Amnesia

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

L' amnesia[1] ye un deficit en a memoria causau per una malotía cerebral u un danyo cerebral,[2] pero tamién puede estar causau temporalment per l'emplego de cuantos sedants y drogas hipnoticas. A memoria puede perder-se total u parcialment a resultas d'a magnitut d'o mal causau. I hai dos tipos prencipals d'amnesia: amnesia retrograda y amnesia anterograda. L'amnesia retrograda ye la incapacidat de recuperar información que s'adquirió antis d'una calendata determinada, per un regular a calendata d'un accident u una operación. En cualques casos, a perda de memoria puede extender-se decenios dezaga, mientres que en atros, a persona puede perder nomás uns poquez meses de memoria. L'amnesia anterograda ye la incapacidat de transferir nueva información de l'almagazenamiento a curto plazo a l'almagazenamiento a luengo plazo. As personas con amnesia anterograda no pueden fer memoria de cosetas mientres largos periodos de tiempo. Istos dos tipos no son mutuament excloents; toz dos pueden ocurrir de vez.[3]

Os estudios de casos tamién amuestran que l'amnesia per un regular s'asocia con mal en o lobulo temporal meyo. Amás, arias especificas de l'hipocampo (a rechión CA1) son embrecadas con a memoria. A investigación tamién ha contrimostrau que cuan se danyan arias d'o diencefalo, puede ocurrir amnesia. estudios recients han contrimostrau una correlación entre la deficiencia d'a proteína RbAp48 y la perda de memoria. Os cientificos podioron trobar que los ratez con memoria danyada tienen un livel mas baixo de proteína RbAp48 en comparanza con os ratez normals y sanos.[4] En as personas con amnesia, encara se conserva la capacidat de fer memoria d'información immediata,[5] y ye posible que encara puedan formar nuevas alcordanzas. Manimenos, se puede observar una severa reducción en a capacidat d'aprender material nuevo y recuperar información antiga. As personas pueden aprender nuevas conoixencias procedimentals. Amás, a preparación (tanto perceptiva como conceptual) puede aduyar a los amnesicos a aprender nuevas conoixencias no declarativas. As personas con amnesia tamién retienen habilidaz intelectuals, lingüisticas y socials substancials tot y con as fundas deficiencias en a capacidat de recordar información especifica trobada en episodios d'aprendizache previos.[6]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  2. (en) Gazzaniga, M., Ivry, R., & Mangun, G. (2009) Cognitive Neuroscience: The biology of the mind. New York: W.W. Norton & Company.
  3. (en) MD, David X. Cifu; PhD, Henry L. Lew, MD (10 September 2013). Handbook of Polytrauma Care and Rehabilitation. Demos Medical Publishing. ISBN 978-1-61705-100-5.
  4. (en) Pavlopoulos, Elias; Jones, Sidonie; Kosmidis, Stylianos; Close, Maggie; Kim, Carla; Kovalerchik, Olga; Small, Scott A.; Kandel, Eric R. (28 August 2013). "Molecular mechanism for age-related memory loss: the histone-binding protein RbAp48". Science Translational Medicine. 5 (200): 200ra115.
  5. (en) Dewar, Michaela; Della Sala, Sergio; Beschin, Nicoletta; Cowan, Nelson (2010). "Profound retroactive interference in anterograde amnesia: What interferes?". Neuropsychology. 24 (3): 357–367.
  6. (en) H, Weingartner (1983). Forms of cognitive failure. Sc alzheimerience. pp. 221:380–2.