Banzo

De Biquipedia
(Reendrezau dende Mal de banzo)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Icono d'aviso medico
Icono d'aviso medico
Advertencia: Biquipedia no ye un consultorio medico.
Si creye que aprecisa d'aduya, por favor consulte con un profesional d'a salut.
Iste articlo tracta sobre o banzo que ye una malautía infecciosa d'os animals homeotermos. Ta altros emplegos d'o termino «banzo» se veiga Banzo (desambigación).
Radiografía d'o mediastino d'un ser humano afectau.

O banzo u mal de banzo ye una malautía respiratoria de naturaleza infecciosa que puede afectar a cualsiquier animal homeotermo, causada per bellas cepas virulentas d'a eubacteria Bacillus anthracis, Gram positiva, aerobia (tamién microaerobia) y esporuladera, que ye ubicua de maniera natural. En Aragón se reconoix sobre tot como malautía asociada a lo ganau domestico.

A malautía se gosa manifestar per a ronquera que produceix en os animals afectatos, dificultando-les porquet a poquet a respiración. Dimpués d'ista primer fase, se comienza a observar una destrucción d'os epitelios respiratorios (y bellas vegadas, tamién d'o sistema dichestivo), conducindo a la producción d'hemorrachias que rematan con a muerte de l'animal. As endosporas de B. anthracis s'eliminan en grans cantidaz ta fora de l'organismo enfermo, y en a sangre y en os excrementos d'os animals afectaus se'n i puede trobar milenta, de forma que quedan como formas de resistencia en o terreno.

A infección se gosa producir per contacto, a traviés de nafras y chiquetas feridas en a piel que conducen a la suya forma cutania, a traviés d'a inchesta d'alimentos contaminaus con as endosporas y a traviés d'a inhalación d'ixas estructuras de resistencia, que alavez cherminan en o sistema respiratorio, dando la infección respiratoria que gosa estar a mes grave y sistemica. As dos zagueras formas d'infección son as prencipals en os animals herbivoros, pus per a suya forma d'alimentación a sobén pasan buens ratos amorraus en tierra.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]