Risgo cheolochico

De Biquipedia
(Reendrezau dende Risgos cheolochicos)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Simulación por ordinador d'un movimiento de ladera en San Mateo County, California en chinero de 1997

Un risgo cheolochico ye un risgo natural que consiste en tot proceso, situación u escayeiximiento en o medio natural, indueito y mixto, que puet fer una desferra y un perchuicio economico u social pa bella comunidat y que precisa de criterios cheolochicos pa la suya predicción, prevención u corrección.

D'alcuerdo con esto os risgos se clasifica en función d'os procesos cheolochicos naturals que actuan sobre personas u los biens materials y seguntes as accions humanas que los intensifican.

A hidrosfera y las cheosferas i intervienen, y de fueras d'os risgos d'orichen interno, tienen una dependencia d'o clima u de l'orache.

A causa d'as perdugas humanas y economicas, a cheolochía y a incheniería investigan huei mes que nunca os risgos cheolochicos pa l'actividat humana, d'una traza que encara que no puedan fer res pa evitar as catastrofes, si que pueden prevenir-ne u aminorar-ne as suyas desferras.

O estudio d'os risgos en cheolochía actual s'enmarca en o contexto d'a polemica actualismo-catastrofismo. Huei, a fins d'o sieglo XX, a cheolochía abandona l'actualismo, que li ha permeso de progresar y ha tornato a un catastrofismo, pero sin connotaccions teolochicas u miticas d'o pasato y refirmato en datos fisicos, quimicos u biolochicos, o neocatastrofismo, que amuestra a espectacularidat d'as fuerzas d'a tierra cuan son desligatas, ye o que podemos veyer en una gran inundación, un grant esliz u un vulcanismo devastador.

Os principals risgos cheolochicos s'achuntan en cuatre grupos, pero a sobén son asociatos, por eixemplo un esliz se produce mientres o dimpués d'un tierratremol.

Una clasificación d'os risgos cheolochicos naturals ye:

Bibliografía[editar | modificar o codigo]