Wikipedia:Plantilla:Idiomas
Nota: Isto no ye que un atrazo d'o que podría estar o esquema cheneral t'os articlos sobre os idiomas d'o mundo. He estato mirando-me bella cosa d'esquemas respectibes á iste tema, e considero que l'antica plantilla d'o procheuto en español ye a que millor trestalla os alpartatos per a suya claredat e per lo completa que ye. En él bi ye inspirato iste esquema en aragonés, adaptando-lo e simplificando-lo allá á on que me pienso que i caleba. Ye tamién n'o que me soi basato ta fer bels articlos míos sobre idiomas. Lochicamén, iste esquema no podrá aplicar-se que á las luengas prenzipals, d'as que se conta con més información, atapindo-lo n'o caso d'as més chicotas ta no cargar l'articlo. Igualmén, cuan n'i aya muita información sobre bel aspeuto (per ixemplo, sobre a Gramatica, a Estoria u a Literatura d'a luenga), més se baldrá de fer-ne una pachina nueba ta ixo e remitir-ie. De tota manera, n'o estallamiento de Descusión d'ista pachina, es interesatos podemos fer-ie charradeta sobre os posibles amilloramientos u discrepancias.
LUENGA X
Breu introduzión que amostre os aspeutos més chenerals d'o idioma.
{{{nombre}}} ({{{nombreautoctono}}}) | |
---|---|
{{{Imachen}}} | |
Altras denominazions: | {{{altrasdenominazions}}} |
Parlato en: | {{{estatos}}} |
Territorios: | {{{territorios}}} |
Parladors:
|
{{{parladors}}}
|
Clasificazión: | {{{clasificazión}}} |
Filiazión: | {{{familia}}} |
Estatus ofizial | |
Luenga ofizial en: | {{{país}}} |
Regulato per: | {{{regulato}}} |
Codigos d'a luenga | |
ISO 639-1 | {{{iso1}}} |
ISO 639-2 | {{{iso2}}} |
SIL | {{{sil}}} |
Se veiga tamién: Filo u branca d'a luenga |
Filiazión lingüistica[modificar o codigo]
Filiazión d'a luenga (d'o grupet á lo que pertenex més direitamén á lo filo més amplo contrimostrato); idiomas més amanatos; aspeutos chenerals d'o grupo.
Estructura d'a luenga[modificar o codigo]
Fonolochía e grafía[modificar o codigo]
Fonolochía[modificar o codigo]
(Remitir, si cal, ta un articlo més amplo sobre a Fonolochía d'a luenga)
Cheneralidaz[modificar o codigo]
Abondanzia de bocals u consonans; graus d'obredura bocalica; cantidat de puntos d'articulazión consonantica; esistenzia de rasgos como glotalizazión u nasalizazión; luenga azentual u tonal; etz.
Descripzión d'os fonemas[modificar o codigo]
Cuatrón d'os sonitos; descripzión d'os fonemas e alofonos
Prosodia e rasgos suprasegmentals[modificar o codigo]
Azentuazión; tonos; prosodia e entonazión
Prozesos fonolochicos chenerals[modificar o codigo]
Asimilazión; reduzión; epentesis; armonía bocalica; ezt.
Eboluzión diacronica d'a pronunziazión[modificar o codigo]
Eboluzión estorica d'os sonitos d'a luenga
Grafía[modificar o codigo]
Cheneralidaz[modificar o codigo]
Sistema d'escritura
Descripzión d'os grafemas[modificar o codigo]
Cuatrón d'os grafemas; correspondenzias entre grafías e sonitos
Descripzión d'altros regles ortograficos[modificar o codigo]
Emplego de mayusclas u minusclas; puntuazión; etz.
Ixemplos de testos[modificar o codigo]
Eboluzión diacronica d'a escritura[modificar o codigo]
Eboluzión estorica d'as grafías
Morfosintasis[modificar o codigo]
(Remitir, si cal, ta un articlo més amplo sobre a Gramatica d'a luenga)
Orazions simples[modificar o codigo]
Cheneralidaz; tipos d'orazión; ezt.
O sintagma nominal[modificar o codigo]
Cheneralidaz[modificar o codigo]
Orden sustantibo-achetibo; uso d'afixazión; ezt.
Sustantibos[modificar o codigo]
Morfolochía (chenero, numero, caso...) e emplego (como nuclio, en aposizión, ezt.)
Achetibos[modificar o codigo]
Morfolochía (chenero, numero, caso...( e emplego (como calificatibo, epiteto, predicatibo, etz.)
Determinadors[modificar o codigo]
Articlos; demostratibos; indefinitos
Numerals[modificar o codigo]
Cardinals; ordinals; destributibos; etz.
Pronombres[modificar o codigo]
Personals; relatibos; interrogatibos; etz.
Preposizions u posposizions[modificar o codigo]
O sintagma berbal[modificar o codigo]
Cheneralidaz[modificar o codigo]
Orden berbo-ocheuto; acusatibidat/ergatibidat; etz.
Berbos[modificar o codigo]
Persona; numero; tiempo/aspeuto; modo; boz; formas no conchugatas; perifrasis; ezt.
Alberbios[modificar o codigo]
Simples; deribatos; de tiempo/modo/etz.
Orazions complexas[modificar o codigo]
Cheneralidaz[modificar o codigo]
Aspeutos sintacticos; frecuenzias; formazión per conchunzions/afixos; etz.
A coordinazión[modificar o codigo]
Copulatibas; dischuntibas; destributibas
A subordinazión[modificar o codigo]
Albersatibas; de relatibo; etz.
Eboluzión gramatical diacronica[modificar o codigo]
Eboluzión estorica d'a gramatica
Lecsico, semantica e pragmatica[modificar o codigo]
Lecsico d'a luenga[modificar o codigo]
Cheneralidaz[modificar o codigo]
Abondanzia de bocables simples/compuestos; abondanzia de bocables en ziertos campos semanticos; estendenzia á los ampres lingüisticos; etz.
Oríchens e estoria d'o lecsico[modificar o codigo]
Bocables patrimonials; cultismos; sub/super/ad-strato; eboluzión e cambios semanticos
Formazión e engrandamiento d'o cabal lecsico[modificar o codigo]
Sistemas de deribazión/composizión; neolochismos; ampres; ezt.
Semantica[modificar o codigo]
Peculiaridaz d'a semantica d'a luenga (numerazión bichesimal; uso d'onorificos ta la hierarquía sozial; etz.)
Pragmatica[modificar o codigo]
Peculiaridaz en l'uso e entrepretazión d'a luenga seguntes o contesto; asunzions culturals; lenguache corporal; etz.
Estoria d'a luenga[modificar o codigo]
Descripzión cheneral d'os periodos estoricos d'a luenga; espardidura e migrazions d'os que la charran; ezt.
(A descripción lingüistica d'as particularidaz d'a eboluzión diacronica se troba n'os trestallos respectibes de cada elemento d'estudio)
(Remitir, si cal, ta un articlo més amplo sobre a Estoria d'a luenga)
Aspeutos sozioculturals d'a luenga[modificar o codigo]
Situazión[modificar o codigo]
Situazión cheografica[modificar o codigo]
Localizazión d'a luenga en l'actualidat
Situazión sozial[modificar o codigo]
Demografía d'a luenga (cuánta chen la charra); bitalidat e uso sozial; estatus (ofizialidat); bilingüismo, diglosia, periglo d'ausidir-se; etz.
Bariazión[modificar o codigo]
Bariazión diatopica (Dialectolochía)[modificar o codigo]
Bariedaz dialectals en l'actualidat (Remitir, si cal, ta un articlo més amplo sobre os Dialeutos d'a luenga)
Bariazión diacronica[modificar o codigo]
Bariedaz dialectals estoricas
Bariazión sozial[modificar o codigo]
Rechistros e tipos de lenguache
Sistemas lingüisticos deribatos[modificar o codigo]
Criollos e sabirs deribatos u con alazez en ixa luenga
Literatura[modificar o codigo]
Estoria e eboluzión[modificar o codigo]
Resumen cheneral
(Remitir, si cal, ta un articlo més amplo sobre a Literatura d'a luenga)
Obras e autors prenzipals[modificar o codigo]
(Remitir ta una pachina con a lista completa, si se da o caso)
Parolas d'orichen X[modificar o codigo]
Cualques parolas aragonesas -u prou internazionals- que tienen l'orichen en ixa luenga
Breu bocabulario[modificar o codigo]
Bels bocables e espresions d'emplego cutiano, con traduzión ta l'aragonés
Se veiga tamién[modificar o codigo]
- (Binclos ta temas relazionatos)
- ...
Referenzias[modificar o codigo]
Binclos esternos[modificar o codigo]
- Ethnologue report (en anglés)
- (altros)...