Diferencia entre revisiones de «Idioma mapudungun»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Linia 1: Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Grafía_87}}
{{luenga
{{Luenga amerindia|
| color = lightblue
nombre=Mapudungun |
| nombre = Mapudungun
altrasdenominazions= ''mapudungu'', ''mapuche'' u ''araucano''|
| nombre autoctono =
nombreautoctono=''mapudungun''|
| atras denominazions = ''mapudungu'', ''mapuche'' u ''araucano''
estatos= [[Chile]], [[Archentina]]|
| país = [[Imachen:Flag of Chile.svg|border|22px]] [[Chile]]<br>[[Imachen:Flag of Argentina.svg|border|22px]] [[Archentina]]
parladors= 440.000|
p1= 440.000|
| fablans = 440.000
| p1= 440.000
p2= Desconoixito|
| p2=
familia= [[Luengas aislatas]]|
| familia = [[Luengas aislatas]]<br />
país= -|
&nbsp;'''Mapudungun'''
regulato= -|
| ofizial=
iso1= -|
| regulato = Sin regular
iso2= arn|
| iso1 =
sil= arn}}
| iso2 =
| iso3 = arn
| sil = arn
| mapa =
| mapa_leyenda =
}}


O '''mapudungun''', '''mapudungu''' u '''mapuche''' ye una luenga aislata fablata por os [[Pueblo mapuche|mapuches]], un pueblo amerindio que bibe en o Sud d'[[America d'o Sud]] (en a parte zentral de [[Chile]] e zentro-occidental d'[[Archentina]]). Tien arredol de 440.000 fablans con dibersos graus de competenzia lingüistica. Ha influyito lo lesico [[espanyol]] en a suya área de distribuzión y, debez, ha encorporato parabras en o lesico espanyol y [[quechua]].
O '''mapudungun''', '''mapudungu''' u '''mapuche''' ye una luenga aislata fablata por os [[Pueblo mapuche|mapuches]], un pueblo amerindio que bibe en o Sud d'[[America d'o Sud]] (en a parte zentral de [[Chile]] e zentro-occidental d'[[Archentina]]). Tien arredol de 440.000 fablans con dibersos graus de competenzia lingüistica. Ha influyito lo lesico [[espanyol]] en a suya área de distribuzión y, debez, ha encorporato parabras en o lesico espanyol y [[quechua]].

Versión d'o 12:02 29 set 2010

Plantilla:Grafía 87 Plantilla:Luenga

O mapudungun, mapudungu u mapuche ye una luenga aislata fablata por os mapuches, un pueblo amerindio que bibe en o Sud d'America d'o Sud (en a parte zentral de Chile e zentro-occidental d'Archentina). Tien arredol de 440.000 fablans con dibersos graus de competenzia lingüistica. Ha influyito lo lesico espanyol en a suya área de distribuzión y, debez, ha encorporato parabras en o lesico espanyol y quechua.

Denominazions

Os suyos fablans claman a o idioma mapuchedungun, mapudungun u chedungun, mientres que os cronistas colonials lo clamoron araucano y decumentoron a denominazión chilidungu, que se suposa que significa "luenga de Chile". O termino araucano estió acuñato mientres a conquiesta de Chile ta clamar a la chen y a suya luenga y s'usó abitualmén enta o sieglo XX; sindembargo, o refús que preboca entre os mapuches ha motibato un paulatino abandono d'o suyo uso en os lugars que ers abitan y o crexién uso de luenga mapuche u mapudungun.

Filiazión lingüistica

A filiazión no ye pas clara, anque lingüistas como Englert u Tovar la sitúan en o grupo andino d'as luengas amerindias d'America d'o Sud, emparentatas de lueñes con as luengas quechua e aymara; belaltras clasificazions encara més espezificas sitúan o mapudungun a una familia araucano-chon que pertenexerba a lo debandito grupo andino. Poderba, pues, no tratar-se d'una luenga aislata.

Aspeutos sozioculturals

Bariazión diatopica

Una bariedat meridional, o huiliche u veliche, ye considerata per Gordon (2005) un idioma deseparato. O huiliche, charrato a Chile en a Región de Los Lagos, conta con bels milars de fabladors, a mayoría d'os cuals fabla o espanyol como luenga primera.