Diferencia entre revisiones de «Cazacos»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
Sustituyindo..., replaced: baxo → baixo (3)
AraBot (descutir | contrebucions)
m →‎Historia: AraBot, 100% aragonés, replaced: Istoria → Historia
Linia 30: Linia 30:
En l'antiga URSS s'escribiba en alfabeto arabe dica 1929, en alfabeto latín dica 1938 e dimpués con alfabeto zirilico. En China s'escribe en alfabeto latín dende a decada de 1950. Tienen una literatura escrita dende o sieglo XIX. A fins d'a decada de 1980 o 40 % d'os chobens no sapeban charrar en [[idioma cazaco|cazaco]].
En l'antiga URSS s'escribiba en alfabeto arabe dica 1929, en alfabeto latín dica 1938 e dimpués con alfabeto zirilico. En China s'escribe en alfabeto latín dende a decada de 1950. Tienen una literatura escrita dende o sieglo XIX. A fins d'a decada de 1980 o 40 % d'os chobens no sapeban charrar en [[idioma cazaco|cazaco]].


== Istoria ==
== Historia ==
Os cazacos fuoron islamizatos por a diaspora [[tartres|tartra]] de Siberia e Asia Zentral. En os sieglos XVIII e XIX as federazions cazacas cayoron baixo influyenzia rusa e lur territorio esdebinió parte d'o [[Imperio Ruso]].
Os cazacos fuoron islamizatos por a diaspora [[tartres|tartra]] de Siberia e Asia Zentral. En os sieglos XVIII e XIX as federazions cazacas cayoron baixo influyenzia rusa e lur territorio esdebinió parte d'o [[Imperio Ruso]].
Dimpués d'a caita d'o Imperio Ruso bi abió un gobierno cazaco autonomo dica 1919. Os bolchebiques ocuporon cazaquistán y establioron a [[Republica Autonoma Socialista Sobietica de Kirguizistán]], renombrata [[Republica Autonoma Sozialista Sobietica Kazaja]] en 1925. En 1936 li dioron a categoría de Republica Sozialista Sobietica. En o periodo sobietico a soziedat tradizional cazaca fue destruita. A prenzipios d'a decada de 1930 morioron de fambre d'alto u baixo 1.500.000 cazacos por a coleutibizazión e asentamiento forzato. En a decada de 1950 e prenzipios d'a decada de 1960 plegó un fluxo masibo de [[rusos]] e tamién i habió una industrializazión, a urbanizazión e a sedentarizazión forzosa. O paisache d'estepas cambeyó por l'agricultura estensiba e as industrias. [[Cazaquistán]] declaró a suya independenzia en 1991.
Dimpués d'a caita d'o Imperio Ruso bi abió un gobierno cazaco autonomo dica 1919. Os bolchebiques ocuporon cazaquistán y establioron a [[Republica Autonoma Socialista Sobietica de Kirguizistán]], renombrata [[Republica Autonoma Sozialista Sobietica Kazaja]] en 1925. En 1936 li dioron a categoría de Republica Sozialista Sobietica. En o periodo sobietico a soziedat tradizional cazaca fue destruita. A prenzipios d'a decada de 1930 morioron de fambre d'alto u baixo 1.500.000 cazacos por a coleutibizazión e asentamiento forzato. En a decada de 1950 e prenzipios d'a decada de 1960 plegó un fluxo masibo de [[rusos]] e tamién i habió una industrializazión, a urbanizazión e a sedentarizazión forzosa. O paisache d'estepas cambeyó por l'agricultura estensiba e as industrias. [[Cazaquistán]] declaró a suya independenzia en 1991.

Versión d'o 14:28 2 nov 2010

Plantilla:Grafía 87 Plantilla:Pueblo Os cazacos abitan Cazaquistán e zonas mugants de Rusia, Usbequistán, Mongolia, Xinchiang, e norte d'Afganistán. En 1989 bi eba uns 8.100.000 cazacos en l'antiga URSS, d'os que 6.700.000 bibiban en Cazaquistán, on yeran o 40 % d'a poblazión, en China bi n'ha d'alto u baixo un millón, os cazacos d'Afganistán son uns 3.000 refuchiatos d'a decada de 1920. En Mongolia se calcula que son unas dezenas de mils. Charran una luenga turquesa d'a branca quipchac e son musulmans sunnitas d'a escuela Hanafí. A traza de bida tradizional ye o pastoreyo nomada, encara practicato en China e Mongolia.

Denominazions

Os rusos lis diziban kirguizes pa diferenziar-los d'os kirguises e tamién lis diziban kirguizes-kaisak. En a epoca sobietica més abanzata quan a terminolochía yera més establita o etnonimo fue trasliterato en ruso kazakh e no kazak como podeba esperar-se'n, car asinas se feba millor distinzión con os cosacos eslavos.

Luenga

En l'antiga URSS s'escribiba en alfabeto arabe dica 1929, en alfabeto latín dica 1938 e dimpués con alfabeto zirilico. En China s'escribe en alfabeto latín dende a decada de 1950. Tienen una literatura escrita dende o sieglo XIX. A fins d'a decada de 1980 o 40 % d'os chobens no sapeban charrar en cazaco.

Historia

Os cazacos fuoron islamizatos por a diaspora tartra de Siberia e Asia Zentral. En os sieglos XVIII e XIX as federazions cazacas cayoron baixo influyenzia rusa e lur territorio esdebinió parte d'o Imperio Ruso. Dimpués d'a caita d'o Imperio Ruso bi abió un gobierno cazaco autonomo dica 1919. Os bolchebiques ocuporon cazaquistán y establioron a Republica Autonoma Socialista Sobietica de Kirguizistán, renombrata Republica Autonoma Sozialista Sobietica Kazaja en 1925. En 1936 li dioron a categoría de Republica Sozialista Sobietica. En o periodo sobietico a soziedat tradizional cazaca fue destruita. A prenzipios d'a decada de 1930 morioron de fambre d'alto u baixo 1.500.000 cazacos por a coleutibizazión e asentamiento forzato. En a decada de 1950 e prenzipios d'a decada de 1960 plegó un fluxo masibo de rusos e tamién i habió una industrializazión, a urbanizazión e a sedentarizazión forzosa. O paisache d'estepas cambeyó por l'agricultura estensiba e as industrias. Cazaquistán declaró a suya independenzia en 1991.

Bibliografía

  • Amiram Gonen DICCIONARIO DE LOS PUEBLOS DEL MUNDO. 1996 Anaya&Mario Muchnik.