Partido Socialista de Aragón

De Biquipedia
(Reendrezau dende Partito Socialista Aragonés)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Partido Socialista de Aragón
Datos chenerals
Líder Emilio Gastón y dimpués Santiago Marraco
Periodo {{{periodo}}}
Establiu 1977
Desaparición {{{desaparición}}}
Seu {{{seu}}}
Ideolochía Socialismo
federalismo
republicanismo
autochestionario
Colors Royo y Amariello
Ambito politico
Estau {{{estau}}}
País Aragón
Comunidat autonoma {{{ccaa}}}
Rechión {{{rechión}}}
Coalición de {{{coalición}}}
Afillatura europea {{{europa}}}
Afillatura internacional {{{internacional}}}
Partiu politico {{{partiu}}}
Chovenalla {{{chovenalla}}}
Web {{{web}}}

O Partido Socialista de Aragón (PSA, en aragonés Partiu Socialista d'Aragón) estió un partiu politico socialista aragonés activo dende 1978 dica 1983, definito como federalista y autochestionario. O suyo líder estió Emilio Gastón.

Se creyó o 5 de febrero de 1976 con a unión de l'Alianza Socialista d'Aragón, organización establita en 1974 por sectors intelectuals y profesionals no afiliatos y independients d'ideolochía socialista, miembros d'a revista Andalán y intregratos en a Comisión Aragonesa por una Alternativa Democrática (constituita en 1972 arredol d'o PCE en Aragón) y Reconstrucción Socialista, organización creyata por militants d'o sendicato Unión Sindical Obrera. Luego reunió a un important numero de militants tanto d'a cultura como de l'ambito sendical y fació una gran esfensa d'o territorio y as chents d'Aragón. Legalizato a prencipios de 1977 a suya charrata de presentación estió un gran exito.

Fació parti d'a Federación de Partidos Socialistas y se presentó en as eleccions de 1977, continando con os pactos que heba feitos a Federación, con o PSP. Os resultatos estioron relativament buenos, logrando un acta de deputato ta o suyo secretario cheneral Emilio Gastón. Pero isto suposó un fracaso ta o sector d'o partiu mas clasicament socialista que quereba estar o referent d'a ezquierda aragonesa (o PSOE obtenió cinco escanyos en Aragón). Isto levó a conversacions con partius estatals ta a suya integración en éls, primero estió en l'agüerro d'ixe mesmo anyo con o PCE ta formar o "Partido Socialista Unificado de Aragón", que no tenió exito. Con a plegata a la secretaría cheneral de Santiago Marraco, cabeza prencipal d'os "ortodoxos" en hibierno de 1978, prencipian os contactos con o PSOE ta una unificación pareixita a l'una que daría naiximiento a o PSC, lo que no cuacó mica a atros sectors d'o partiu, habendo-ie pleitos entre bels d'os suyos integrants y plegando bels militants "ortodoxos" a integrar-sen dreitament en o PSOE antis de que s'hese presa una decisión oficial.

Emilio Gastón (prou critico con o proceso constituyent) reuniría arredol d'él a parti d'a militancia mas amanata a las ideolochías aragonesistas, mantenindo as siglas d'o partiu (o PSOE en Aragón nunca emplegó ista denominación, fendo servir a denominación Partido de los Socialistas de Aragón-PSOE) y plegando a fer una campanya por l'abstención en o referéndum que heba d'aprebar a Constitución de 1978. Belún d'os militants, evolucionoron enta un nacionalismo neto, y chunto a miembros de l'asociación cultural Rolde d'Estudios Nacionalistas Aragonés, formarían en zaguerías d'ixe anyo o Movimiento Nacionalista Aragonés amanato a las fuerzas nacionalistas d'ezquierdas que heban surtito en o País Basco u Catalunya en ixos mesmos anyos.

Resultatos electorals[editar | modificar o codigo]

Eleccions chenerals[editar | modificar o codigo]

Calendata
Votos
provincia
Uesca
%
Cadieras
Votos
provincia
Teruel
%
Cadieras
Votos
provincia
Zaragoza
%
Cadieras
Votos
total
Aragón
%
Cadieras
1977a 13.730 11, 21 - 3.387 3, 63 - 46.737 10,71 - 63.854 9,79 1
1979b 1.363 1,16 - 615 0,73 - 17.242 4,06 - 19.220 3,07 -
1982 2.116 1,62 - 626 0,66 - 4.119 0,83 - 6.861 0,95 -

a Coalición electoral clamata Unidad Socialista, formata por o PSA y o PSP. A cadiera estió ta o deputato d'o PSA Emilio Gastón.

b Coalición electoral clamata Coalición por Aragón, formata por o PSA y o Partido Social Democrata de Aragón (PSDA).

Eleccions locals[1][editar | modificar o codigo]

Calendata
Votos
provincia
Uesca
%
conces
Votos
provincia
Teruel
%
conces
Votos
provincia
Zaragoza
%
conces
Votos
total
Aragón
%
conces
1979c - - - - - - 4.781 0,01 1 4.781 0,01 1

c Coalición electoral clamata Coalición por Aragón, formata por o PSA y o Partido Social Democrata de Aragón (PSDA). Obtuvo un conce en La Muela.

Referencias[editar | modificar o codigo]