Sufixos en catalán

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Tabla de sufixos mes usuals
Sufixo Cognato aragonés Palabra que creya Significau Eixemplo
-aca -aca Nombre > Nombre Colectivo Fullaca, Fullaraca
-ada -ata/-ada Nombre > Nombre Colectivo u intensivo, de cosas u fenomenos de l'orache, nombres de conteniu; plenitut d'ocupación d'una cosa; cuantidat de cosa contenida en un recipient u puesto; intensidat peyorativa Gentada, teulada; ventada; cullerada; fornada; ventrada; salivada (Este sufixo se refuerza en bels casos tamién intercalando un atro sufixo, con formas como -erada (nierada, gitarada), -arrada (becarrada), -assada (eugassada), -etada (peixetada, carretada)
-al -al Nombre > Nombre Colectivo; augmentativo (obchectos) Personal, dineral
-all -allo Nombre > Nombre Colectivo (obchectos) Plomall, brancall, buscall, escampall
-alla -alla Nombre > Nombre Colectivo; peyorativo (gent) Fadrinalla; faramalla, gentalla
-am -amen Nombre > Nombre Colectivo (plantas y puesto a on creixen) Donam, mossam, lladregam, bestiam, bigam, fustam; figueram
-ar -ar Nombre > Nombre Colectivo (puesto u campo plantau de) Bestiar, fossar, colomar; Alzinar, pinar, tarongerar
-ari -ario Nombre > Nombre Colectivo (continent d'un conchunto de) Mostrari, reliquiari, diccionari
-at -ato/au Nombre > Nombre Colectivo (pareixiu a -ada. Gran cuantidat de; conteniu u capacidat de) Cadirat, aiguat; grapat, manat, braçat
-ea Nombre > Nombre Colectivo (Balear) Al.lotea
-atge -ache Nombre > Nombre Colectivo Veïnatge, plomatge
-eda, -et -eta, -eto Nombre > Nombre Colectivo de plantas Olivet, oliveda
-er, -era1 -er(o), -era Nombre > Nombre Árbol u planta Pomera, llimoner u llimera
-à/-ana án/ana Nombre > Nombre Oficio u actividat Cristià, escolana
-er/a2 er(o) Nombre > Nombre Colectivo (puesto plantau de); Oficio u actividat Herber, fumer(a); Jonquera; Carter, carnissera
-iste (no admeso por o IEC), -ista -ista Nombre > Nombre Oficio u actividat Taxista, abolicionista
-aire -aire Nombre > Nombre Oficio u actividat Drapaire, batallaire
-ia ía Nombre > Nombre Colectivo; Oficio u actividat Escolania, llibreria; Secretaria, mestria
-eria -eria Nombre > Nombre Colectivo; Oficio u actividat Cristalleria; Fusteria, sastreria
-isme ismo Nombre u Adchectivo > Nombre Corrent, doctrina Socialisme, marxisme
-esa -eza Adchectivo > Nombre Cualidat Vellesa, pobresa
-eria -ería Adchectivo > Nombre Cualidat Bogeria
-or -or Adchectivo > Nombre Cualidat Dolçor, lluentor
-òria -oria Nombre > Nombre Colectivo (acción y efectos multiples) Cridòria
-um -umen Nombre > Nombre Colectivo (peyorativo) Femellum, masclum; pixum, greixum
-úria (-ura) -ura Nombre > Nombre Colectivo Boscúria, blancúria, foscúria
-ia -ía Adchectivo > Nombre Cualidat Valentia, covardia
-im asimilau a -ín? Nombre > Nombre Colectivo Borrim, plugim, txàrquim ("tarquín")
-ícia -icia Adchectivo > Nombre Cualidat Avarícia, brutícia
-ària -aria Adchectivo > Nombre Dimensions Grandària, alçària
-ista -ista Adchectivo > Nombre Seguidor d'una corrient u doctrina Socialista, nacionalista
-alla -alla Verbo > Nombre Acción u efecto Rondalla
-ció -ción Verbo > Nombre Acción u efecto Publicació
-ment -miento Verbo > Nombre Acción u efecto Afonament, nomenament
-menta -menta Nombre > Nombre Colectivo Ferramenta, vestimenta, cornamenta
-nça -anza, -enza Verbo > Nombre Acción u efecto Enyorança, naixença
-atge -ache Verbo > Nombre Acción u efecto Muntatge
-ón Verbo > Nombre Acción u efecto Esvaró
-dor, -dora1 -dor, -dera Verbo > Nombre Agent Venedor/a
-dor2 -dor Verbo > Nombre Puesto Menjador, corredor
-all -allo Verbo > Nombre Instrumento Ventall
-dor, -dora3 -dor, -dera Verbo > Nombre Instrumento Comptador, tapadora
-et -et Verbo > Nombre Instrumento Xiulet
-à, -ana -án(o), -ana Nombre > Adchectivo Relación u pertenencia Ciutadà, urbà
-enc -enco Nombre > Adchectivo Relación u pertenencia (chentilicio) Illenc
-ar -ar Nombre > Adchectivo Relación u pertenencia Polar, muscular
-il -il Nombre > Adchectivo Relación o pertinença Febril, juvenil
-ístic -istico Nombre > Adchectivo Relación o pertinença Estilístic, artístic
-at, -ada -ato/-au, -ata/-ada Nombre > Adchectivo Posesión Alat, alada
-ut, -uda -ut(o), -uta, -uda Nombre > Adchectivo Posesión Banyut, banyuda
-enc, -enca -enco, -enca Adchectivo > Adchectivo Rogenc, rogenca
-ís, -issa -iza Adchectivo > Adchectivo propenso a Malaltís, malaltissa
-ós, -osa -oso, -osa Adchectivo > Adchectivo Blavós, blavosa
-osa -osa Nombre > Nombre Colectivo (plantas y puesto a on creixen) Avetosa
-aire -aire Verbo > Adchectivo Característica Xarraire
-dor, -dora -dor, -dera Verbo > Adchectivo Característica Durador
-ble -ble Verbo > Adchectivo Posibilidat Menjable, probable
-ívol, -ívola -ivolo Verbo > Adchectivo Característica Mengívol
-dís -dizo Verbo > Adchectivo 'propenso a' Corredís, trencadís
-ós, -osa -oso Verbo > Adchectivo Abundància Agradós
-à, -ana -án(o), -ana Adverbio > Adchectivo Llunyana, llunyà
-er, -era -ero Verbo > Adchectivo Proper, propera
-egar -egar Nombre > Verbo Apedregar, cegar
-ejar1 eyar/-iar Nombre > Verbo 'que se repite' Gotejar, puntejar
-ejar2 eyar/-iar Adchectivo > Verbo 'que encomienza u tiende a' Clarejar
-ejar3 eyar/-iar Adverbio > Verbo repetición' Sovintejar, davantejar
-ificar1 -icar Nombre > Verbo Classificar, dosificar
-ificar2 -icar Adchectivo > Verbo Fortificar, clarificar
-itar -itar Adchectivo > Verbo Facilitar, debilitar
-itzar1 -izar Nombre > Verbo Hospitalitzar
-itzar2 -izar Adchectivo > Verbo Realitzar, normalitzar
-ment -ment Adchectivo (feminín) > Adverbio * Ràpidament, històricament, darrerament, frecuentment
  • O sufixo -ment ye o solo que puet formar adverbios y només lo puet fer a partir d'adchectivos en forma feminina. Este sufixo puet formar adverbios de diversos clases: de manera (os mes frecuents), temporals, cuantitativos, modals, connectors textuals, etc.

Veyer tamién[editar | modificar o codigo]


Gramatica d'o catalán
Fonetica Accentuación · Fonetica · Fonolochía
Morfolochía Adverbios · Articlos definius Articlo salau · Articlos indefinius · Chenero · Conchuncions · Determinants · Numerals · Numero · Pronombres (Pronombre personal) · Pronombres adverbials · Prefixo · Sufixo · Preposicions · Verbos (Locucions verbals, Construccions verbo-nominals · Verbos incoativos)
Sintaxi Concordancia · Estilo directo · Estilo indirecto · Inversión · Negación · Sintagma adchectival · Sintagma nominal · Sintagma verbal · Orden de pronombres · Voz pasiva · Oracions de relativo · Oracions completivas · Oracions temporals · Oracions causals · Oracions finals · Oracions consecutivas · Oracions concesivas · Oracions condicionals · Oracions comparativas · Oracions con infinitivo
Lexicolochía Cultismos · Lexico (Americanismos · Arabismos · Aragonesismos · Castellanismos · Celtismos · Chermanismos · Escandinavismos · Superstrato francico · Galicismos · Goticismos · Helenismos · Italianismos · Leyonesismos · Lusismos · Mozarabismos · Neerlandismos · Occitanismos · Persismos · Tudesquismos · Turquismos) · Semicultismos
Ortografía Normas ortograficas d'o catalán



Os sufixos en aragonés y en atras luengas romances
sufixos en galaicoportugués | sufixos en astur-leyonés | sufixos en castellano | sufixos en aragonés | sufixos en catalán | sufixos en occitán | sufixos en francés | sufixos en italiano | sufixos en rumano