Qu

De Biquipedia
Qu
Qu
A B C D E
F G H I J
K L M N Ñ
O P Q R S
T U V W X
Y Z
Digrafos
ch gu ix ll ny
qu rr
Atros simbolos
Ç l·l nn tz

Qu (en minusclas qu) ye un digrafo formau por os grafemas ⟨q⟩ y ⟨u⟩ y ye emplegau en l'aragonés.

En aragonés[editar | modificar o codigo]

Representa en aragonés o fonema velar oclusivo xordo /k/ debant d'as vocals ⟨e⟩ y ⟨i⟩:[1] requesta ([reˈkesta]), barranquiar ([baraŋˈkjaɾ]), queso ([ˈkeso]), qui ([ki]). En istos casos forma chunto con o grafema ⟨q⟩ o digrafo ⟨qu⟩, a on a "u" no se pronuncia.

Os siguients estrancherismos, tecnicismos y latinismos tamién s'escriben con a secuencia ⟨qu⟩: quad ([kwad]), quadrívium ([kwaˈðɾiβjum]), quark ([kwaɾk]), quásar ([ˈkwasaɾ]), quáter ([ˈkwateɾ]), quórum ([ˈkwoɾum]). En istos casos no forma un digrafo con a "u", por lo que ista letra se pronuncia.

Atras grafías[editar | modificar o codigo]

En as grafías d'o EFA y SLA, por razons etimolochicas, o grafema ⟨q⟩ puet representar a fricativa velar xorda /k/ debant d'as vocals ⟨a⟩, ⟨e⟩, ⟨i⟩ y ⟨o[2]: enquadernar ([eŋkwaðeɾˈnaɾ]), equatorial ([ekwatoˈɾjal]), aicultura ([akwikulˈtuɾa]), quota ([ˈkwota]), quorum ([ˈkwoɾum]), freencia ([freˈkwenθja]), ubiidat ([uβikujˈða]). En as secuencias [kwe] y [kwi] se marca a "u" con una dieresi pa sinyalar que s'ha de pronunciar, si no s'escribise dita dieresi (en o caso de latinismos) s'habría de pronunciar: quid ([kwid]), quidam ([ˈkwidam]).

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an) Ortografía de l'aragonés. AAL
  2. (an) Gramatica Basica de l'Aragonés (Texto provisional). Estudio de Filología Aragonesa. ISSN: 1988-8139. EDACAR Nº 10. Marzo de 2017.
Iste articlo ye un borrador. Enamplando-lo aduyarás a amillorar a Biquipedia.