Laco de Garda

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Laco de Garda
Lago di Garda

O laco de Garda.
Administración
País Italia
Estau
Provincia
Comarca
Municipio
Cheografía
Tipo
Orichen
Superficie 368 km² km²
Superficie ha
Altaria 65 m
Longaria 52 km km
Amplaria 16 km km
Fondura 133 m
Volumen 49 hm³
Fuent
Desagüe
Desagües


O laco de Garda (en italiano Lago di Garda, en latín Benacus, en veneciano Lago de Garda, en alemán Gardasee) ye o mayor laco d'Italia.[1]

Islas d'o laco[editar | modificar o codigo]

En o laco i hai cinco islas, todas as cuals son pro chicotas. A mas gran ye a isla de Garda, en a cual en 1220 Sant Francisco d'Asís fundó un monesterio, suprimiu en o sieglo XVIII, y en o cual hue se troba un edificio d'estilo neogotico veneciano d'o sieglo XIX. A poca distancia se troba a segunda isla mas gran, a isla de Sant Biagio, tamién clamada "dei Conigli" (en aragonés d'os coniellos) porque en o sieglo XVI i heba numerosas liebres y coniellos que ofriban abundants caceras. A isla, ubicada en l'extremo sudeste d'o golfo de Manerba del Garda, se troba a poca distancia d'a costa y se puede plegar a piet en periodos ixutos.

A lo largo d'a marguina iste i hai atras tres islas, todas de grandaria modesta, ubicadas en a redolada de Malcesine: a mas septentrional ye a isla d'as Oliveras (en italiano l'isola degli Olivi), dimpués ye a isla d'o suenio (en italiano l'isola del Sogno), a la cual tamién se puede accedir a piet en periodos ixutos dende la marguina, y finalment a mas meridional, a isla de Trimelone (u Tremellone).

Clima[editar | modificar o codigo]

O clima ye mediterranio y suau, o que ha contribuiu, antiparte d'a belleza paisachistica, a fer d'o Laco de Garda una important fique turistica internacional. A temperatura meya anyal ye de 12,5 °C, oscilando entre os 1,5 °C en chinero y os 23 °C en chulio. As precipitacions son abundants (850 mm anyals) y bien repartidas tot l'anyo.

Aires[editar | modificar o codigo]

Os aires d'o laco de Garda

O laco de Garda ye un laco orientau de norte a sud, por o que muitos aires tipicos son o resultau d'una diferencia en as condicions atmosfericas entre a parte alta y a baixa, a causa que se cheneran aires que baixan d'as montanyas a la plana de maitín y puyando a las montanyas de tardis. Os aires prenen nombres dialectals, por o que un aire puede tener nombres diferents.

L'aire mas conoixiu ye o Pelèr (u Sover u Sauar u Soar u Vént dé Sóra), y ye buscau por os entusiastas d'a navegación. Atras bisas de montanya son Montis (u Montes), que bufa dende lo Mont Baldo enta Bardolino y Peschiera, y Traersù, que en cambeo baixa dende as estriberas de Brescia enta Moniga y Manerba.

Atros aires importants, en iste caso ascendents, son Ora d'o Garda, una bisa d'a val que bufa dende o sud poco dimpués d'a caita d'o Sover dica la tardada.

Un aire frío periodico que cheneralment bufa en primavera u agüerro, y con una duración promeyo de tres días, ye o Balì: ye l'aire mas violento que truca o laco, s'orichina en os Alpes pero ye canalizau ent'o sud por o laco. Atros aires periodicos incluyen Vinessa (u Vinezza, u Vicentina) que bufa humido y fresco dende o sudeste. Atros aires periodicos pero menos frecuents son o Toscano (u Toscà), o Pezzochero, o Gardesana, o Boaren y o Avreser.

Turismo[editar | modificar o codigo]

O laco de Garda ye un popular destín turistico. I hai hotels, casas d'uespedes, apartamentos de vacancias y campings arredol d'o laco. A mayoría d'os puestos de loguero de vacancias son ubiertos dende zaguerías de marzo dica prencipios d'octubre. A temporada prencipal ye chulio y especialment agosto. A mayoría d'os hotels, cafeterías y restaurants son zarraus en os meses d'hibierno.

I hai numerosos parques d'atraccions en la marguina sud d'o laco, como que Gardaland u Canevaworld. La marguina norte ye particularment popular entre os escaladors, ciclistas de montanya y surfistas.

Localidaz en o laco de Garda[editar | modificar o codigo]

Lombardía Veneto Trentino-Alto Adigio

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (en) Catherine Richards (2011). Lake Como, Lake Lugano, Lake Maggiore, Lake Garda - The Italian Lakes. Hunter Publishing, Inc. p. 91. ISBN 978-1-58843-770-9.