Laco Rotorua

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Laco Rotorua
Lake Rotorua

Laco Rotorua
Administración
País Nueva Zelanda
Estau
Provincia
Comarca
Municipio
Cheografía
Tipo Laco
Orichen
Superficie 79,8 km²
Superficie ha
Altaria 280 m
Longaria 12,1 km
Amplaria 9,7 km
Fondura 10 m
Volumen hm³
Hidrografía
Fuent Utuhina, Hamurana Spring, Ngongotaha
Desagüe Canal d'Ohau
Desagües
Mapa

Situación d'o laco Rotorua

O laco Rotorua (en anglés Lake Rotorua) ye o segundo laco mas gran d'a Isla d'o Norte de Nueva Zelanda por superficie, con un total de 79,8 km2. Tien una fondura meyana de nomás 10 Metros, lo que lo fa considerablement mas chicot en termins de volumen d'augua que o vecín laco Tarawera. Ye situau en a rechión d'a Badía de Plenty. A ciudat de Rotorua ye situada en o suyo canto sud y a localidat de Ngongotaha se troba a l'ueste tamién chunto a las suyas auguas.

O laco se formó a partir d'o cráter d'un granizo vulcán en a zona vulcanica de Taupo. A suya mayor erupción estió fa 240.000 anyos. Dimpués d'a erupción, a cambra de magma debaixo d'o vulcán s'espaldó. A depresión circular que deixó formó a caldera de Rotorua, a on se troba actualment o laco. Belatros lacos d'orichen vulcanica se troban amán en dirección este, arredol d'a base d'o encara vulcán activo mont Tarawera.

O laco Rotorua ye alimentau con augua que plega dende numerosos ríos y barrancos; beluns como o d'Utuhina d'auguas mas calients que as d'o laco debiu a l'actividat termal en l'aria de Rotorua. Os fluxos d'augua que plegan por o canto norte como Hamurana Spring u o rigachuelo Awahou trayen auguas cristalinas con una temperatura constant de 10 grados Celsius. Atro afluent important ye o rigachuelo Ngongotaha, famoso por estar puesto de pesca.

A tamas d'o gran volumen d'agua que fluye a traviés d'o laco Rotorua, a suya poca fondura fa que siga propenso a la decoloración, mas que mas debiu a os sedimentos que i plegan dimpués de bels días con mal orache. Iste feito ye aproveitau por os pescadors, pero no ye guaire popular entre os nadadors y practicants d'esportes acuaticos.

O laco Rotorua fluye dreitament enta o laco Rotoiti a traviés d'a canal d'Ohau en o racón nord-este d'o laco; ista canal ye navegable con barco y ye un puesto muit apreciau por os pescadors. A canal d'Ohau s'une a traviés d'o delta de Mourea, una zona con auguas muit poco fundas. Ista zona ye puesto habitual d'entrenamiento de nadadors y principiants d'o esporte d'o kayak. Muit amán ye a tierra ancestra d'os ngati pikiao d'a tribu Te Arawa. Dende o laco Rotoiti as auguas provenients d'o laco Rotorua fluyen por o río Kaituna enta l'Oceano Pacifico amán de Maketu. A rapida baixada dende os 900 metros d'altaria dica o livel d'a mar en menos de 20 km constituyen un aria ideyal ta a practica d'o kayak extremo y o rafting en auguas bravas.

A isla de Mokoia, chunto a o centro d'o laco, ye un domo de riolita. Ye probablement a isla lacustre mas conoixida de Nueva Zelanda y ye muit asociada a una d'as mas conoixidas leyendas d'a mitolochía maorí, que charra de Hinemoa y Tutanekai. Se diz que Hinemoa nadó a traviés d'o laco ta escar a o suyo amor Tutanekai qui viviba en a isla de Mokoia.

Debiu a la actividat cheotermal arredol d'o laco (incluyindo guéisers encara activos y piscinas de bardo calient), o laco tien un alto conteniu d'ixufre. Isto le da un inusual tono amariello-verde a las suyas auguas.