Diferencia entre revisiones de «Vilna»
m robot Añadido: csb:Wilna |
m AraBot, 100% aragonés, replaced: Istoria → Historia |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
A ziudat de Vilna fue declarata [[Patrimonio d'a Umanidat]] por a [[UNESCO]] en [[1992]]. |
A ziudat de Vilna fue declarata [[Patrimonio d'a Umanidat]] por a [[UNESCO]] en [[1992]]. |
||
== |
== Historia == |
||
Estió a capital ofizial de [[Lituania]] dende [[1322]]. En os sieglos XVII e XVIII Vilna e a suya redolata se polonizoron, i plegoron muitos polacos, pero tamién os lituans prenioron a luenga polaca. |
Estió a capital ofizial de [[Lituania]] dende [[1322]]. En os sieglos XVII e XVIII Vilna e a suya redolata se polonizoron, i plegoron muitos polacos, pero tamién os lituans prenioron a luenga polaca. |
||
Linia 71: | Linia 71: | ||
[[Categoría:Patrimonio d'a Humanidat]] |
[[Categoría:Patrimonio d'a Humanidat]] |
||
[[Categoría:Localidatz de Lituania]] |
[[Categoría:Localidatz de Lituania]] |
||
⚫ | |||
[[ab:Вилниус]] |
[[ab:Вилниус]] |
||
Linia 158: | Linia 156: | ||
[[mk:Вилнус]] |
[[mk:Вилнус]] |
||
[[mr:व्हिल्नियस]] |
[[mr:व्हिल्नियस]] |
||
⚫ | |||
[[ms:Vilnius]] |
[[ms:Vilnius]] |
||
[[mt:Vilnius]] |
[[mt:Vilnius]] |
Versión d'o 15:00 2 nov 2010
Vilna | |||
Localidat de Lituania | |||
| |||
Estau • Rechión |
Lituania Rechión de Vilna | ||
Población • Total |
60000 hab. (1766) | ||
Altaria • Meyana |
112 y 98 m. | ||
Codigo postal | 01001 | ||
Coordenadas | |||
Web oficial |
Vilna (en lituán Vilnius, en polaco Wilno) ye una ziudat d'Lituania, que ye a capital d'o país y tamién d'a rechión de Vilna (u Vilniaus apskritis).
A ziudat de Vilna fue declarata Patrimonio d'a Umanidat por a UNESCO en 1992.
Historia
Estió a capital ofizial de Lituania dende 1322. En os sieglos XVII e XVIII Vilna e a suya redolata se polonizoron, i plegoron muitos polacos, pero tamién os lituans prenioron a luenga polaca.
En a insurrezión antirrusa de 1831 as autoridaz deportoron a 45.000 familias polacas a lo Caucaso e Bolga e trasladoron ta Kiev a unibersidat de Vilna, zerrata en 1832.
A prenzipios d'o sieglo XX a gran mayoría d'a población yera polacoparlant, e una cuarta parte d'a poblazión parlaba yidix. Parte d'os polacoparlants se consideraban lituans.
En o contexto d'a guerra polaco-sobietica Vilna cambeyó de mans bellas begatas.
O 14 de chulio de 1918, as tropas d'o Exerzito Royo conquieren a ziudat y en fan a capital d'a efimera Republica Sozialista Sobietica Lituano-Belarrusa.
L'11 de febrero de 1919 o exerzito polaco se troba debant d'o Exerzito Royo en Brest-Litovsk, e lo refusa ta l'este. Pinsk e Grodno son ocupatos, y o 20 d'abril de 1919 Józef Piłsudski dentra en Vilna.
En 1920 quan os polacos retaculaban en Belarrusia debant de l'abanze d'os bolchebiques dirichitos por Mijaíl Tujachevsky, os bolchebiques dixoron que os lituans ocupasen Vilna.
Os polacos lanzoron una contraofensiba o 12 d'agosto de 1920 con apoyo de Francia e con gran esito, (o "miraglo d'a Bistula"). O Exerzito Royo se bate en retirata. O 9 d'otubre de 1920 o cheneral Lucjan Żeligowski ocupó Vilna. En chinero de 1922 Vilna queda anexionata a Polonia e os Aligatos lo reconoxen en marzo de 1923.
Dimpués d'a segunda Guerra Mundial os achustes territorials e cambeyos de mugas fazioron que Vilna quedase en Lituania ya de pa cutio. En 1945 muitos polacos de Vilna e redolata emigroron ta Barsobia e norte de Polonia. A fins d'o sieglo XX quedaban 270.00 lituans polacoparlants bibindo a lo sud de Vilna.[1].
Demografía
- 1976 - 445.900 abitants
- 1979 - 475.825 abitants
- 1988 - 577.000 abitants
- 1989 - 576.747 abitants
- 1999 - 588.400 abitants
- 2001 - 553.904 abitants
Presonaches
- Oscar Milosz, poeta e nobelista en luenga franzesa.
- Czelaw Milosz, escritor en luenga polaca.
Referencias
- ↑ André Sellier, Jean Sellier ATLAS DE LOS PUEBLOS DE EUROPA CENTRAL. Acento editorial.
Bibliografía
- André Sellier, Jean Sellier ATLAS DE LOS PUEBLOS DE EUROPA CENTRAL. Acento editorial.
Enrastres externos
- www.vilnius.lt.
- (en) (lt) Virtual Historical Vilnius.