Peridoto
| Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Peridoto | ||
|---|---|---|
Caracteristicas chenerals
| ||
| Categoría: | Nesosilicatos | |
| Clase: | 9.AC.05 | |
| Formula quimica: | (Mg,Fe)2SiO4 | |
Propiedatz fisicas
| ||
| Color: | Amariella verdenca, verde olivacia, a vegatas verde lima | |
| Raya: | Blanca | |
| Lustre: | Vitrio | |
| Sistema cristalín: | Ortorrombico | |
| Trencadura: | Concoidal | |
| Dureza: | 6,5 - 7 | |
| Densidat: | 3,5 | |
O peridoto[1] ye a forma de l'olivín que se fa servir como chema.
Un chacimiento muit important de peridoto se troba en a isla de Sant Chuan (tamién dita Zabargad u Zebirguet) en a Mar Roya, explotau mientres 3.500 anyatas.
Etimolochía
[editar | modificar o codigo]A etimolochía d'a parola ye dubdosa. Beluns la fan remontar a l'arabe faridat, que significa "chema". En o Oxford English Dictionary suchieren que ye una alteración d'a parola anglonormanda pedoretés, d'o latín clasico pæderot, una clase d'opalo.
Tamién existe a denominación de "crisolita". Ye dubdoso que o Chrysolithos de Plinio o Viello fuese o peridoto, y beluns creyen que debeba estar o topacio.
En a traducción aragonesa d'o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" nombran tanto a la crisolita como a lo peridoto:
En os manuscritos alchamiaus d'Almonezir de la Sierra trobamos a parola zabarchud que Touria Bohmehdi Tomasi traduz como "topacio" u "crisolita",[2] y que etimolochicament se relaciona con la isla a on ye o celebre chacimiento de peridoto.
Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024 (accesible vía web).
- ↑ Touria Bouhhedi Tomasi: Una miscelánea aljamiada y doctrinal. Edición y estudio del manuscrito junta 27 del CSIC Madrid. Institución Fernando el Católico, 2012 p 489