Diferencia entre revisiones de «Eslovenos»
→Historia: esta nueit remato o cambeyo de grafía, heba de deixar constancia d'una mención a los proto-eslovens en l'aragonés d'Heredia |
→Historia: O solo alcalde negro d'Europa Centro-Oriental ye en Eslovenia |
||
Linia 46: | Linia 46: | ||
=== Eslovenia independient === |
=== Eslovenia independient === |
||
O [[25 de chunio]] de [[1991]] fue proclamata a |
O [[25 de chunio]] de [[1991]] fue proclamata a independencia, o [[exercito yugoslavo]] intervinió pero no podió fer res y se retiró en verano. [[Alemanya]] reconoixió Eslovenia o [[23 d'aviento]] de [[1991]] y os atros miembros d'a CEE o 15 [[de chinero]] de [[1992]]. Eslovenia esdevinió miembro d'a [[ONU]] en abril. Actualment Eslovenia tien un rechimen [[democracia|democratico]] como cualsiquier país d'Europa Occidental y Central. |
||
== Bibliografía == |
== Bibliografía == |
Versión d'o 19:19 26 nov 2010
Plantilla:Grafía 87 Plantilla:Pueblo
Os eslovens son os abitants mayoritarios d'Eslovenia e forman una minoría important en Carintia (Austria) e en zonas mugants d'Italia. Charran una luenga eslava meridional, o eslovén e son catolicos.
Historia
Os eslavos s'estableixen en l'actual Eslovenia en o sieglo VII y quan os avaros dominaban Panonia se posan baixo protección d'os bayoarios. Os eslavos que dimpués esdevendrán os eslovens son mencionatos en a "Grant Cronica d'Espanya":
Carlemanyo adhibió o territorio d'os bayoarios y tamién d'os eslovens a lo Imperio, a l'egual que se desvinió quan se formó o Sacre Imperio enta o sieglo X. A introducción d'o feudalismo carolinchio desconchuntó y desfazió a organización tribal d'os bayovarios y os eslovens.
A cristianizaión se fa dende o patriarcato d'Aquilea y dende l'arczebispato de Salzburgo.
A fins d'o sieglo XIII os Habsburgo prenen o control d'o territorio d'os eslovens: Carniola, Estiria, Carintia y zonas de Gorizia y Trieste. Encara que i abió protestantismo, a contrarreforma remató con él. En 1805 por o tractato de Presburgo, Napolión obliga a Austria a zeder-li Istria e Dalmacia, e en 1809 por o tractato de Viena obliga a Austria a zeder-li l'Alta Carintia, Carniola, Trieste e parte de Croacia a lo sud d'o Save. Con estos territorios y Ragusa forma as Provincias Ilirianas, con capital en Liubiana. En as provincias ilirianas crexe a ideyolochía d'o ilirismo.
En a primera Guerra Mundial os eslovens yeran fidels a lo Imperio Austrongaro pero en mayo de 1917 l'abate Korosec ye a fabor d'a creyazión d'un estato eslavo en o Imperio. En rematar a primera guerra mundial Korosec preside un Comité nazional en Zagreb con os crobates y os serbios d'Hongría y dos meses més tarde o rei de Serbia azepta a creyazión d’o Reino de Serbios, Crobates y Eslovens.
Hongría zede a lo nuebo reino a o destrito de Mur, abitato por eslovens, en o tractato de Trianon.
En a rechión de Klagenfurt (Alta Carintia) o 10 d'agosto de 1920 a mayoría bota por unir-se a Austria.
En o tractato de Ramallo Italia obtién Istria y un territorio abitato por 400.000 eslovens.
En a Yugoslavia d'entreguerras Eslovenia no yera una entidat autonoma pero o eslovén yera a luenga ofizial d'a banobina d'o Drave. En Istria Mussolini prebó italianizar a los eslovens.
Por un tractato o 8 de chulio de 1941 eslovenia quedó dibidita entre Alemanya e Italia, e o destrito de Mur pasó ta Hongría. Quan en setiembre de 1943 capituló Italia o sud d'Eslovenia fue administrato por Alemanya.
En 1946 Eslovenia esdebinió una republica popular en a Federazión Yugoslava, recupera o destrito de Mur e se creya atra muga con Italia (tractato de París de 1947) que adchudica a Eslovenia a bal alta d'o Isonzo e dibide a ziudat de Gorizia. Trieste y a suya redolata son declaratos territorio libre y no se resuelbe a suya situazión dica 1954. Una minoría eslovenia d'unas 50.000 presonas queda en Italia.
En a Federazión Yugoslavia, Eslovenia yera a zona més rica, con mayor ran de bida y que contribuiba més a l'aduya federal a rechions menos desembolicatas. En a decada de 1980 i eba tensión entre Liubliana e Belgrado y en chinero de 1989 se creya en partito politico no comunista (o primero en os países comunistas), y dimpués atros. En abril de 1990 i abió eslezions e ganó una coalizión de zentro-dreita, pero fue esleito president o comunista Milan Kuncan. En abiento de 1990 o 95 % d'os eslovens botoron a fabor d'a independenzia.
Eslovenia independient
O 25 de chunio de 1991 fue proclamata a independencia, o exercito yugoslavo intervinió pero no podió fer res y se retiró en verano. Alemanya reconoixió Eslovenia o 23 d'aviento de 1991 y os atros miembros d'a CEE o 15 de chinero de 1992. Eslovenia esdevinió miembro d'a ONU en abril. Actualment Eslovenia tien un rechimen democratico como cualsiquier país d'Europa Occidental y Central.
Bibliografía
- André Sellier, Jean Sellier ATLAS DE LOS PUEBLOS DE EUROPA CENTRAL. Acento editorial.