Lugartenient d'o Reino d'Aragón

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O lugartenient d'o Reino d'Aragón u lugartenient cheneral estió un cargo d'a Corona d'Aragón que prencipió a usar-se en 1365 por o que o rei delegaba temporalment, cheneralment en a persona que yera en o puesto mas alto ta estar o suyo succesor, os suyos poders y atribucions reyals (gubierno y chusticia) en bels territorios, mientres a suya ausencia.

D'ista forma, por voluntat d'o rei, por ausencia u por incapacidat ta gubernar, o lugartenient cheneral feba a función d'o rei (gerens vices) en o suyo puesto (locum tenens), tenendo plena churisdicción civil y criminal, podendo convocar Corz u promulgar constitucions y fueros.

Ista fegura tamién estió un instrumento d'a potestat d'o rei en os diferents territorios d'a Corona d'Aragón, gosando constituyir una mena d'alter-ego d'o monarca en ixos territorios. A o largo d'o sieglo XV, o termin, con caracteristicas parellanas, fue estando sustituyiu, seguntes o territorio, por o virrei, a on en decumentos d'a Corona de 1428, apareixe en latín un "vice rex" ta referir-se a o virrei de Sicilia. Ferrando o Catolico instituyó o cargo de lugartenient cheneral en toda a Corona d'Aragón.