Dinastía Merovinchia

De Biquipedia
(Reendrezau dende Merovinchios)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os merovinchios estioron una dinastía de reis francos d'orichen salio que baixo o reinato de Clodoveu I vencioron a los galorromans d'o Reino de Siagrio y a los visigodos d'o Reino de Tolosa, prenioron o control d'a mayor part de l'ueste y centro de Galia y creyando un reino muito extenso y poderoso entre os sieglos V y VIII denominato por os historiadors como Reino Franco. En l'anyo 543 sozmetioron tamién o Segundo reino d'os burgundios.

O Reino Franco d'os merovinchios comprendeba territorios de l'actual Francia, de Belchica, d'una parti d'Alemanya y de Suiza. Teneban a tradición de dividir o reino entre diferents hereus y reunificar-lo dimpués. As unidaz principals d'o Reino Franco en o periodo merovinchio yeran Austrasia (a rechión d'o Mosa, Mosela y Rin), Neustria (norte de Galia), y Borgonya (antiga Burgundia u Reino d'os Burgundios). Neustria yera habitata por una gran mayoría de población autoctona galorromana y teneba mes importancia en o sieglo VII tiempos de Dagoberto. Austrasia yera a rechión mes chermanizata y incluiba as tierras d'orichen d'os francos, teneba mes importancia en o sieglo VIII.

Os merovinchios yeran suposatos descendients de Meroveu, fundador eponimo d'a dinastía. O primer representant historico d'a dinastía merovinchia, Khilderico I (458 dica 481), fillo de Meroveu (rei dende 448 dica 457), dominó una parte de l'antiga provincia romana d'a Galia Belga (a Belgica Segunda) que compreneba os territorios de:

Os reis merovinchios deixoron que os mayordombres de palacio prenesen mes importancia en o gubierno, y convertindo-se con o tiempo en qui teneban o poder de verdat. Arribó l'inte que a dinastía d'os merovinchios fue substituyida por a dinastía Carolinchia, familia orichinaria d'a cuenca d'o Mosa a la que pertanyeban bels mayordombres de palacio como Pepín de Heristal, Carlos Martel y Pepín lo Petit y en l'anyo 751 este zaguero deponió a lo zaguer rei merovinchio, Khilderico III.

Mencions en fuents aragonesas y navarras[editar | modificar o codigo]

En o "Liber Regum" fan una lista de reis anteriors y posteriors a Carlos Magno:

[E]st es el lignage de los reies de França. Vi fueron antes de Charle Mayne ; pues de Charle Mayne tro agora. [U]n rei ouo en França antes que fuesse de xianos, qui ouo nomne Moroueus ; fo del lignage del rei Prianç de Troia. [E]st Moroueus ouo fillo al rei Cilderich. L rei Cilderich ouo fillo al rei Clodoueo. [A]d est rei Clodoueo baptizólo Sant Remigii e fo xiano. Alli en acha fo França en poder de xianos. [E]l rei Clodoueo ouo fillo al rei Clotario. [E]l rei Clotario ouo fillo al rei Cilperich, [E]l rei Cilperich ouo fillo a Clotario el segundo. [E]st rei Clotario ouo fillo a Dagobert. [E]l rei Dagobert ouo fillo a Clodoueo el segundo. [E]st rei Clodoueo ouo tres fillos de sancta Baltilde la reina. [E]l uno ouo nomne Clotario el iouen. [E]l otro, Cilderich. [E]l tercero, Terrin. [E]st rei Terrin ouo fillo a Cildeberth. [E]l rei Cildeberth ouo fillo a Dagoberth el iouen. [E]l rei Dagoberth ouo fillo a Terrin el iouen. [E]l rei Terrin ouo fillo a Clotario el cuarto. Pues que traspasso esta generación de Clotario el cuarto, [e]l rei Cildeberth ouo fillo ad Arnoldum. [E]st rei Arnoldum ouo fillo a Sant Amolf & otro fillo Mencensem episcopum. [S]ant Arnolf ouo fillo ad Anchises. [E]st rei Anchises ouo fillo a Pepin el maior. [E]l rei Pepin el maior ouo fillo a Charle Marthel.