Helenismos en rumano

De Biquipedia
(Reendrezau dende Helenismos en rumán)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os helenismos en rumano presentan circunstancias diferents a las atras luengas neolatinas por una mayor cercanía a Grecia y un ligallo historico y relichioso mes gran de vlacos y griegos que entre os vlacos y os pueblos latinos d'Europa Occidental. Ha esdeveniu a curiosa circustancia que bi ha helenismos antigos plegaus a traviés d'o latín, helenismos plegaus a traviés d'o eslau eclesiastico y helenismos plegaus en o periodo otomán cuan os funcionarios griegos fanariotas administraban (u explotaban) Moldavia y Vlaquia.[1] Os helenismos representarían o 2 % en o total d'o vocabulario rumano.[2]

Son helenismos d'uso frecuent en rumano cais ("alberche"), cărămidă ("tocho"), condei ("pluma d'escritor", "pluma d'escribán"), dascăl ("cantador en una ilesia"), folos ("útil"), hârtie ("paper"), y ieftin ("barato").[2]

Helenismos d'o periodo fanariota[editar | modificar o codigo]

Presentan relación con aspectos administrativos, impuestos, debers, ecetra. O zaguer grupo representa palabras que no se troban en guaires luengas a parte d'o griego y en son por eixemplo: anapoda, ("a lo revés"), conopida ("coliflor"), fila ("fuella de paper"), filotimie ("amor propio"), molima ("contachio", "epidemia"), nostim ("chentil", "agradable"), a plictisi ("aburrir").

Fonetica d'os helenismos[editar | modificar o codigo]

Bel helenismo derivau de parolas que en griego presenta a letra χ, (letra que en latín transliteraban como una ch y que en griego helenistico se pronunciaba ya como a j velar d'o castellano), s'han adaptau en rumano con o fonema aspirau que se representa con a letra h: Hrist ("Cristo"), haos ("caos"), hârtie ("paper", d'o griego chartí talment a traviés d'o eslau chartija.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Carlo Tagliavini: Los orígenes de las lenguas neolatinas. Introducción a la filología romance. Fondo de Cultura Económica.
  2. 2,0 2,1 (ro) Maria Boatcă, Silvestru Boatcă, Marcel Crihană: Gramatica limbii române explicată şi cu exerciţii Edit-construct, 2000.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]


Gramatica d'o rumano
Fonetica Fonetica · Fonolochía
Morfolochía Adchectivos (Qualificativos · Chentilicios · Demostrativos · Exclamativos · Indefinius · Interrogativos · Posesivos · Numerals cardinals · Numerals ordinals) · Adverbios (Adverbios d'afirmación · Adverbios de dubda · Adverbios d'opinión · Adverbios deicticos · Adverbios espacials · Adverbios exclamativos · Adverbios de freqüencia · Adverbios interrogativos · Adverbios modals · Adverbios de manera · Adverbios de negación · Adverbios de quantidat · Adverbios de relación lochica · Adverbios de tiempo) · Articlos (Articlos definius · Articlos indefinius · Articlo partitivo) · Chenero · Conchuncions (Conchuncions copulativas · Conchuncions adversativas · Conchuncions dischuntivas · Conchuncions causals · Conchuncions comparativas · Conchuncions completivas · Conchuncions concesivas · Conchuncions condicionals · Conchuncions consecutivas · Conchuncions finals · Conchuncions subordinativas· Conchuncions temporals) · Numerals · Numero · Pronombres (Pronombres demostrativos · Pronombres indefinius · Pronombres interrogativos · Pronombres posesivos · Pronombre personal · Pronombre relativo) · Prefixo (Prefixos cultos) · Sufixo (Sufixos cultos) · Preposicions · Verbos (Conchugación · Modo condicional · Modo imperativo · Modo indicativo · Modo infinitivo · Modo participio · Modo subchuntivo · Tiempos verbals · Tiempos verbals perifrasticos · Verbos auxiliars · Verbos incoativos · Verbos modals · Verbos de movimiento · Verbos pronominals · Locucions verbals · Construccions verbo-nominals)
Sintaxi Concordancia · Estilo directo · Estilo indirecto · Inversión · Negación · Sintagma adchectival · Sintagma nominal · Sintagma verbal · Orden de pronombres · Voz pasiva · Oracions de relativo · Oracions completivas infinitivas · Oracions temporals · Oracions causals · Oracions finals · Oracions consecutivas · Oracions concesivas · Oracions condicionals · Oracions comparativas
Lexicolochía Antroponimia · Cultismos · Fitonimia · Lexico (Anglicismos · Arabismos · Castellanismos · Celtismos · Chermanismos · Escandinavismos · Franconismos · Galicismos · Helenismos · Italianismos · Lusismos · Machiarismos · Neerlandismos · Occitanismos · Persismos · Substrato daco · Superstrato eslau · Tudesquismos · Turquismos) · Nominalización · Oronimia · Semicultismos · Toponimia · Zoonimia
Ortografía Normas ortograficas d'o rumano


Lo lexico griego y los helenismos ampraus por atras luengas
en alemán | en anglés | en aragonés | en arpitán | en astur-leyonés | en castellano | en catalán | en eslau eclesiastico antigo | en francés | en galaicoportugués | en italiano | en latín | en neerlandés | en occitán | en rumanche | en rumano