Khanato de Crimea

Plantilla:Grafía 87 Plantilla:Estato desaparexito O Canato de Crimeya estió un estato que s'estendillaba por a peninsula de Crimeya e a redolata d'a Mar d'Azov, que yera gobernato por un can d'a dinastía Girai e que duró dica 1783, tres sieglos més que os atros canatos tartres, por tener a protezión d'o Imperio Otomán.

Arredol de l'año 1430 os tartres de Crimeya se deseparoron d'o Canato d'a Orda d'Oro. A dinastía gobernant yera deszendient de Chochi. O territorio a lo prenzipio no incluiba a costa meridional de Crimeya, on yeran bien establitos os chenobeses.

A costa entre Crimeya e o Imperio Otomán yera baxo influyenzia polaca. Moldabia yera disputata entre Ongría e Polonia. Baxo o reinato de Bayazet Ongría e Polonia reconoxioron a sobiranía otomana de Blaquia e Moldabia. En 1456 os moldabos ya pagan tributo a los otomans e se fa mes gran en 1480.

Mientres os rusos abanzaban enta l'este os exerzito otomán de Mehmet o conqueridor embadió o sud de Crimeya y en 1475 s'apoderoron d'as plazas comerzials e as fortalezas chenobesas, forachitando a los chenobeses. Mehmet posó baxo protezión otomana a lo canato de Crimeya. En 1484 os otomans s'anecsionan Buchac, preso a Moldabia.

5 añatas dimpués d'a conquiesta d'o sud de Crimeya, o Canato de Crimeya s'aligó con os rusos cuentra o Canato d'a Orda d'Oro, e rebló pa desaparixer en 1502.

O Imperio Otomán consiguió una continidat territorial con Crimeya conquerindo a los polacos-lituans Yedisán, que s'anecsionan en 1526.

En as rechions costeras d'a Mar Negra entre Crimeya e o Danubio (Yedisán, Buchac e parte de Dobrucha) establioron nogais benitos de l'este d'o Don, a l'egual que en a costa norte d'a Mar d'Azov. Os nogais, nomadas e belicosos, contribuirán a la inestabilidat d'o canato e dimpués a la conquiesta rusa.

En 1774, dimpués d'una guerra entre rusos e otomans, tratato de Kuchuk-Kainarchi permitió a lo Imperio Ruso una salita a la Mar Negra a l'ueste d'o Dniéper e a tutela d'o Canato de Crimeya, que fue anecsionato en 1783. En añatas binients muitos tartres se'n fuoron t'o Imperio Otomán.

Bibliografía

• Jean Sellier e André Sellier. ATLAS DE LOS PUEBLOS DE ORIENTE. Acento Editorial.
• André Sellier, Jean Sellier ATLAS DE LOS PUEBLOS DE EUROPA CENTRAL. Acento editorial.