Félix de Azara

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Félix de Azara
O militar, incheniero, explorador, cartografo, antropologo y naturalista aragonés Félix de Azara, en un cuadro de Francisco de Goya.
O militar, incheniero, explorador, cartografo, antropologo y naturalista aragonés Félix de Azara, en un cuadro de Francisco de Goya.
Información personal
Calendata de naixencia 19 de mayo de 1742
Puesto de naixencia Barbunyals (Semontano de Balbastro, Aragón)
Calendata de muerte 20 d'octubre de 1821
Puesto de muerte Barbunyals (Semontano de Balbastro, Aragón)
Ocupación Militar, incheniero, explorador, cartografo, antropologo, naturalista, botanico y ornitologo

Félix de Azara u Félix d'Azara, naixito de Barbunyals (Semontano de Balbastro) o 19 de mayo de 1742 y muerto en ixa mesma localidat o 20 d'octubre de 1821, estió un destacto militar, incheniero, explorador, cartografo, antropologo, naturalista, botanico y ornitologo aragonés, fácil que uno d'os aragoneses con una mas gran prochección universal d'os suyos tiempos. Antiparte, ye o chermano d'o diplomatico aragonés José Nicolás de Azara.

Formato en a Universidat de Uesca, a on estudeyó Filosofía, Artes y Dreito, decidió sindembargo iniciar una carrera como militar. Asinas, estió cadet en o Rechimiento d'Infantería de Galicia, de guarnición en Aragón, adedicando-se a treballos de topografía militar. Prenió parte en a expedición contra Archel de 1775, a on i recibió feridas greus. En 1781 lo ninvioron a o virreinau d'o Río de la Plata ta delimitar-ne as mugas con Brasil, en ixas envueltas una colonia de Portugal, mugas que s'heban delimitato nomás que alto u baixo en o Tractau d'El Pardo signato en 1778 entre Espanya y Portugal. Mientres asperaba que plegase a delegación portuguesa (asperó 12 anyadas) fació os suyos propios treballos preparatorios, encluyendo-ie un analís completo d'o territorio de l'actual Paraguai dende cuantos puntos d'anvista, dende a suya cheografía dica a suya zoolochía, en pasando por a economía u a ornitolochía.

Dimpués s'adedicó a fer treballos preparatios t'a colonización d'o territorio de l'actual Uruguai, ta prebar de frenar a expansión que os portugueses yeran fendo enta o sud dende os suyos territorios colonials en Brasil. Tornó a la peninsula iberica en 1801, dixando un fundo recuerdo en America.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]