Lampedo

De Biquipedia
(Reendrezau dende Lampago)
Lampedo d'o Catatumbo, Venezuela. Iste fenomeno ye capable de producir 1.176.000 lampedos por anyo producindo o 10 % d'a capa d'ozono d'a planeta.

Un lampedo u lampit (d'o latín < LAMPARE) ye un resplandor muit vivo produciu en as nubles por una descarga electrica.

Existen diferents explicacions alternativas de cómo se produce a luz d'o lampedo. A diferencia de voltache se debe mas que mas a las diferents velocidaz d'ionización d'os components d'os gases que forman ditas nubles. A ionización d'istos components se debe en sí mesma a l'efecto d'a luz solar y a la diferencia de temperaturas entre os distintos estratos d'a nuble, asinas como a la diferencia de temperaturas entre día y nueit. A diferencia d'o rayo, o lampedo baixa dende as boiras en forma ramificada y nunca no arriba a la tierra encara que o mesmo siga, igual que o rayo, lo que se diz gradient de voltache u de potencial electrico; isto ye, a linia recta mas curta que une dos variacions maximas de voltache, dando-le a o rayo ixa forma tan suyiza. O lampedo se produce asinas: cuan pleve sobre a superficie terrestre, se produce evaporación natural (causada por o fenomeno d'a convección), levando enta alto gotas d'augua, ye decir, H2O. Tanimientres, a una altaria d'entre 2,5 a 3 kilometros a on a temperatura ye de 15 a 20 graus Celsius baixo zero, se producen particlas de chelo que cayen por gravedat y que chocan con as gotas d'augua que puyan por a evaporación. Istas friccions y colisions producen deseparación de cargas electricas (disociación), y se chenera un campo electrico, ye decir, fuerzas que se eixercen entre cargas, dica que arriba l'inte en que se dan transferencias de cargas, comúnment conoixidas como lampedos.

Calculo d'a distancia de cayida[editar | modificar o codigo]

Existe un metodo elemental pa determinar a distancia a la que caye un rayo a partir d'o lampedo y o truen asociaus a o rayo. O metodo se basa en que la luz y o soniu se propagan a velocidaz muit diferentes. Clamando a las tres incognitas d a la distancia, tr a o tiempo que tarda o lampedo en arribar dica l'observador y ts a o tiempo que tarda o truen en arribar dica l'observador, y mesurando o tiempo se tien:


a on ye a velocidat d'a luz y a velocidat d'o soniu se tien que resolvindo o sistema de ecuacions anterior:


Ye decir, que mesurando o tiempo que pasa entre o lampedo y o truen se puet estimar l distancia, cada 3 segundos de retardo significa 1 km de distancia.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • (en) Ritenour AE, Morton MJ, McManus JG, Barillo DJ, Cancio LC; Morton; McManus; Barillo; Cancio (2008). Lightning injury: a review. Burns 34 (5): 585–94.
  • (es) Ronald L. Holle. Annual rates of lightning fatalities by country. 0th International Lightning Detection Conference. 21–23 April 2008. Tucson, Arizona, USA.