Romance (literatura)

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O romance ye un tipo de poema narrativo, u lirico-narrativo[1], caracteristico d'a literatura d'a Peninsula iberica e hispanoamericana, especialment d'a tradición oral.

S'interpreta declamando, cantando u intercalando canto y declamación. Os romances se replegan en romancers.

Caracteristicas[editar | modificar o codigo]

Un romance consta de grupos de versos de ueito silabas (octosilabos), an os pars riman en asonant.

Bi ha romances anonimos, de transmisión oral, y otros d'autor conoixiu, transmesos de forma impresa.

Tematica[editar | modificar o codigo]

Os romances son de tematica variada, seguntes o gusto popular d'a epoca y o puesto.

  • Romances novelescos: Frecuentment inspiraus en o folklore espanyol y asiatico.
  • Romances liricos: O poeta anonimo puede expresar os suyos sentimientos amorosos u favoreixer temas folkloricos, mitolochicos u fantasticos.
  • Romances epicos: contan as fetas d'herois historicos, o Cit, Bernardo del Carpio, Reconquista, baralla de Roncesvals, Carlos Magno, etc.
  • Romances vulgars u de ciegos: narran feitos sensacionalistas, crímens, fetas de guapos u bandolers, miraglos, etc.

Oríchens[editar | modificar o codigo]

Bi ha dos teorías sobre l'orichen d'os romances: a «teoría tradicionalista», formulada por Gaston Paris, y a «teoría individualista», refirmada por Joseph Bédier y Colin Smith. Prebando de conciliar as dos, Ramón Menéndez Pidal ne creyó unatra, clamada «neotradicionalista».

Teoría tradicionalista[editar | modificar o codigo]

Explica que os romances pueden haber o suyo orichen en a fragmentación d'os cantars de chesta. Os chuglars iban cantando istas composicions de tema guerrero en as plazas d'os lugars, por o cual o publico las remembraba con facilidat. Como, a mas, o publico se feba repetir a parte que mas le agradaba u impresionaba, istos textos se fixaban en a memoria y dimpués se cantaban como curtos poemas autonomos, producindo numerosas variants.

La metrica tamién s'explica a partir d'a epopeya medieval conoixida como cantar de chesta, dau que os suyos versos tipicos (aleixandrinos u de catorce silabas) esdevinon de sece, tallaus en dos metaz u hemistiquios de ueito silabas, separaus por una pausa fuerte u cesura, que privaba la sinalefa. D'an saliban versos octosilabicos con rima asonant en os versos pars, dixando libres os impars.

Teoría individualista[editar | modificar o codigo]

Explica que l'orichen d'a epica yera o Mester de Clerecía. Os cleigos yeran poseyedors d'a cultura y, por ixo, podeban conoixer os feitos historicos y redactar-los. Asinas, os romances son produito d'autors concretos que, ligaus a un monesterio, escribiban poemas de propaganda eclesiastica (d'os suyos monesterios, d'as fuesas de chents importants que bi eba y d'as reliquias que teneban), ta o cual, no dubdaban en emplegar chuglars como meyo de difusión. Asinas, a unión d'os romances formó los cantars de chesta, realizada por un autor individual.

Teoría neotradicionalista[editar | modificar o codigo]

Explica que os romances surtioron d'a fragmentación d'as grans epopeyas medievals (Poema de Mio Cit, O cerco de Zamora). En iste proceso, os cantars de chesta, cantaus por chuglars, cerculaban no solament en cortes aristocraticas: tamién en as plazas publicas, an o pueblo ascuitaba os episodios mas importants, que repetiba y cantaba dimpués. D'ista traza, se fuoron transmitindo oralment, de padres a fillos, os fragmentos que teneban mayor intrés, con numerosas variants.

Veyer[editar | modificar o codigo]

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • Juan Alborg. «La épica popular, el Romancero», Cap. IX, Historia de la literatura española, tomo I. «Edad Media y Renacimiento». Madrit, Gredos, 1972, pp. 399–437.
  • Daniel Eisenberg, "El romance visto por Cervantes", trad. d'Elvira de Riquer, Estudios cervantinos, Barcelona, Sirmio, 1991, pp. 57–82.[2]
  • Mario Garvin, Scripta Manent. Hacia una edición crítica del romancero impreso (Siglo XVI), Madrit, Iberoamericana, 2007.
  • Alejandro González Segura, Romancero, Madrit, Alianza Editorial, 2008.
  • Ramón Menéndez Pidal. Romancero Hispánico … Teoría e historia. vol. I. Madrit: Epasa-Calpe, 1953, p. 60.
  • S. G. Morley, A Chronological List of Early Spanish Ballads. Hispanic Review, vol. 13, 194, pp. 273–87.
  • R. H. Webber. «Formulistic Diction in the Spanish Ballad». University of California Publications in Modern Philology, vol. 34, num. 2 (1951), pp. 175–278.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. A. Gómez Moreno, 'Romance', Enciclopedia Universal Micronet, 1995-2002. [1]
  2. http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/estudios-cervantinos-0/html/ffcdbca6-82b1-11df-acc7-002185ce6064_33.html#I_4_, recuperau 04-10-2014