Lisbona

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Lisboa rendreza enta ista pachina; ta atros usos, se veiga Lisboa (desambigación).
Lisbona
Lisboa
Localidat de Portugal
Bandera Escudo d'armas

Praça do Comércio
Estau
 • Rechión
 • Sotsrechión
 • Districto
 Portugal
Lisbona
Gran Lisbona
Lisbona
Superficie 83,84 km²
Población
 • Total
 • Densidat

545245 hab. (2011)
6.518,1 hab/km²
Altaria
 • Meyana

100 m.
Codigo postal 1000-1900
Chentilicio Lisbonés/a[1]
Coordenadas
Lisbona ubicada en Portugal
Lisbona
Lisbona
Lisbona en Portugal
Web oficial

Lisbona (en portugués Lisboa) ye a capital y a ciudat mas gran d'o estato de Portugal. Ye situata en o estuario d'o río Tacho (en portugués Tejo). Antimás d'a capital d'o país ye tamién a capital d'o Districto de Lisbona, d'a rechión de Lisbona, de l'aria metropolitana de Lisbona, y ye tamién o centro prencipal d'a sotzrechión estadistica d'a Gran Lisboa. A ciudat tien una población de 545.796 habitants (2021)[2], y l'aria metropolitana 3 millons, una cuarta parti d'a población d'o país. Lisbona ye a ciudat mas rica de Portugal con un PIB per capita superior a la meyana europea.

Toponimia[editar | modificar o codigo]

En tiempos d'os romanos se deciba Olissipo. D'alcuerdo con Untermann este toponimo fa parte d'atros con l'elemento Ipo-/Ippo- u Oba que se troban dende Lisbona ta Malaga con centro en o Baixo Guadalquivir y que sería presuntament tartesios: On-oba (Uelba), Cord-uba (Cordoba), y atros como Baes-ippo, Il-ipa, Ipo-lca, Ipo-noba, Maen-oba, Ob-ulco u Osson-oba.

A evolución en o romance local mozarabe estió Lisbona, que plegó ta atras luengas como l'aragonés, (ye documentata en as Cronicas d'os Chudeces de Teruel), y ye un apellito prou común. A conquiesta portuguesa d'esta ciudat fació que s'adaptase a la fonetica galaicoportuguesa, on o latín bona evoluciona ta boa, y d'esta traza se convertió en Lisboa.

Administración[editar | modificar o codigo]

Câmara Municipal[editar | modificar o codigo]

Eleccions municipals[3]
Partiu 1976 1979 1982 1985 1989 1993 1997 2001 2005 2007 2009
Partido Socialista 7 5 3 9[4] 11[5] 10[6] 8[7] 5 9
Partido Social Democrata 3 - 8 8[8] 5 7[9] 8[10] 8 7[11]
Partido Comunista Português - Partido Ecologista Os Verdes - - - - - - - 2 1
Bloco de Esquerda - - - - - - - 1 0
Centro Democrático Social - Partido Popular 3 - - -[8] 1 -[9] 1 1 -[11]
Partido Popular Monárquico - - 1 -[8] -[9] - -[10] - -[11]
Aliança Democrática - 7 - - - - - - -
Aliança Povo Unido - 5 5 - - - - - -
Frente Eleitoral Povo Unido 4 - - - - - - - -
Total 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

Assembleia Municipal[editar | modificar o codigo]

Eleccions municipals[3]
Partiu 1976 1979 1982 1985 1989 1993 1997 2001 2005 2009
Partido Socialista 23 25 12 28[12] 32[5] 30[6] 24[7] 16 23
Partido Social Democrata 9 - - 24[8] 16 22[9] 23[10] 23 23[11]
Partido Comunista Português - Partido Ecologista Os Verdes - - - - - - - 7 5
Bloco de Esquerda - - - - - 1[13] 2 5 3
Centro Democrático Social - Partido Popular 12 - 24 -[8] 5 -[9] 5 3 -[11]
Partido Popular Monárquico 0 - 1 -[8] -[9] - -[10] - -[11]
Aliança Povo Unido - 23 17 - - - - - -
Partido Renovador Democrático - - - - 2 - - - - -
Partido da Terra - - - - 1 - - - -
Aliança Democrática - 37 - - - - - - -
Frente Eleitoral Povo Unido 15 - - - - - - - -
Grupos Dinamizadores de Unidade Popular 3 - - - - - - - -
Total 62 85 54 54 54 54 54 54 54

Localidaz achirmanatas[editar | modificar o codigo]

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]


Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  2. https://tabulador.ine.pt/indicador/?id=0011609&lang=EN
  3. 3,0 3,1 Datos Eleccions
  4. Coalición: Partido Socialista - Partido Comunista Português - Movimento Democrático Português - Partido Ecologista Os Verdes
  5. 5,0 5,1 Coalición: Partido Socialista - Partido Comunista Português - Partido Ecologista Os Verdes - Partido Socialista Revolucionário - União Democrática Popular
  6. 6,0 6,1 Coalición: Partido Socialista - Partido Comunista Português - Partido Ecologista Os Verdes - União Democrática Popular
  7. 7,0 7,1 Coalición: Partido Socialista - Partido Comunista Português - Partido Ecologista Os Verdes
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Coalición: Partido Social Democrata - Centro Democrático Social - Partido Popular - Partido Popular Monárquico
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Coalición: Partido Social Democrata - Centro Democrático Social - Partido Popular
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Coalición: Partido Social Democrata - Partido Popular Monárquico
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Coalición: Partido Social Democrata - Centro Democrático Social - Partido Popular - Partido da Terra - Partido Popular Monárquico
  12. Coalición: Partido Socialista - Partido Comunista Português - Movimento Democrático Português - Coligação Democrática Unitária
  13. Como Partido Socialista Revolucionario - Política XXI