Infección
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
- Advertencia: Biquipedia no ye un consultorio medico.
- Si creye que aprecisa d'aduya, por favor consulte con un profesional d'a salut.
Una infección ye a colonización d'un organismo güespe (vechetal, animal, …) por un microorganismo exterior: bacterias, protozous, prions, viroides (en o caso d'as plantas) u virus. A sobén resulta perchudicioso pa o funcionamiento normal y, provocando una malautía infecciosa, por o que se califica de patocheno. Puet comprometer a supervivencia d'o güespe. Cuan ye un animal parasito de mida macroscopica qui produz a colonización se diz que ye una infestación y no una infección.
Os güespes combaten por un regular as infeccions a traviés d'o sistema immunitario suyo. En o caso d'os mamiferos reaccionan a las infeccions con una respuesta innata, a sobén a inflamación, seguida d'una respuesta adaptativa. Tamién bi ha farmacos que pueden aduyar a combatir as infeccions.
A gran mayoría d'os organismos pluricelulars son colonizaus en cualque mesura por especies experiors. Cualquns d'estos habitan en simbiosi u sin consecuencias pa o güespe. Un eixemplo en son as bacterias anaerobias que colonizan o colon d'os mamifers. Un atro eixemplo en son os estafilococos que bi ha en a piel d'os humans.
L'efecto d'una luita en a cual l'organismo infectant mira de fer servir os recursos d'o güespe pa multiplicar-se a costa d'él se diz infección activa. A sobén o estau d'a infección ye una simple cuestión de cincumstancias. En as condicions adecuadas, cuasi tot microorganismo puet tornar-se patocheno. Tamién si ye present en cantidaz chicotas y en una zona bien protechida por o sistema immunitario d'o güespe, puet desembolicar una infección comprometedora.
Os factors a tener en cuenta cuan s'inocula un patocheno en un güespe son:
- A ruta u vía d'entrada d'o patocheno y l'acceso a las zonas d'o güespe.
- A virulencia intrinseca de l'organismo particular.
- A cantidat de microorganismo inoculada.
- O estau immune d'o güespe que ye estando colonizau.