y Eurípides, Hipólito 560.
  3. Sutton (1992), pág. 2, menciona a Dionís como O Libertador en relación a las Dionisias.
  4. Fox (1916), pág. 221: «a misión divina de Dionís yera mezclar a musica d'a flauta y trayer o cese a la preocupación». Fox cita a la vegada a Eurípides como una fuent dreita ta ista afirmación:
    Santa sinyora d'os dioses, santa que baixo a tierra mueves a tuya ala d'oro, sientes isto a Penteo? Sientes o suyo impía blasfemia contra Bromio, o fillo de Estar, o demonio que en as fiestas de fermosas coronas ye o primer d'os bienaventuraus? Aquell que sabe danzar en comitiva y redir con a flauta y sacar os problemas, quan d'o vin plega a gala en o banquete d'os dioses, y en as fiestas en que se leva yedra a copa embolica en soneo a os mortals.
    Eurípides, As vacants 370-85
  5. Riu (1999), capitol 4 (Happiness and the Dead), pág. 105: «Dionís preside sobre as comunicacions con os muertos».