Descusión:Cultismo

Contenido de la página no disponible en otros idiomas.
De Biquipedia

Habría que matizar un poco la definición[modificar o codigo]

Un cultismo no necesariamente debe ser un término reintroducido a la lengua. Sí existen cultismos desde los orígenes de una lengua romance: claro, espíritu, oración', etc., todas estas palabras son cultismos en castellano, y no fueron nunca reintroducidos a la lengua, porque han existido desde la época de los orígenes. El cultismo significa nada más y nada menos que una voz por alguna razón haya conservado la forma (cuasi-)etimológica. Un saludo cordial. --Mex (plática) 17:31 9 abr 2008 (UTC)[responder]

Bueno, me he limitado a copiar la primera definición que he encontrado, en wikipedia española. Cuando quiero comentar algo en biquipedia de algo que ya ha sido tratado en a tabierna u otra discusión, lo que hago es hacer un esbozo introductorio traduciendo de otra wikipedia para después comentar lo que tiene relación con el aragonés o un tema relativo al aragonés que haya sido comentado. En este caso quería escribir los criterios del consello asesor para los cultismos, para que la gente que escribe aquí los tenga en cuenta o por lo menos esté al corriente de que existen. Ocurre que desde los años 80 los neohablantes escriben los cultismos como quieren, de maneras que no tienen base en aragonés hablado, (se limitan a escribir los cultismos por tanteo y a ojo, imitando lo que ven y aplicando reglas que me parece que son artificiales). Por ejemplo puedes ver escrito en aragonés correuzión en vez de correzión, (como realmente se debe decir, ya que se dice lizión y dizionario). Este error de correuzión se ve está claramente influido por correuto, que si que forma parte del standard por una propuesta sólida, (no se si existe en aragonés hablado pero sí en el estandard, porque existe la propuesta de que los cultismos latinos con -ECT- se adapten a -eut-, en coherencia con ciertas palabras que se conocen con esta modificación).--EBRO 21:54 9 abr 2008 (UTC)[responder]

O tema d'as bocalizazions -ct- > -ut- no ye pas d'o sieglo XX, sino muito més antigo, per o menos d'o XVI seguntes es testos que yo conoxco (agora no tiengo zitas amán, pero las puedo alportar). A rufierta se puet plateyar en a leutura que cal fer d'os grupos cultos en aragonés clasico, pos tanto dandalo en a escritura nos puede menar a pensar en un deseyo de mantener una grafia etimolochica u panromanica. En tot causo, se trata d'un fenomeno no esclusibo de l'aragonés (se'n troba en asturiano, castellano coloquial, gascón...) e prou antigo.Francho 09:58 21 may 2008 (UTC)[responder]

As bocalizazions oct > out se conoxen, a lo menos, en cheso e monegrino: doutor, outubre... Francho 10:02 21 may 2008 (UTC)[responder]

Si, por eso he puesto lo de septa que aparece en el libro de los emperadores. Si se escribía septa, que en aragonés por un regular es y ha sido seta es que ya se confundían los resultados de -PT- y -CT-. El resultado claro de -PT- si no es -t- (batista, chitán) es -ut-, y está documentado precisamente en monegrino (adautar). Lo que creo haber visto es que si el grupo -CT- en algunas palabras da -ut- es porque se confunde con el resultado de -PT-. No es exclusivo del aragonés, en castellano vulgar también se ha llegado a documentar ipso fauto en vez de ipso facto como del mismo tipo de vulgarismo que ciencia fricción. Me parece en que en aragonés la evolución natural por vía culta del grupo -CT- es -t- (o -tt-), sin quitar que historicamente haya habido interferencias o haya excepciones o formas minoritarias, (como lo de septa que comento). Lo que Lascorz y yo decimos es que se ha dado por hecho en aragonés común que -CT- de -ut- y no es siempre así ni mucho menos, y que se ha de parar cuenta en que a veces se ha metido -u- donde no pegaría ya que -CC- > -z- correzión y no -uzión, y cosas así, que a lo mejor hasta se dirán en algún sitio, pero no es lo característico del aragonés. Está bien debatir estas cosas porque así uno se entera de dónde se dice arquiteuto y donde se dice arquiteto y tiene criterios para escribir mejor, en vez de ir tanteando, imitando e improvisando, (como me toca hacer cuando me aparece una palabra del registro culto).--EBRO 10:49 21 may 2008 (UTC)[responder]

Veigo que no hemos cambiato a calendata d'o sieglo XX, asinas que alportaré un dato: en Eutropio y en a Gran Coronica de Spanya (sieglo XIV) bi amanix "fautor", con o que queda claro que a solución kt>ut existió ya en l'aragonés clasico. Lo podetz comprebar en o Lexicon de Mackenzie.--Francho 15:22 21 otu 2009 (UTC)

Actuals cultismos en -(u)t- que estioron -it-[modificar o codigo]

He visto efeito en o "Libro d'os Emperadors", pachina 246.--EBRO 09:43 13 nob 2009 (UTC) En relación a lo mesmo en a pachina 260 d'as actas d'as cortz de Teruel sale en effeto. Quasi nunca no se troban en os textos meyevals as formas en -ut- tipo efeuto, (yo nunca no lo he visto).--EBRO 09:40 10 feb 2011 (UTC)[responder]

Fator en cuenta de Fautor[modificar o codigo]

Fator ye parabra que sale en as ordinazions meyebals de Zaragoza. Si puedo ya posaré o enlaze.--EBRO 10:25 23 nob 2009 (UTC)

Qüestión d'estilo[modificar o codigo]

Veigo que s'usa en o texto a forma "trabucar" que ye castellana. A forma aragonesa ye trafucar.--Francho 11:30 8 feb 2010 (UTC)[responder]

No necesariament, o d'a b y f n'estos casos no ye relevant pa diferenciar as dos luengas.--EBRO 11:50 8 feb 2010 (UTC)[responder]