Lugar viello de Mequinenza
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Lugar viello de Mequinenza Poble Vell de Mequinensa | |
| Despoblau d'Aragón | |
 O lugar viello de Mequinenza | |
| Entidat • País • Provincia • Comarca • Municipio |
Despoblau Aragón.svg){kind=small} ZaragozaCinca Baixa Mequinenza |
| Partiu chudicial | Casp |
| Población • Total |
0 hab. |
| Distancia • 135 km |
enta Zaragoza |
| Codigo postal | 50170 |
| Parroquial • Archidiocesi • Arcipestrau |
Zaragoza Casp |
| Coordenadas | |
O lugar viello de Mequinenza (en catalán Poble Vell de Mequinensa) yera un lugar situau en una val en a confluencia d'os rios Ebro y Segre.
Teneba bels 3500 habitants a primers d'o sieglo XX y los suyos vecins treballaban prencipalment en as minas de lignito y en o transporte d'o carbón en bargueños per l'Ebro clamaus llaguts. En 1936 i heba 16 llaguts matriculaus en o lugar que transportaban entre 18 y 30 toneladas de carga.
Mequinenza yera lo prencipal furnidor de carbón de Barcelona y en o suyo momento alchido i heba 17 minas de lignito en funcionamiento.
Historia[editar | modificar o codigo]
Os orichens d'a población pareixen remontar-se a la epoca musulmana con a plegada d'a tribu bereber d'os Miknasa que fundoron aquí un asentamiento y una torre defensiva. O toponimo d'a población procede d'o nombre d'a tribu bereber. Cualques historiadores han considerau que puede estar tamién o oppidum romano de Octogesa, que Julio César sitúa en a suya obra "A guerra civil".
A población teneba una retícula irregular d'orichen musulmán encara que contó con diversas ampliacions difuera d'as murallas a medida que a población creixeba. L'antiga Mequinenza yera un puerto fluvial basico en o curso d'os ríos Ebro, Segre y Cinca ya que yera situada estratechicament en a suya confluencia. O castiello de Mequinenza, d'orichen medieval y un d'os millors que l'arte gotico legó a la Corona d'Aragón presidiba a silueta d'a villa a canto de l'Ebro dende a Edat Meya.
En 1957 van a prencipiar as obras d'o Entibo de Ribarroya. Con a plegada de numbrosos obrers pa la construcción d'a presa (los clamaus "pantaners") la población va a superar os 6000 habitants. Os obrers se van a asentar en a carretera enta Lleida mientres que los incheniers y chefes d'obras lo ferán en o castiello.
A construcción d'a presa de Ribarroja suposó a desaparición d'a mayor parte d'o casco urbano y en consecuencia o trachico final d'una villa milenaria. Si bien as auguas d'o embalse no plegoron a cubrir a o completo a población, si que negoron a mayor parte d'hortals de ribera, mas fertils y productivas que a resta, y una important parte d'a población. Dimpués de muitas protestas dentro d'o franquismo, os vecins de Mequinenza aconsiguioron una indemnización y s'espaldó o lugar por completo a excepción de l'edificio d'o grupo escolar María Quintana que hue en día aculle os Museos de Mequinenza.
Con a finalización de l'entibo numbrosos vecins emigroron. Los que se quedoron marchoron en 1974 a lo lugar nuevo. A desaparición d'o trazau urbano suposó un cambeo de vida radical para os suyos vecins que amás d'abandonar as suyas casas y presenciar a suya espaldo, veyeban tamién como que se fundiba una economía basada en a industria, a minería d'o carbón y a navegación fluvial d'os ríos.
O lugar viello estió espaldau en 1970 per completo fueras de l'edificio d'as escuelas que ye actualment seu d'o Museu d'Historia.
Descripción[editar | modificar o codigo]
O lugar s'asentaba a lo largo d'a marguina de l'Ebro a los piez d'o castiello. Poseyeba dos plazas prencipals: a plaza d'as armas (en catalán Placa d'Armes) y la plaza d'o concello (en catalán Placa de l'ajuntament).
Nueva Mequinenza[editar | modificar o codigo]
Mequinenza renaixió de nuevo a causa d'a tenacidad y o esfuerzo d'os suyos habitants a tasos kilometros de l'anterior casco urbano chunto a las auguas d'o Segre y d'o Cinca. A nueva población, muito mas moderna y turistica, s'ha convertiu en un referent mundial d'o turismo activo, recibindo visitantes de toz.
En a cultura popular[editar | modificar o codigo]
O lugar viello de Mequinenza y la suya desaparición ye una parti important d'a novela Camín de sirga d'o escritor aragonés de luenga catalana Jesús Moncada.
Bibliografía[editar | modificar o codigo]
Batiste Estruga y Carlos Cubero han editau cuantos libros relacionaus con o lugar viello de Mequinenza:
- "Xeic… Parlem així"
- "Paraules d’anar pel Poble"
- "Recuerdos de papel"
- "Mequinensa, Lo Poble"
- "Veïns del Poble Vell"