París

Bandera	Escudo
	Imachen:Blason75,.PNG
Datos
Rechión:	Isla de Franzia
Trestallo:	París
Superfizie:  - monezipio  - aria metropolitana	105,40 km² 14.518 km²
Poblazión (zenso 1999):  - monezipio  - aria metropolitana	2.125.246 11.174.743
Densidá (zenso 1999):  - monezipio  - aria metropolitana	20.164/km² 770/km²
Dibisions admenistratibas:	20 Arrondissements

París, capital de Franzia, sulcada por o Sena. O monezipio de París tien 2.125.246 abitans y ye zentro d'un aria metropolitana de 11.174.743 ab., una d'as mayors d'Europa y que corresponde a la Rechión parisina u Île-de-France.

En a suya calidá de ziudá prenzipal d'o país, París ye a sede d'o gubierno zentral franzés y aculle as prenzipals representazions diplomaticas foranas .

Autualmén más d'a metá d'a poblazión menor de 15 añadas tien aszendencia forana, en particular d'orichen magrebí y d'as antiguas colonias franzesas d'África subsahariana.

O punto royo zeña la posizión d'a ziudá en o mapa de Europa.

Istoria

Articlo prenzipal: Istoria de París

En o sieglo III a.c un lugar zelta clamato parisii, fortificó a isla d'a Cité, que estable o corazón d'a ziudá .

En a epoca d'o Imperio Román a ziudá eba lo nome de Lutecia. Os románs enamplaron as mugas d'a ziudá, espezialmen sobre o canto cucho d'o río Sena.

En a fortidura d'a Bastilla que se trobaba en l'orién d'a ziudá, se enzetó ofizialmen o mobimiento que se conoxe como Reboluzión Franzesa.

A ziudá mientres o Segundo Imperio

Baxo Napoleón III a ziudá tien a suya transformazión urbana más senificatiba. O emperador encarga a lo Barón Haussmann l'execuzión d'os cambeos amenistables ta combertir París en a ziudá más muderna d'o mundo en a suya epoca .

S'espalda gran parti d'a ziudá antigua y meyebal y se da trango a os grans bulebars y edifizios mudenos, o más destacau: l'Opera Garnier. Se contruyen escanadas d'auguas y atros impotáns enantos en obras publicas .

Este periodo arriba a o suyo fin dimpués d'a caíta d'o emperador a debiu a la redota permenada por o suyo exerzito en a guerra franco-prusiana.

A Torre Eiffel

Esposizions unibersals

París agüespó mientres a segunda metá d'o sieglo barias esposizions que arrocloron a espositors de tot o mundo. A más destacada tubo puesto en 1889 con enchaquia d'a remeranza d'o primer zentenario d'a reboluzión. Ta este ebento estió construyida a Torre Eiffel, que anque debirba estar desmontada una begada rematada a esposizión, contina autualmén en o suyo plazamiento orixinal.

Sieglo XX

O sieglo se enzeta con a construzión d'o metro de París. Os feitos más impotáns que se acayezen en a ziudá mientres ixe sieglo serán en muitas ocasions binculatos con o metro .

En 1940 a ziudá se beyó conquistada por o exerzito alemán de Hitler en a bastida d'a Segunda Guerra Mundial. París estio alministrada por l'alinios d'ocupanzia, que l'albandonaron dimpués de cuatro añadas, sin causar-le esferras de miramiento, en contimparanza con os daños permenaus por atras ziudaz europeyas en ista guerra.

Desembolique urbán

Baxo l'alministrazión d'o presidén François Mitterrand, en a decada d'os 80 y prenzipios d'os 90 a ziudá reculle una nueba empenta en o suyo urbanismo e infraestrutura. S'esbiellan seutors deprimitos d'a ziudá, en particular barrios d'o canto cucho y a Villette, se'n debantoron nuebos edifizios emblematicos, como a biblioteca, l'arco d'a Esfensa, o Museu d'Orsay y se esbielló o Museu d'o Louvre.

Economía

A rechión de París conzentra alto u baxo a cuatrena parti d'a produzión industrial de Franzia. A suya economía s'empara alazetalmen en a fabricazión de maquinarias de toda mena. Ye de destacar tamién a produzión d'articlos de luxo, como l'altera custura, as xoyas y os perfumes. En o suyo puerto sobre l'Atlantico en a ziudá de Le Havre, mobiliza o cuatreno mayor bolumen de tonelache en Europa. O seutor finanziero d'o país se conzentra en ista ziudá y l'agricola se mobe mayoritariamen en ista ziudá, que poseye a mayor bodega de mercanzías agricolas d'o mundo.

Franzia ye o prenzipal destín turistico en o mundo y o suyo capital conzentra o ficazio de güena parti d'os toristas que besitan o país.

Sistema de porte

O sistema de porte de París ye d'una eficazia destacada, ta una megalópolis d'ista grandaria. As suyas bías se mantienen en sobrebuén estau y l'unico problema t'os beíclos ye o eszeso d'os mesmos. Un eficaz sistema enchega os trenes de redoladas con o sistema de metro, que a suya begada ye atrabato a un denso prexinato de rotas de autobuses, lo que fa que siga mui fázil escampar-se por a ziudá que antimás apresta de dos aeropuertos internazionals, a troxar d'os cualos se puede arribar á fote al zentro d' a ziudá .

París se enchega con a resta d'Europa grazias a una muderna rete d' autopistas y al plen sistema ferrobiario que cuenta con o TGV ta coneutar con os diferéns puntos d'o país con Londres y a troxar de 2007 con Fráncfort d'o Main.

Contaminazión

Autualmén a Ziudá tien un d'os endizes de contaminazión ambiental más puyau d'Europa. Anque tien una considerable cantidá d'espazios publicos y berdes, o caos d'o tracaz y o zensurable comportamiento de parti d'a poblazión, fan que a ziudá siga menos agradable de recorrer de lo que poderba estar en birtú d'os suyos atrautibos urbanisticos e istoricos.

Acorer por a ziudá en bezicleta ye difízil si se confronta con atras capitals europeyas, debiu a lo poco numero de quilometros en bías ta istos beíclos, o particular foriconismo de bels automotors y a contaminazión.

Por atra parti a promisquidá d'os propietarios de mascotas, han feito zelebre a París en as zaguers decadas. Un cada begada más puyau numero de presonas bibe con animals, lo que ha ocasionau un serioso problema ta chestionar o control d'os repuis organicos d'istos animals.

Arte y cultura

París tien un puesto pribilexiau en a redolada artistica y cultural a ran mundial en os zaguers sieglos. Astí han naxiu mobimientos artisticos como l'espresionismo, o surrealismo y o faubismo e impotáns feguras d'o arte y o pensamiento como René Descartes, Voltaire, Victor Hugo, Émile Zola, Alexandre Dumas (fillo), Edgar Degas, Claude Monet, Jean-Paul Sartre, Jean Renoir.

Tamién ha acullito a muitos artistas foranos como Leonardo da Vinci, Vincent van Gogh, Pablo Picasso y a escritors como Ernest Hemingway, Grabiel García Márquez y atras zelebridaz como Alexander von Humboldt.

Antimás a ziudá cuenta con a mayor botinada d'obras d'arte, troxadas en os suyos moltiples museus y coleuzións pribadas. Dentro d'istos tresoros o más destacado ye a famosa Mona Lisa, una pintura de balgua incalculable. Por atra parti o patrimonio arquiteutonico de París no tien concarada en o mundo, denguna atra ziudá ha debantato tantos y tan baliosos edifizios d'os más destacaus arquiteutos unibersals.

Puestos destacaus

A Seo de Notre-Dame de París

• Museu d'o Louvre
• Torre Eiffel
• Les Invalides
• Arco d'o Trunfo
• Plaza d'a Concordia
• Campos Elíseos
• Basilica d'o Sacré Coeur
• Barrio Latín de París
• O Pantión
• Biblioteca François Mitterrand
• Seo Notre Dame de París
• Zentro Georges Pompidou
• Colunna Vendôme
• Opera de París
• Plaza d'as Bitorias
• Puen Alexandro III
• Passerelle Bercy-Tolbiac

Beyer tamién

• Botinadas urbanas en a UE
• Unibersidá de París

Enrastres esternos

• Web Ofizial d'o gubierno d'a ziudá, en franzés
• Ofizina de torismo de París, en franzés y anglés