Diferencia entre revisiones de «Occitania»
Sin resumen de edición |
|||
Linia 69: | Linia 69: | ||
== Enrastres externos == |
== Enrastres externos == |
||
* {{oc}} {{en}} {{fr}} [http://mtcn.free.fr Tradicions mosicals d'o Condato de Niza] |
* {{oc}} {{en}} {{fr}} [http://mtcn.free.fr Tradicions mosicals d'o Condato de Niza] |
||
* [http://www.traduccionssimoneweil.cat/pdf/lainspiraciooccitana.pdf La inspiració occitana (Simone Weil)] (en catalán) |
|||
[[Categoría:Occitania| ]] |
[[Categoría:Occitania| ]] |
Versión d'o 18:03 17 chi 2011
| |||||
Lema: occitán: Larguesa, Convivéncia, Paratge / Volèm viure al país | |||||
Mapa d'Occitania | |||||
Aria | 196.741 km² | ||||
Población | 15.600.000 hab. aprox. | ||||
Luengas | * Luenga autoctona: occitán * Luengas dominants: francés, italián, catalán e espanyol | ||||
Mayors ciudatz | Marsella, Tolosa, Bordeus, Niza, Tolon, Montpeller, Clarmont-Ferrand, Limòtges, Nimes, Avinyón, Pau, Baiona, Valença, Canas, Antíbol, Vichèi, Montluçon, Arle, Briva, Besièrs, Tarba, Agen, Rodés, Gap, Peireguers | ||||
Chentilicio | Occitán, occitana |
Occitania (en occitán: Occitània [utsiˈtanjɔ, uksiˈtanjɔ, ukʃiˈtanjɔ, uksiˈtanja]) ye o nombre d'o conchunto de territorios a on se fabla l'occitán, que corresponde alto u baixo a lo Meyodía ("Midi") de Francia, a Val d'Arán (Espanya), o Prencipato de Múnegu y as Vals Occitanas (Italia). Se troba situata entre l'Ocián Atlantico y os Alpes occidentals, a mar Mediterrania y os Perineus centrals, englobando a mayoría d'o Macizo Central francés, con una superficie d'alto u baixo unos 200.000 km², en a cuala viven catorce o quince millons d'habitants.
Territorio
Rechions historicas
Ye formata por rechions historicas, en a mayor parti d'as cualas se fabla bel dialecto de l'occitán:
- en la zona occidental:
- en o norte:
- en a zona oriental:
- o Delfinato
- Provenza, o Condato de Niza y Múnegu
- a lo sud:
Divisions almenistrativas
Administrativament, Occitania ye trestallata entre as rechions francesas d'Aquitania (excepto o País Vasco francés), Meyodía-Perineus, Lemosín, Auvernia, Lenguadoc-Rosellón (excepto o Rosellón catalán), Provenza-Alpes-Costa Azul y partis de Roine-Alpes, Poitou-Charentes y Centro; tamién entre a rechión espanyola de Catalunya (Val d'Arán) y as rechions italianas de Piemont y Liguria (Vals Occitanas).
Capital
Occitania no tien denguna entidat politica aintro de Francia, por ixo no ye posible identificar una capital. Anque os occitanistas han asinnato este tetulo a las ciudatz de Tolosa, Marsella, Albi u Montpeller.
Bandera
Os occitanistas (nacionalistas u no) han preso como bandera la d'os contes de Folcalquer y d'os de Tolosa: ye a cruz occitana, una cruz amariella en fundo royo. Ista cruz fa parte d'as banderas d'as rechions de Meyodía-Perineus y Lenguadoc-Rosellón.
Historia
Occitania yera inicialment una constelación de chicotz ducatos y condatos autonomos entre l'Alta Edat Meya y o sieglo XIII. As potencias occitanas dominants yeran entre os sieglos XI y XIII:
- a potencia catalana y d'a corona d'Aragón: en Provenza sobre tot y en atras comarcas más chicotas.
- o gran ducato d'Aquitania: en Gascunya, Guyena, Auvernia y Lemosín.
- o condato de Tolosa: en amplas zonas centrals d'o país.
As primeras incursions melitars d'os reis de Francia, con Felipe Augusto, se producioron en Auvernia en 1189 y 1212. Una parti important d'os territorios centrals d'Occitania pasoron a sumisión melitar francesa con a dita Cruzata Albichesa en o inicio d'o sieglo XIII y dimpués a poder directo de Felipe III de Francia en 1271, con a muerte de Alifonso de Piteus. O poder francés se cheneralizó d'ista traza progresivament a atras rechions occitanas, en particular con a sumisión melitar d'o gran ducato d'Aquitania (1453), l'anexión por pretextos dinasticos d'o condato de Provenza (1481), a zaguera etapa ye l'alquisición d'o Condato de Niza (1860).
Enrastres externos
- (oc) (en) (fr) Tradicions mosicals d'o Condato de Niza
- La inspiració occitana (Simone Weil) (en catalán)