Electronvolt
Un electronvolt (simbolo eV) ye a cantidat d'enerchía adquirita por un electrón libre en travesar un campo electrostatico con una diferencia de potencial d'un volt. Ye una unidat d'enerchía.
- 1 eV = 1.602176462 × 10-19 J.
No ye una unidat d'o SI, pero ye acceptata por estar emplegata con unidaz d'o SI.
Como o electronvolt ye una cantidat muit chicota, a sobén s'emplegan os suyos multiplos que son:
- O kiloelectronvolt: 1 keV = 103 eV
- O megaelectronvolt: 1 MeV = 106 eV
- O gigaelectronvolt: 1 GeV = 109 eV
- O teraelectronvolt: 1 TeV = 1012 eV
Emplegar o electronvolt ta mesurar masa
Albert Einstein descubrió que a enerchía ye equivalent a la masa, y lo exprisó en a famosa formula: E = m c². Por ixo, a fisica de particlas usa o eV/c² como unidat de masa, con l'abantalla de que a conversión entre masa y enerchía ye trivial.
Por eixemplo, un electrón y un positrón, cadagún con una masa de 511 keV/c² (ista masa no ye a mesma que a d'o protón), pueden aniquilar-se chenerando una enerchía de 1,022 MeV.
- 1 eV/c² = 1.783 × 10-36 kg
- 1 keV/c² = 1.783 × 10-33 kg
- 1 MeV/c² = 1.783 × 10-30 kg
- 1 GeV/c² = 1.783 × 10-27 kg
Mesura d'a temperatura
En bellas arias, como por eixemplo a fisica d'os plasmas, puet estar convenient emplegar o electronvolt como a unidat de temperatura. Ta saber a temperatura d'una particla en kelvins, a partir d'a suya enerchía en electronvolts, se fa servir a constant de Boltzmann kB.
Por eixemplo, una temperatura tipica d'o plasma a una fusión por confinamiento magnetico ye de 15 keV, ye decir 174 MK (megakelvins). A temperatura ambient (~ 20 °C) correspondería a 1/40e electronvolt (0,025 eV).
Electronvolts y enerchía cinetica
Una tipica molecula atmosferica, tien una enerchía d'alto u baixo 0,03 eV, y as particlas en una explosión nucleyar tienen enerchías d'entre 0,3 a 3 MeV.
Bibliografia
- (ca) Diccionari de la llengua catalana, dirichito por Jesús Giralt i Radigales, Enciclopèdia Catalana, Barcelona 2002.