Tungstén
Tungstén | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Información cheneral | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nombre, simbolo, numero | Tungstén, W, 74 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Serie quimica | Metal de transición | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupo, periodo, bloque | 6, 6, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Color | blanco![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Peso atomico | 183.84 g·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Configuración electronica | [Xe] 4f14 5d4 6s2[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Electrons por capa | 2, 8, 18, 32, 12, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Propiedatz fisicas | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fase | solido | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Densidat (a t.a.) | 19.25 g·cm−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Densidat en liquido en o p.f. | 17.6 g·cm−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Punto de fusión | 3695 K (3422 °C, 6192 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Punto d'ebullición | 5828 K (5555 °C, 10031 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Punto critico | 13892 K, MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Entalpía de fusión | 35.3 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Entalpía de vaporización | 806.7 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Calor especifica | (25 °C) 24.27 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Propiedatz atomicas | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Estructura cristalina | cubico centrato en o cuerpo | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Estatos d'oxidación | 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0, −1, -2 (oxido liucherament acido) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Electronegatividat | 2.36 (escala de Pauling) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Enerchías d'ionización | 1ª: 770 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ª: 1700 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Radio atomico | 139 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Radio covalent | 162±7 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atra información | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ordenación magnetica | paramagnetico[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Resistividat electrica | (20 °C) 52.8 nΩ·m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Conductividat termal | (300 K) 173 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dilatación | (25 °C) 4.5 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Modulo d'elasticidat | 411 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mod. elast. transversal | 161 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Modulo de compresión | 310 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coeficient de Poisson | 0.28 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dureza Mohs | 7.5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dureza Vickers | 3430 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dureza Brinell | 2570 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numero CAS | 7440-33-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Isotopos mas estables | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O tungstén, tamién conoixito como wolfram (prenunciato /bol.'fram/), ye un elemento quimico con o simbolo quimico W y o numero atomico 74. Ye un metal gris metalico baixo condicions estandars sin aleyar. O tungstén nomás se troba en a Tierra combinato en compuestos quimicos. As menas mas importants son a wolframita y a scheelita. O elemento puro tien unas caracteristicas fisicas fuertes, mas que mas o feito de que tien o punto de fusión mas alto de totz os metals sin aleyar y o segundo mas alto de totz os elementos dimpués d'o carbonio. Tamién ye remarcable a suya alta densidat, 19,3 vegatas la de l'augua. Ista densitat ye licherament superior a la de l'uranio y un 71% mas que a d'o plomo.[3] O tungstén gosa estar fráchil[4] y duro con chichotas cantidatz d'impurezas, fendo-lo dificil de treballar. Manimenos, o tungstén muit puro ye mas dúctil, y se puet tallar amb una sierra d'arquet.[5]
A forma sin aleyar se fa servir prencipalment ta aplicacions electricas. Muitas d'as aleyacions d'o tungstén tienen a-saber-las aplicacions, mas notablement en filamentos de bombetas incandescents, tubos de rayos X, y superaleyacions. A dureza d'o tungstén y a suya alta densidat le dan aplicacions melitars, ya que ye útil en prochectils de penetración. Os compuestos de tungstén s'emplegan prou a sobén industrialment como catalizadors.
O tungstén ye l'unico metal d'a tercera serie de transición que se troba en biomoleculas, y o elemento utilizato por sers vivos mas pesato conoixito.[6][7]
Historia[editar | modificar o codigo]
En 1779, Peter Woulfe, estudiando una muestra d'o mineral wolframita, (Mn, Fe)WO4, predició que heba de contener un nuevo elemento.
En 1781, Carl WilhelmScheele y Torbern Berman suchieren que se puet trobar un nuevo elemento reducindo un acido (dito "acido túngstico") obtenito a partir d'o mineral scheelita, CaWO4.
En 1783, en Espanya, os chirmans Juan José de Elhúyar y Fausto de Elhúyar y Zubice troban un acido a partir d'a wolframita identico a l'acido tungstico. Consiguen isolar o nuevo elemento por medio d'una reducción con carbón vechetal en o laboratorio d'a Sociedat Basca, en Vergara. Publican Analís quimico d'o wolfram y examen d'un nuevo metal que dentra en a suya composición describindo iste descubrimiento.
A parola tungstén procede d'o sueco; tung que se traduce como "pesato" y sten, "piedra", ye decir, "piedra pesata". A parola wolfram procede d'as alemanas wolf y rahm, poden significar "poca valor".
Abundancia y obtención[editar | modificar o codigo]
Bi ha tungstén mas que mas en Bolivia, Estaus Unius (en California y Colorado), China, Portugal, Rusia y Corea d'o Sud. Manimenos, en l'anyo 2002 o 75% d'o tungstén procedeba de China.
Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]
Referencias[editar | modificar o codigo]
- ↑ (en) Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel?
- ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
- ↑ Daintith, John (2005). Facts on File Dictionary of Chemistry, 4th ed.. New York: Checkmark Books.
- ↑ Lassner, Erik (1999). “low temperature brittleness”, Tungsten: properties, chemistry, technology of the element, alloys, and chemical compounds. Springer, 20–21.
- ↑ Stwertka, Albert (2002). A Guide to the elements, 2nd ed.. New York: Oxford University Press.
- ↑ McMaster, J. and Enemark, John H (1998). "The active sites of molybdenum- and tungsten-containing enzymes". Current Opinion in Chemical Biology 2 (2): 201–207. DOI:10.1016/S1367-5931(98)80061-6.
- ↑ Hille, Russ (2002). "Molybdenum and tungsten in biology". Trends in Biochemical Sciences 27 (7): 360–367. DOI:10.1016/S0968-0004(02)02107-2.
Vinclos externos[editar | modificar o codigo]
Se veigan as imáchens de Commons sobre o tungstén.
- (ca) Tungstén en a Gran Enciclopèdia Catalana
- (en) Propiedatz, fotografías, historia y ficha de datos de seguridat
- (en) Tungstén en WebElements.com