Veyer o codigo fuent de «President d'a Deputación Cheneral d'Aragón»

[[Imachen:El Presidente de la Comunidad Autonoma de Aragón.svg|200px|right|thumb|Logo oficial]]
[[Imachen:Jorge Azcón Alcalde de Zaragoza 2019-2.jpg|200px|right|thumb|L'actual president, [[Jorge Azcón]].]]
{{PoliticaAragón}}
O '''President d'a Deputación Cheneral d'Aragón''' (tamién clamato ''President d'o Gubierno d'Aragón'' o, a sobén, simplament ''President d'Aragón'') ye, seguntes o [[Estatuto d'Autonomía d'Aragón (1982)|Estatuto d'autonomía]], o chefe d'o gubierno d'[[Aragón]]. Nombra a os suyos consellers y tién a maxima representación d'a comunidat autonoma asinas como representa a o estato aintro d'o suyo territorio. Ye esleito por as [[Corz d'Aragón|Corz]] entre os suyos deputatos, encara que formalment qui lo nombra ye o [[rei d'Espanya]].

L'actual titular ye, dende o [[10 d'agosto]] de [[2023]], o [[Partido Popular de Aragón|popular]] [[Jorge Azcón]].

== Esleción ==
Seguntes l'articlo 48 d'o [[Estatuto d'Autonomía d'Aragón|Estatuto d'Autonomía]], os procesos d'investidura pa triar a lo president d'o Gubierno d'Aragón requieren a obtención d'a mayoría absoluta (mas d'a metat d'os votos emitius) en a primera votación. Si no tien exito, se levará a cabo una nueva votación 24 horas dimpués y nomás se requerirá d'una mayoría simpla, mas votos afirmativos que negativos, pa tener exito. Si o candidato proponiu no ye eslechiu, as succesivas propuestas se tramitarán con o mesmo procedimiento dentro d'un plazo de 10 días. Caso que o proceso d'investidura no tríe un president en o plazo de dos meses a partir d'a primera votación, as [[Corz d'Aragón|Corz]] se disolverán automaticament y se convocará una nueva elección. Antes de 2007, o Estatuto disposaba que istos puntos muertos parlamentarios se resolvesen en considerar automaticament eslechiu a lo candidato d'o partiu con o mayor numero de escanyos<ref>{{es}} [https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-2007-8444 Lei Organica 5/2007, de 20 d'abril, de reforma d'o Estatuto d'Autonomía d'Aragón.]</ref>.

== Funcions ==
Definiu como ''«institución d'a comunidat autonoma d'Aragón»'', chunto a las Corz, o gubierno de chusticia, o President, seguntes l'articlo 46 d'o Estatuto, ''«exerce a representación suprema d'Aragón y a representación ordinaria d'o Estau en a Comunidat Autonoma. Preside o gubierno, diriche y coordina a suya acción»''.

Antimás, seguntes a Lei 2/2009, de 11 de mayo, d'o President y d'o Gubierno d'Aragón<ref>{{es}} [https://www.boe.es/buscar/doc.php?id=BOE-A-2009-9390 Lei 2/2009, de 11 de mayo, d'o President y d'o Gubierno d'Aragón]</ref>, corresponde a lo President:

# Representar a la [[Comunidat Autonoma]] en as relacions con atras institucions de l'Estau y de l'ambito internacional, asinas como firmar os convenios y acuerdos de cooperación en os que este sía parte..
# Promulgar, en nombre d'o [[Rei d'Espanya|Rei]], as Leis aprebadas por as [[Corz d'Aragón]] y ordenar a suya publicación.
# Convocar eleccions a Corz d'Aragón, asinas como a suya sesión constitutiva.
# Disolver as Corz d'Aragón, previa deliberación d'o Gubierno.
# Plantiar debant d'as Corz d'Aragón a [[cuestión de confianza]], previa deliberación d'o Gubierno, asinas como proponer a celebración de debates chenerals.
# Establir o programa politico d'o Gubierno y veilar por o suyo complimiento.
# Facilitar a las Corz d'Aragón a información que se solicite a o Gubierno.
# Creyar, modificar u suprimir as [[Vicepresident|Vicepresidencias]] y Departamentos d'o Gubierno d'Aragón, asignar-les as competencias y adscribir os organismos publicos.
# Determinar a estructura organica d'a Presidencia.
# Nombrar y deseparar a os Vicepresidents y a os Consellers.
# Convocar y presidir as reunions d'o Gubierno y d'as suyas Comisions Delegadas y fixar l'orden d'o día.
# Resolver os conflictos d'atribucions entre os Departamentos d'o Gubierno.
# Endrezar o desembolique d'o programa lechislativo d'o Gubierno y a elaboración de disposicions de caracter cheneral.
# Sinyar os decretos alcordaus por o Gubierno y ordenar a suya publicación.
# Veilar por o complimiento d'os alcuerdos d'o Gubierno.
# Nombrar a os altos cargos d'a Comunidat Autonoma que determine l'ordinamiento churidico.
# Solicitar dictamens d'o [[Consello Consultivo d'Aragón]] y d'o [[Consello d'Estau (Espanya)|Consello d'Estau]], asinas como de cualsiquiera atros organos consultivos, de conformidat con l'establiu en as suyas Leis reguladoras.
# Sozmeter a l'alcuerdo d'o Gubierno o plantiamiento de conflictos de competencia y interposición de recursos d'inconstitucionalidat debant d'o [[Tribunal Constitucional d'Espanya|Tribunal Constitucional]] en os termins contemplaus en a normativa d'aplicación.
# Exercer cuantas atras atribucions y competencias le atribuigan o Estatuto d'Autonomía, as Leis y demás disposicions vichents.

O President puede delegar en os Vicepresidents u en os Consellers as atribucions indicadas en os puntos 1, 7, 11, 12, 15 y 18.

== Presidents dende a transición ==
:[[Imachen:GreenButton RightArrow.svg|15px]] ''Ta mas información se veiga a [[Lista de presidents d'a Deputación Cheneral d'Aragón|lista de presidents d'Aragón]]''.
=== Rechimen preautonomico===
* 1978 - 1981: [[Juan Antonio Bolea Foradada]] ([[Unión de Centro Democrático|UCD]]).
* 1981 - 1982: [[Gaspar Castellano y de Gastón]] ([[Unión de Centro Democrático|UCD]]).
* 1982: [[Gaspar Castellano y de Gastón]] (UCD/Independients).
* 1982: [[José María Hernández de la Torre y García]] ([[Unión de Centro Democrático|UCD]]/Independients).
* 1982 - 1983: [[Juan Antonio de Andrés Rodríguez]] ([[Unión de Centro Democrático|UCD]]/Independients).
===Rechimen autonomico===
* 1983 - 1987 ([[I Lechislatura d'as Corz d'Aragón|I Lechislatura]]): [[Santiago Marraco Solana]] (PSOE).
* 1987 - 1991 ([[II Lechislatura d'as Corz d'Aragón|II Lechislatura]]): [[Hipólito Gómez de las Roces]] (Coalición PAR-PP).
* 1991 - 1993 ([[III Lechislatura d'as Corz d'Aragón|III Lechislatura]]): [[Emilio Eiroa García]] (Coalición PAR-PP).
* 1993 - 1995 ([[III Lechislatura d'as Corz d'Aragón|III Lechislatura]]): [[José Marco Berges]] (PSOE).
* 1995 - 1995 ([[III Lechislatura d'as Corz d'Aragón|III Lechislatura]]): [[Ramón Tejedor Sanz]] (en funcions) (PSOE).
* 1995 - 1999 ([[IV Lechislatura d'as Corz d'Aragón|IV Lechislatura]]): [[Santiago Lanzuela Marina]] (Coalición PP-PAR).
* 1999 - 2011 ([[V Lechislatura d'as Corz d'Aragón|V]], [[VI Lechislatura d'as Corz d'Aragón|VI]] y [[VII Lechislatura d'as Corz d'Aragón|VII]] Lechislaturas): [[Marcelino Iglesias Ricou]] (Coalición PSOE-PAR).
* 2011 - 2015 ([[VIII Lechislatura d'as Corz d'Aragón|VIII Lechislatura]]): [[Luisa Fernanda Rudi]] (Coalición PP-PAR).
* 2015 - 2023 ([[IX Lechislatura d'as Corz d'Aragón|IX]] y [[X Lechislatura d'as Corz d'Aragón|X]] Lechislaturas): [[Javier Lambán Montañés]] (Coalición PSOE-CHA y Coalición PSOE-CHA-PAR-PODEMOS).
* 2023 - hue ([[XI Lechislatura d'as Corz d'Aragón|XI Lechislatura]]): [[Jorge Azcón|Jorge Azcón Navarro]] (Coalición PP-VOX-PAR).<ref>{{es}} [[Jorge Alonso]]: [https://www.heraldo.es/noticias/aragon/2023/08/10/azcon-nuevo-presidente-de-aragon-1670942.html ''Jorge Azcón, nuevo presidente de Aragón''], en ''[[Heraldo de Aragón]]'', 10 d'agosto de 2023.</ref>

=== Linia temporal ===
{{#tag:timeline|
ImageSize = width:900 height:auto barincrement:20
PlotArea  = top:10 bottom:80 right:130 left:20
AlignBars = late

Colors     =
  id:UCD   value:rgb(0.1,0.5,0)  legend:UCD
  id:PSOE value:rgb(0.937,0.094,0.129)  legend:PSOE
  id:PAR   value:rgb(1,0.8,0)  legend:PAR
  id:PP   value:rgb(0.094,0.525,0.808)  legend:PP
  id:Ind   value:rgb(0.671,0.671,0.671)  legend:Ind.
  id:gray1  value:gray(0.85)
  id:gray2  value:gray(0.95)

DateFormat = dd/mm/yyyy
Period     = from:01/01/1978 till:{{#time:d/m/Y}}
TimeAxis   = orientation:horizontal
ScaleMajor = gridcolor:gray1 unit:year increment:4 start:1979
ScaleMinor = gridcolor:gray2 unit:year increment:1 start:1978

Legend     = columns:3 left:150 top:35 columnwidth:70

TextData =
  pos:(20,38) textcolor:black fontsize:M
  text:"Partius polIticos:"

BarData =
  barset:PM

PlotData=
  width:5 align:left fontsize:S shift:(5,-4) anchor:till
  barset:PM
  
 from: 09/04/1978 till: 09/05/1981 color:UCD text:"[[Juan Antonio Bolea Foradada|Bolea]]" fontsize:10  
 from: 09/05/1981 till: 26/11/1982 color:UCD text:"[[Gaspar Castellano y de Gastón|Castellano]]" fontsize:10  
 from: 26/11/1982 till: 20/12/1982 color:Ind text:"[[José María Hernández de la Torre|Hernández de la Torre]]" fontsize:10
 from: 20/12/1982 till: 06/06/1983 color:UCD text:"[[Juan Antonio de Andrés Rodríguez|De Andrés]]" fontsize:10
 from: 06/06/1983 till: 03/08/1987 color:PSOE text:"[[Santiago Marraco Solana|Marraco]]" fontsize:10
 from: 03/08/1987 till: 12/07/1991 color:PAR text:"[[Hipólito Gómez de las Roces|Gómez de las Roces]]" fontsize:10
 from: 12/07/1991 till: 15/09/1993 color:PAR text:"[[Emilio Eiroa García|Eiroa]]" fontsize:10
 from: 15/09/1993 till: 18/01/1995 color:PSOE text:"[[José Marco Berges|Marco]]" fontsize:10
 from: 18/01/1995 till: 07/07/1995 color:PSOE text:"[[Ramón Tejedor Sanz|Tejedor]]" fontsize:10
 from: 07/07/1995 till: 02/08/1999 color:PP text:"[[Santiago Lanzuela Marina|Lanzuela]]" fontsize:10
 from: 02/08/1999 till: 13/07/2011 color:PSOE text:"[[Marcelino Iglesias Ricou|Iglesias]]" fontsize:10
 from: 13/07/2011 till: 05/07/2015 color:PP text:"[[Luisa Fernanda Rudi Úbeda|Rudi]]" fontsize:10
 from: 05/07/2015 till: 10/08/2023 color:PSOE text:"[[Javier Lambán Montañés|Lambán]]" fontsize:10
 from: 10/08/2023 till: {{#time:d/m/Y}} color:PP text:"[[Jorge Azcón Navarro|Azcón]]" fontsize:10
}}

== Referencias ==
{{listaref}}

== Veyer tamién ==
* [[Deputación Cheneral d'Aragón]].
* [[Corz d'Aragón]].
* [[Chusticia d'Aragón]].

{{Control d'autoridaz}}

[[Categoría:Presidents d'a Deputación Cheneral d'Aragón|*]]