Present de subchuntivo en aragonés

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Tiempos verbals
en aragonés
Modo indicativo

Present
Pasau perfecto simple
Pasau perfecto perifrastico
Pasau imperfecto
Pasau perfecto composau
Pasau anterior
Pasau plusquamperfecto
Futuro
Futuro perfecto
Condicional
Condicional perfecto

Modo subchuntivo

Present
Pasau imperfecto
Pasau perfecto
Pasau plusquamperfecto

Modo imperativo
Impresonals

Infinitivo simple
Infinitivo composau
Participio
Cherundio

O present de subchuntivo en aragonés fa parte de muitas oracions subordinadas.

Persona 1ª Conchugación 2ª Conchugación 3ª Conchugación
1ª Sing. Aduye Deba Parta
2ª Sing. Aduyes Debas Partas
3ª Sing. Aduye Deba Parta
1ª Plur. Aduyemos Debamos Partamos
2ª Plur. Aduyetc Debaz Partaz
3ª Plur. Aduyen Deban Partan

Os usos d'o present de subchuntivo en aragonés son pareixitos a los usos d'o present de subchuntivo en atras luengas neolatinas, pero ye un poquet menos corrient porque bi ha oracions subordinadas d'as que o verbo principal influi en o verbo subordinado que se resuelven con o infinitivo y no con o subchuntivo. Ye o caso d'as oracions con o verbo caler.

  • No te cal correr. Compare-se con o castellano no es necesario que corras".

Un uso caracteristico ye cuan o verbo d'a oración subordinata expresa una accion no realizata, en oracions temporals con as conchuncions y locucions "dimpués (de) que", "cuan", ecetra:

Present de subchuntivo con función d'imperativo[editar | modificar o codigo]

Cuan se quiere dar órdens u indicacions con cortesía en as que se considera que o imperativo ye masiau directo se fa servir o present de subchuntivo y como present vusté: aglore, den, creiga, frida, salgan.[1]

O pronombre se puet posar debant: se siente vusté, se sienten vustés, se viengan vustés, s'aparten t'alto vustés.[1]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 (es) Brian Mott: El Habla de Gistain. Instituto de Estudios Altoaragoneses, 1989. p 74

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]


O present de subchuntivo en aragonés y atras luengas romances
present de subchuntivo en galaicoportugués | present de subchuntivo en astur-leyonés | present de subchuntivo en castellano | present de subchuntivo en aragonés | present de subchuntivo en catalán | present de subchuntivo en occitán | present de subchuntivo en francés | present de subchuntivo en italiano | present de subchuntivo en rumano